3 november 2007

‘t Ès de modeernen tijd, ‘t en ès gien tegenhèwen an

In menig Gents café heb ik na een geanimeerd gesprek deze nuchtere en berustende conclusie horen vallen. Gewoonlijk tegen sluitingsuur. En goed dat de zaak daarna dichtgaat, want eenmaal het stadium van de platitudes voorbij wil een avond nog wel slecht eindigen. Maar verlaten wij snel deze ongelukkige scène, lezer. In selecter gezelschap willen wij vertoeven! Helaas, de gedachte der fataliteit, der historische noodwendigheid komt ook in de beste gezelschappen voor. Zij wordt daar wel beter verwoord:
Ik heb begrip voor mensen die vinden dat hun wereld te snel verandert. Maar veranderingen willen tegenhouden, is gevaarlijk en bij voorbaat hopeloos.
Nooit heb ik défaitisme en immobilisme in gebaldere termen horen uitspreken, al blijven die "veranderingen" wat in het vage. Wat precies is er zo gevaarlijk en hopeloos? Aan het woord is Tom Lanoye, auteur van zovele meesterwerken die u allemaal kent. Is overigens het bevorderen van veranderingen misschien al even hopeloos als proberen ze tegen te houden?
Ja, het gesproken woord van deze man, zijn tongval mag dan klinken als rotte eieren, zoals een dichter het oneerbiedig zei over het Keulse dialect, maar hier hebben wij enkel met Lanoyes proper afgedrukte gedachten te maken.
Wat Lanoye vertelt is filosofisch onhoudbaar zult u met mij opmerken. De geschiedenis alleen bewijst inderdaad dat soms zelfs één individu, neem nu Hitler, de doorslag kan geven. Mannen maken plannen! En geschoren schapen in de grote wei van de geschiedenis zijn wij toch niet? Een normale tooghanger, als het goed met hem gaat, beseft al bij zijn eerste pijnscheut 's ochtends dat hij gisteren heeft staan raaskallen, en anders herinnert zijn vrouw hem dat, want zij is al een tijd wakker. In dit geval zou je verwachten dat de Standaardjournalist(e) deze vrouwelijke rol had overgenomen – goedmenenden worden daar gewoonlijk in bescherming genomen, en de anderen waar nodig een beetje scheef weergegeven – maar niets daarvan. Integendeel, Tom mag onbeschermd doorgaan:
De islamreeks van Jan Leyers is schitterend, maar in een interview zegt Leyers dat een moslimpartij nooit moderniserend kan zijn. Wil dat dan zeggen dat priester Daens, op een moment dat de katholieke kerk de samenleving in haar greep had, niet bevrijdend kon zijn voor de arbeiders, én voor Vlamingen? Dat mensen als Martin Luther King, Desmond Tutu of Gandhi geen bevrijdingsbeweging konden starten vanuit de godsdienst?
Als die reeks zo schitterend is, Tom Lanoye, kan de maker dan plots onzin verkopen? .Neen: .Leyers zijn ogen zijn opengegaan onderweg, zoals de ogen van iedereen zullen opengaan, want de weg is aangevat, nolens volens. En je vertelt ook nog dat je Theo van Gogh wel tien keer hebt ontmoet?.Hem ergens gezien bedoel je wellicht. Heeft hij jou bij die tien gelegenheden ook opgemerkt?.Waar in jouw geschriften verwees jij toen naar die tien ontmoetingen, Lanoye? Ik heb van Gogh nooit ontmoet maar was, heel lang voor de rituele moord, geabonneerd op de nieuwsbrief "De Gezonde Roker" die hij schreef. Jij ook? Verder: er is toch voor geen denkend mens énige vergelijking tussen Daens, King, Tutu, Gandhi – en de islam. Lees eerst iets over die "godsdienst", voor je je volkomen belachelijk maakt man. Of geef tenminste het eerste voorbeeld dat je voor de geest komt, van de moderniserende invloed van dat stelsel. In welke tijd was dat, Tom Lanoye, of in welk land verwacht jij zulke gunstige ontwikkelingen? Een intellectueel antwoordt op vragen die precies gesteld worden. Dat de islam inhoudelijk, en bijgevolg ook historisch, misschien onvergelijkbaar is met het verfoeide christendom is wellicht onvoorstelbaar voor mensen zonder verbeelding. Ik zie jouw woorden gedrukt staan:
Het verschil met de islamofoben is dat ik vanuit mijn kritiek op het Vaticaan niet zal besluiten dat er geen democratische christenen zijn. Of dat een christen nooit kan functioneren binnen de democratie.
Kritiek op het Vaticaan! Vandaag nog? .jazeker, ook een achterhoedegevecht kan de uiterste moed van iemand vergen. Wel goed ondertussen dat er ook strijders in de voorhoede hebben gevochten, lange twee en drie eeuwen terug. En, beste auteur van het Waasland, nog afgezien van jouw gebrekkige begrip van een term als "fobie": .wáár, buiten de invloedssfeer van het christendom, heb jij een democratie kunnen ontwaren? De Standaard heeft jou voorwaar geen dienst bewezen met dat interview, maar misschien werd je verkeerd geciteerd ? .

11 opmerkingen:

Anoniem zei

Tom Lanoye past in een soort intellectuele beweging die de eigen cultuur graag beschimpt , en alles wat anders is verdedigt , gewoon omdat het anders is . We herinneren ons nog de haat van Sartre en zijn kring tegen alles wat maar enigszins burgerlijk of liberaal was .Het dwepen met totalitaire regimes genre Soviet Unie en Cuba . Michel Foucault nochtans zo met vrijheid begaan , heeft nooit een slecht woord gezegd over de Islam...Hier in België vindt je mensen als Pinxten en De Ley , die zich inzetten voor de rechten van de islamieten....maar anderzijds nogal graag de achterlijkheid van de katholieke kerk aan de kaak stellen....twee maten en twee gewichten dus . Die mensen vergeten dat ze kunnen zeggen wat ze nu zeggen omdat ze in een tolerante democratie leven . Het is goed dat in deze blog , die verregaande dubbelzinnigheid van Tom Lanoye aan de kaak gesteld wordt . Iemand moet de grenzen van de betamelijkheid bewaken , en dit is hier gebeurd met brio gedaan

met dank Luc Antiek

Marc Vanfraechem zei

Merci Luc Antiek.
De beweging van Lanoye e.a. gaat zelfs nog verder terug. Voltaire sprak al in lovende termen over de islam (die hij slecht kende, maar het paste in zijn anti-christelijk stramien). De eeuwen daarop werd hij nagepraat, en vaak ook vals geciteerd.
Bijvoorbeeld iemand als de door u genoemde Pinxten zal Voltaire niet gelezen hebben, evenmin als andere klassieke teksten (zoals Vermeersch schitterend aantoonde enkele maanden geleden in DS), maar dat is ook nergens voor nodig, als je programma toch al vastligt ;-?

Unknown zei

Het is reeds geruime tijd mijn bedoeling geweest om dank te zeggen aan die mensen die zich de moeite getroosten hedendaagse Nederlandstalige Belgische kranten te lezen en er commentaar bij te leveren. Dergelijke dingen doet men niet voor zijn plezier.
Deze kranten behandelen namelijk thema's die voor de doorsnee lezer zoals ik bepaald moeilijk overkomen. Zo stelde ik vast dat mijn kijk op de politieke situatie in België totaal verkeerd is. Lange tijd dacht ik bijvoorbeeld dat de splitsing van het kies- en rechterlijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde een Belgische eis was, zoals gesteld door het Arbitragehof totdat allerlei professoren en journalisten in de kwaliteitspers me van het tegendeel wouden overtuigen : neen, niet de Belgische Grondwet vraagt dit, doch enkele zotgedraaide Vlaams-nationale extremisten die per toeval door een grote meerderheid van al even extremistische Vlaamse kiezers werden verkozen. Ik begreep toen dat ik die kranten niet meer diende te kopen daar ze mijn intellectueel petje te boven gingen.

Maar dank dus aan mijn gastheer die desondanks toch nog wel deze taak ter harte neemt en me nu en dan op de hoogte brengt van interessante bijdragen die dikwijls door gastcommentatoren geschreven worden in deze pers .
De mening van schrijver Tom Lannoye voor wat betreft islam, christendom en zijn begrip over de definitie "fobie" mag me dan al niet verrassen, ze bevestigt toch het feit dat de aankoop van kranten -of gazetten - van dit slag beter niet aan mij besteed is wegens mijn onkunde.

Bloggers zijn blijkbaar beter in staat om de eenvoudigeren van geest de dingen diets te maken.

Vandaar ook mijn dank aan hen zoals ik in mijn eerste paragraaf schreef.

Marc Vanfraechem zei

Merci figaretto, maar één correctie: ik doe dat wél voor mijn plezier, want het is vanzelfsprekend heel plezierig om lezers te hebben, maar nog veel plezieriger om te schrijven.
Misschien vind je deze reactie ook wel grappig, want ik kan niet alles op mijn blog zetten, of ik zou in herhaling vallen...

Anoniem zei

...énige vergelijking tussen Daens, King, Tutu, Gandhi – en de islam
Noem mij een persoon van betekenis uit de islam, dàn pas kunnen we vergelijken.
Geen persoon van betekenis is - in mijn opinie - Tom Lanoye.

Anoniem zei

Dat iemand als Tom Lanoye , met zijn afstotelijke tongval , zijn domme invallen , hier in Vlaanderen moet doorgaan voor een intellectueel is bijzonder pijnlijk . Zijn geduld met de islam , zie ik meer als een haat tegen de eigen cultuur en opvoeding dan als een weloverwogen houding . Hij is en blijft een trieste clown . Ik bewonder het geduld van deze blogger om de onnozelheid van dit figuur aan de kaak te stellen .

Jan Michiels ( Oostakker )

Marc Vanfraechem zei

@Jan Michiels: dank u wel, en ik kan u verzekeren dat mijn geduld eindeloos is.

Anoniem zei

Tom Lanoye spreekt van islamofoben , maar ik ben gewoon tegen de islam . De islam is op zijn beurt tegen vrijheid van meningsuiting , emancipatie van de vrouw , homoseksualiteit , ongelovigen , Joden , Christenen , het eten van varkensvlees , het onbesneden zijn van de man , honden
(onreine dieren) en noem maar op .
Misschien dat er wel ergens iemand opduikt om dat allemaal wat te nuanceren...maar deze zal dan jarenlang onder politiebescherming moeten staan , wil hij niet ritueel afgeslacht worden . De veranderingen hou je niet tegen , tja misschien zie ik Tom Lanoye nog rondlopen in boerka , met bovenin een opening voor zijn kuif , en op 1m55 twee gaten voor zijn zotte brilleglazen....misschien zelfs dat ik dan met hem kan lachen.... God weet.....

R.W.

Anoniem zei

Het is met Tom Lanoye zoals met de koran : beiden vragen een subtiele interpretatie om er iets zinnigs van te maken . Het zou mij in elk geval niet verwonderen dat de prijs van het vrije woord in 2008 uitging naar beide . Want in die jury zit het gewoonlijk vol personnages die licht in volkomen duisternis zien , ernst in platte kolder opmerken , en omgekeerd in bloedige ernst de speels pointe vereren .

Anoniem zei

Het afschuwelijke Vlaanderen , van 'kijk ! we gooien er weer een progressieve VIP tegenaan , pak maar dat beenhouwerszoontje , altijd goed voor een paar saucissen....Heeft Dante die cirkel van de hel beschreven...die van de progressieven met opgestoken armen vol stront ?

werner

Marc Vanfraechem zei

@werner: Hier kwam Dante toch dicht in de buurt.

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html