2 januari 2013

Pauli en de fabeldichter Aesopus


Ik las net een column van Walter Pauli. Het ging over politiek en voetbal. Hij had namelijk gekozen voor de vorm van de aesopische vergelijking, en bracht in een vrij uitgesponnen verhaal Bart De Wever in het veld, samen met de legendarische spits van Bayern München, Gerd Müller. Deze Müller had in zijn beste tijd als koosnaampje der Bomber, en daarna werd dat der Dicke, maar dat laatste vermeldt Pauli niet.

En net zoals Aesopus soms een vos laat spreken, of een ezel samen met een leeuw op jacht laat gaan, komen er ook bij Pauli onverwachte wendingen en onwaarschijnlijkheden voor.

Zo zegt hij in verband met de kerstvertelling van Albert Coburg:
“Koning en premier waren zich er niet eens van bewust dat ze gevaar voor eigen doel hadden gecreëerd.”
En Pauli betreurt dan dat een goaltjesdief als De Wever toch weer raak schiet.
Nu waren Albert en Elio zich ook niet helemaal ónbewust van wat zij vertelden. Walter geeft dat toe:
“Ging de toespraak van Albert over N-VA? Ongetwijfeld. Zij het in minieme mate, een klein tikje tegen de enkel.”
Maar dat was een onvrijwillige fout:
“En weer blijkt het bijzonder moeilijk om zichzelf te verdedigen tegen wat eigenlijk niet is gezegd en nooit was bedoeld. Want De Wever springt in één moeite van populisme naar fascisme en van de jaren dertig naar de jaren veertig. Historicus De Wever weet dat dit niet kan en niet mag, politicus De Wever doet het toch. Uit de schwalbe volgt een weergaloos doelpunt.”

Merkwaardig is dat Pauli het fascisme pas in de jaren dertig of veertig opmerkt. Dat is flink mis.
Een historicus kan en mag hier denken aan de fascistische Mars op Rome van 27 tot 29 oktober 1922, en een filmliefhebber kan en mag hier denken aan Sophia Loren en Marcello Mastroianni.

De wanhoop zit er bij onze journalisten diep in. Velen voelen zich de laatste tijd nogal depri, en dan kunnen er concentratiestoornissen optreden.
.

8 opmerkingen:

markdemey zei

Una giornata particolare, prachtige film. Maar speelt die zich niet af in 1939?
In elk geval, Pauli loopt zeker enkele (vele) jaren achter. Ook vreemd dat men bij populisme altijd denkt aan rechts populisme, terwijl het toch vooral ter linkerzijde voorkomt, denk aan Chavez.

Marc Vanfraechem zei

beste Mark De Mey, wat die film betreft kon je wel gelijk hebben (ik heb hem ooit gezien, maar weet niet meer wanneer hij juist speelde). Maar in elk geval is het fascisme (voor journalisten is dat hetzelfde als nazisme, want hun wereld is eigenlijk simpel), als we Frankrijk even buiten beschouwing laten, een leer die van Mussolini komt, en die in 1922 al min of meer vaste vorm had.

Anoniem zei

Beste, misschien heb je zelf wat last van concentratiestoornissen? Niet Pauli merkt fascisme pas op in de jaren 30 of 40: Bart De Wever springt zelf van jaren '30 populisme naar jaren '40 fascisme door Albert aan het beruchte bezoek van zijn vader te herinneren, en hierover heeft Pauli het. Als Pauli al depri mocht zijn, dan ligt het misschien gewoon aan de eindejaarsperiode, en daarover depri zijn, strekt hem wat mij betreft tot eer. Mvg, Lieven

Marc Vanfraechem zei

beste Lieven: iedereen heeft goed begrepen wat de tekst van Albert Coburg zei, expliciet én impliciet: "De crisis van de jaren dertig en de populistische reacties die ze teweegbracht mogen niet worden vergeten. Men heeft gezien welke rampzalige gevolgen dat voor onze democratieën heeft betekend."
De verwijzing naar latere gevolgen (de oorlog dus) kwam niet van BDW en ook niet van Pauli: die kwam van Coburg zelf. Weliswaar noemde hij niet het fascisme of het nazisme bij naam, maar iedereen die kan horen of lezen, heeft hem begrepen, ook impliciet (het begrijpen van insinuaties in een tekst behoort bij een goede lectuur). De veronderstelling nu, dat er eerst "populisme" was en daarna fascisme, op een soort glijdende schaal (waarbij fascisme een beter gedefinieerd begrip is dan "populisme", wat dit laatste bijzonder bruikbaar maakt, want iedereen mag het zelf invullen) die veronderstelling lees ik ook in de tekst van Pauli. Coburg zegt dat er nu "populisme" is, en dat er dus fascisme kan volgen. Maar het fascisme is een stuk ouder, dan dat "populisme" van de jaren dertig, waarvan ik zoals gezegd Albert graag een definitie van zou horen geven.

Anoniem zei

Beste Marc,
Wat als ook het Italiaans fascisme ontstond uit populisme? Mussolini begon als communist maar ondervond al snel hij zijn fascisme beter verkocht kreeg. Dus misschien was Mussolini ook een populist? De waarschuwing van Albert II blijft daarom voor mij terecht: kritiek op BDW wekt bij de nieuwe Vlaming op vele internetfora dezelfde hysterische reacties los als moslims bij het zien van een cartoon van hun profeet. En of deze hysterie nu uit populisme ontspruit of niet, ze ondergraaft onze democratie (die nu al met haken en ogen aan elkaar hangt). Dat wij in een confederatie Vlaanderen een ‘echte’, ‘gezonde democratie’ zullen krijgen, om onze problemen ‘zelf op te lossen’, zoals de NVA het voorstelt, betwijfel ik elke dag meer en meer.
Vriendelijke groeten,
Lieven

Marc Vanfraechem zei

Ja, inderdaad, wat dan Lieven? Dan moeten we misschien op zoek gaan naar een omvattende theorie, waarin –zoals het veulen in potentie een paard– het "populisme" in potentie fascisme is? Anderzijds: of we nu “dezelfde hysterische reacties […] als moslims bij het zien van een cartoon van hun profeet” te zien kregen weet ik niet. Verwacht je dat er doden zullen vallen? Of zijn er misschien al ergens kelen overgesneden, zonder dat ik daarvan op de hoogte was?
Probeer toch een beetje maat te houden beste Lieven? want al betwijfel ik niet dat jouw Engels, en trouwens ook je Nederlands beter is dan dat van die naamgenoot van je: een mens mag zich niet laten verstrikken in onnozele vergelijkingen.

Anoniem zei

Als ik die internetfora nalees, vraag mij inderdaad af wat ons nog tegen houdt voor we echt kelen gaan oversnijden? Als ik zie hoe sommigen compleet door het lint gaan als de trein weer eens 5 minuten te laat is, dan denk ik: bitter weinig. Het vooruizicht op een onafhankelijk Vlaanderen? Of misschien zijn we het messentrekken gewoon wat verleerd? Maar ik dwaal af, en wens u alvast een prettig weekend toe, Lieven

Marc Vanfraechem zei

de problemen met de NMBS kan ik niet hier behandelen, ik wens u het beste Lieven.

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html