Leve het slechte weer!

Op Facebook was het meen ik, maar het kan ook op Twitter zijn geweest dat iemand een uitspraak van Goethe dom vond:

Alles in der Welt läßt sich ertragen,

Nur nicht eine Reihe von schönen Tagen.

Het sombere geluchte van de laatste dagen moet die man teveel zijn geworden. Nochtans staat Goethe niet alleen met zijn mening. Luther had hetzelfde al gezegd, zij het minder poëtisch: Gute Tagen können wir nicht vertragen.

En na Luther, maar nog voor Goethe, schreef in 1799 de arts Carl Arnold Kortum in zijn Jobsiade:

- wenn einer soll können tragen

Eine Last von lauter guten Tagen,

So muß er mit sehr starkem Gebein

Von der Natur versehen sein.

Natuurlijk, dat zijn Duitsers. Wellicht denken de montere Fransen er anders over?

Victor Hugo doet in zijn dagboek, Choses vues, op 11 november
1847 een prachtig verhaal over een graaf die gek was geworden en zichzelf en zijn kinderen van kant wilde maken. Men nam hem zijn scheermes af en sloot hem op in een asiel voor het kwaad was geschied. En Hugo gaat verder:

Dezelfde dag liep in Parijs het bericht binnen dat onze collega graaf Bresson zich in Napels, waar hij pas was benoemd als ambassadeur, de keel had overgesneden. Dit slaat ons allen met droefenis en verbijstering.

Van gewoon menselijk oogpunt beschouwd had graaf Bresson alles: hij was een Franse pair,* ambassadeur, grootkruisdrager. Zijn zoon gaf men in Spanje laatst nog de hertogstitel. Als ambassadeur genoot hij tweehonderdduizend frank salaris. Hij was een ernstige man, goed, zachtaardig, de redelijkheid in alles, groot van gestalte, met brede schouders, en op zijn vijfenvijftigste zag hij er veertig uit; hij bezat fortuin, aanzien, waardigheid, intelligentie, gezondheid, kende voorspoed in leven en zaken. Hij maakt zich van kant.

Ook Nourrit** ging naar Napels en maakte zich van kant.
Ligt het aan het klimaat? is het die prachtige hemel?
Spleen ontstaat evengoed onder een blauwe hemel als onder een grauwe. Nog eerder misschien.

Aangezien het leven van de mens, ook de meest welvarende, au fond altijd eerder triest is dan vrolijk, is een sombere hemel met ons in harmonie. Een schitterende en vrolijke hemel maakt een ironische indruk. De droeve natuur lijkt op ons, en troost ons; de vrolijke, heldere, magnifieke, stralende, verblindende natuur die jong blijft terwijl wij oud worden, glimlacht terwijl wij zuchten; trots, ongenaakbaar, eeuwig, voldaan in haar kalme tevredenheid, heeft zij iets terneerdrukkends.

Aanhoudend de genadeloze, onverschillige, sublieme hemel gadeslaan en je neemt een scheermes en maakt er een eind aan.

–––––––––––

* Eertijds een hoge vazal van de Franse koning, die voor de wet als diens gelijke gold; in de periode 1818-1848 een hoge edelman, lid van de wetgevende vergadering.
** Adolphe Nourrit, eerste tenor aan de opera van Parijs, had zich, toen Gilbert-Louis Dupré er de publiekslieveling werd, in Napels teruggetrokken. Het publiek daar floot hem op een avond uit (vecchio canto!) en hij gooide zich van zestig voet hoog uit een venster.

Weldenkenden mogen haten

Jean-Christophe Lagarde, ex-burgemeester van Drancy, waar Éric Zemmour opgroeide, heeft zich even laten gaan bij Franceinfo, en verklaarde gisteren aan diens adres: «Se foutre du monde au point de dire ‘je suis un RPR’ – mais M. Zemmour: si M. Pasqua était là, il te filerait une balle dans la tête»: als Pasqua hier was joeg hij een kogel door je kop.

Lagarde verstopte zich achter Charles Pasqua (1927-2015) en dichtte die man moordlust toe. Niet hijzelf immers zou de kogel afvuren. Een nuttige toelichting zijnentwege want in maart werd hij nog opgepakt, garde à vue, voor niet aangegeven wapenbezit.

Later op de dag schrok Lagarde van de opschudding na zijn woorden, en berichtte hij op Twitter:

Op te merken valt dat de media zijn bewoordingen meteen daarna, en voor zover mogelijk wat oppoetsten, afzwakten en dus vervalsten.

Zemmour heeft de verontschuldiging afgewezen als 'nep', excuses de pacotille, maar zal geen klacht indienen: normaliter moet die er ambtshalve komen voor haatspraak.

Viriliteit met een toevoeging

De Morgen heeft een rubriek ‘Achtergrond’, en daarin schrijft Rob Vreeken over Erdoğan die zijn ‘mannelijke viriliteit wil bewijzen’ – nu eens door op een paard te springen, dan weer met een partijtje basketbal.

De 25ste maart van 1765 schreef Voltaire een brief aan d’Alembert, met daarin een stilistische opmerking: ‘... l’adjectif affaiblit souvent le substantif, quoiqu’il s’y rapporte en cas, en nombre et en genre.’

Akkoord, dat is lang geleden, en misschien heeft Vreeken hier juist gelijk met zijn precisering: vandaag weten we immers dat viriliteit niet alleen toxisch kan zijn, maar blijkbaar ook feminien.

Toch even relativeren

Het succes van Éric Zemmour is minstens deels toe te schrijven aan de pers, hoor je vaak. Vanzelfsprekend niet alles, want tenslotte heeft de man de toon van de campagne gezet, thema’s naar voren gebracht waar iedereen liever over zweeg – politici zeker en hun journalisten evengoed.

Maar veel journalisten, al zijn ze Zemmour vijandig gezind, schrijven inderdaad graag over hem omdat ze geen zin hebben in een tweede uitgave van het duel Le Pen – Macron. Stel u in hun plaats: wat moeten ze dáár bij verzinnen dat ze niet al zeven keer hebben verteld?

Het zijn ook mensen tenslotte, en dus likkebaarden ze bij een deuxième tour met Zemmour en Macron. Dat is tenminste spannend, al kent iedereen de uitslag en wint Macron – niet het debat wellicht maar wel de tweede stemronde.

Régis de Castelnau, destijds advocaat én lid van de Franse communistische partij denkt dat de commentatoren een paar zaken uit het oog verliezen. Marine Le Pen heeft 50% van de arbeiders achter zich, meer dan de PCF ooit kon vergaren. 11 miljoen stemmen, zoals zij in 2017, heeft de PCF nooit gehaald. C’est quelque chose.

En die kiezers zijn ongevoelig voor mediacampagnes en -berichten zegt Castelnau. Komt daarbij dat de helft van de Fransen zich nog niet interesseert voor de presidentsverkiezingen, en de sondages bijgevolg een vertekend beeld geven.

Alleen de kiezers die nu al zéker weten naar wie hun stem gaat worden meegeteld… Maar alleen ‘wij’ zegt Castelnau, en hij bedoelt de mediamensen en het publiek dat graag naar politieke programma’s kijkt, laten voorlopig onze stem horen.

-----------------
P.S.   Als Castelnau aan het woord is, krijg je vaak mooie zinnetjes te horen als: 'Comme disait Guizot: Faut faire payer les pauvres, c’est les plus nombreux.'

Over het weer en over identiteit

In onze media verneem je veel over het klimaat, en soms wordt dat verward met het weer. Ook lees je wel eens over identiteit, en soms beweert men dat identiteit alleen maar een constructie is. Bij Victor Hugo lees je daar ook over, en ook over het Belgische koningshuis, waar onze kranten zo graag positief over berichten. In zijn dagboek komen die dingen allemaal samen op één pagina. Wat hij te vertellen heeft over Leopold I heb ik niet overgetypt of vertaald, maar wie op het prentje klikt kan het wel lezen, want dat wordt dan groter. 

Zijn dagboek gaf Hugo een prachtige ondertitel: Over wat ik elke dag leer.

Choses vues

Journal

de ce que j’apprends

chaque jour

(juillet 1846 - février 1848)

Augustus 1846

3. Op straat zag ik een bultenaar voorbijkomen. Er was een klein meisje dat hem stomverbaasd bekeek en aan haar moeder zei: – Mama, kijk die man eens! – Wel, kind, bekijk hem niet. Dat doet hem pijn. Het is een bultenaar. – Mama, zijn de bultenaars Fransen?

4. In katholieke landen wijdt men op haar feestdag de eerste druiventros aan de Maagd. Normaal is die tros gerijpt in een verwarmde kas, want met Maria-Hemelvaart is het seizoen nog niet genoeg opgeschoten. Dit jaar was de hitte zodanig dat de druiven overal rijp zullen zijn de 15de augustus.

5. In de zomer van 93 bereikte de thermometer in Parijs veertig graden.

Août 1846

3. Je voyais passer un bossu dans la rue. Une petite fille était là qui l’a regardé d’un air stupéfait et a dit à sa mère: – maman, vois donc cet homme! – Eh bien, mon enfant, ne le regarde pas. Cela le fâche. C’est un bossu. – Maman, est-ce que les bossus sont français?

4. Dans les pays catholiques on consacre à la Vierge le jour de sa fête la première grappe de raisin. D’ordinaire cette grappe est mûrie en serre-chaude, la saison étant trop peu avancée à l’assomption. Cette année, les chaleurs ont été telles que le raisin sera partout mûr le 15 août.

5. Dans l’été de 93, le thermomètre atteignit à Paris quarante degrés.

Œuvres complètes

Histoire

Choses vues

Robert Laffont 1987, Bouquins, p. 600

Ter herdenking van de islamaanslag in de Bataclan

Éric Zemmour gaf daarnet een snijdend antwoord aan François Hollande die eerder op de dag een nietszeggende verklaring aflegde:

Wat ik net verwijt aan François Hollande, en wat ik al jaren verwijt aan alle publieke gezagsdragers is dat ze niet willen beseffen dat er op onze eigen bodem een beschavingsoorlog tegen ons wordt gevoerd. President van de Republiek zijn, dat is niet alleen maar witte marsen organiseren, dat is niet enkel – zoals mijnheer Hollande zegt – ‘geen verdeeldheid willen zaaien onder de Fransen’. Het is de Fransen beschermen als men hen de oorlog aandoet. Het is niet enkel kaarsen aansteken en grote manifestaties organiseren met alle staatshoofden van de wereld. Het is de Fransen verdedigen tegen de oorlog die tegen ons wordt gevoerd.

Victor Hugo als twitteraar

Soms vraag ik me af of het wel nuttig is om kranten te kopen, of om Twitter te volgen, terwijl je net zo goed en met meer plezier een oud dagboek kunt lezen. Het nieuws vandaag gaat voor de helft van de tijd over de wisselende maatregelen die onze regeringen nemen ter bestrijding van de covidepidemie. Dat virus is voor hen een soort godsgeschenk waarmee zij zich voorlopig overeind weten te houden. Gedaan met de politiek, we hebben het goed met jullie voor en laat ons nu maar betijen, zeggen de ministers.

Was dat in 1849 anders? Toen was er cholera, en de avondlijke patrouilles controleerden de straten, de cafés en de clubs waar verdachte figuren bijeenkwamen. Maar helaas was er ook veel politieke onrust, en men was bang voor het volk:

1849 – 22 januari
Ik blijf poolshoogte nemen van de situatie. […]
‘s Avonds ziet men stevige patrouilles. Gisteren zei maarschalk Bugeaud* me : – Nog binnen de twee maanden krijgen we oproer. – De maarschalk zal een boekje uitgeven met als titel: De straten in oorlog. Hij zei met een glimlach: – Het zijn praktische raadgevingen in het genre van de instructies tegen de cholera.
De regering is armzalig, onbeduidend, gediscrediteerd, onzeker, onmachtig, waardeloos. Doodongerust vraagt men zich af: Wat staat er te gebeuren? Als er uit de regering niets voortkomt, dan komt er uit het land iets voort.
Kortom, van een waar bestuur, een bestuur dat echt op poten staat, niets daarvan. Dit alles geeft de indruk van een langgerekte voorlopigheid.
1849 – 25 januari
– Gisteren nam Marrast** me terzijde en zei me: “Stuur niet aan op de ontbinding van de Assemblée. Het einde van onze werkzaamheden bespoedigen is het electorale slagveld openstellen.”

1849 – 22 janvier
Je continue de tâter le pouls à la situation. […]
On remarque le soir de fortes patrouilles. Hier le maréchal Bugeaud me disait : — Il y aura une émeute avant deux mois. — Le maréchal va publier un petit livre sous ce titre : La guerre des rues. Il disait en souriant : — Ce sont des conseils pratiques dans le genre des instructions contre le choléra.
Le cabinet est pauvre, chétif, déconsidéré, ébranlé, impuissant, nul. On se demande avec anxiété : Que va-t-il arriver ? Quand rien ne sort du pouvoir, quelque chose sort du pays.
En somme, de gouvernement vrai, de gouvernement réellement constitué, point. Tout ceci fait l'effet d'un provisoire long.
1849 – 25 janvier
– Hier Marrast m’a pris à part et m’a dit : « Ne poussez pas à la dissolution de l’Assemblée. Avancer le terme de nos travaux, c’est ouvrir le champ de guerre électoral. »

Victor Hugo

Œuvres complètes

Histoire

Choses vues

Robert Laffont 1987, Bouquins, p. 1179

––––––––––––
 * Gouverneur général de l'Algérie.
**Président de l’Assemblée.

De Raad van Europa discrediteert zich

Wat er allemaal wordt bekokstoofd in internationale instellingen blijft meestal goed verborgen, maar soms komt er toch iets boven water. Zo kwam de Raad van Europa onlangs met een werkelijk schandalige campagne voor de pinnen, die ze in allerijl moesten terugtrekken. Ze wilden in naam van de vrijheid …de islamitische hoofddoek propageren in Europa. Je zult er maar opkomen.

Dat deed me denken aan een oudere campagne, van een andere internationale instelling – de VN in dit geval – en ook die campagne werd in allerijl stopgezet. Daar was in 2006 ene Louise Arbour, United Nations High Commissioner for Human Rights, op het idee gekomen om Denemarken als een racistische staat voor te stellen (toen al! ze liep voor op haar tijd). Louise moest zich meteen uitputten in compleet hypocriete, ridicule verontschuldigingen en leugens. De goede pers besteedde gelukkig zo goed als geen, of zelfs helemaal geen aandacht aan het voorval, maar wie zelf enige moeite nam kon wel vinden wat er aan de hand was.

Leve de sociale media zou ik zeggen, want zonder deze zouden de goede media wát graag ook de schandalige campagne van de Raad van Europa hebben kunnen doodzwijgen.

Mathieu Bock-Côté: Vaak, heel vaak krijgen republikeins links en ook het meer conservatieve rechts het verwijt dat ze de aanwezigheid van de hoofddoek in onze samenleving zorgelijk vinden, en sterker: dat het voor hen een obsessie is. Maar laten we de zaak eens omdraaien: wie maakt in dit geval een obsessie van de islamitische sluier? Zijn het niet precies diegenen die besloten hem aan te wenden als promotioneel instrument, als een onderdeel van wat in bepaalde opzichten een propagandacampagne is, midden in de publieke ruimte, om een boodschap uit te dragen over wat de Europese identiteit zou moéten zijn – volgens de Raad van Europa? Aangezien de hoofddoek symbool staat voor de vooruitgang van het islamisme binnen de islam, en vervolgens in onze samenlevingen, is het legitiem om zich zorgen te maken over dit instrument, dit symbool dat ertoe dient om zijn stempel te drukken op het sociale leven, dat ertoe dient de lichamen te markeren om ze aan te wijzen als behorend tot een gemeenschap, om iedereen te transformeren tot vaandel van een religie. Er zijn dus legitieme redenen om zich zorgen te maken.
Maar, hier betreft het geen islamisten, hier is het de Raad van Europa. Hoe komt het dat de Raad van Europa – en hij niet alleen: meer en meer privéondernemingen vandaag, meer en meer publieke instellingen maken zaak van de hoofddoek en gebruiken hem in functie van een bepaalde opvatting over burgerschap, een bepaalde opvatting over identiteit.
Wat betekent de hoofddoek voor de Raad van Europa? Die vraag moet men zich stellen. Is het gewoon een daad van onderwerping aan het islamisme? Misschien, maar het is minstens niet enkel dat.

Christine Kelly: Ik zou je willen vragen over wat het dan concreet wél gaat, maar ik zou toch willen opmerken dat de Raad van Europa een intergouvernementele organisatie is die vandaag 47 lidstaten groepeert, waaronder Turkije zeg ik er even bij, en de 27 staten van de EU.

MBC: Inderdaad.

Kelly: Nee, maar het is waar dat de RvE niet de EU is, en dat die Raad de rechten van de mens, de rechtsstaat en de democratie voorstaat. Dat wilde ik nog erbij zeggen. Dus waarover gaat het precies in deze campagne?

MBC: Rechtsstaat, rechten van de mens, democratie, daar teken ikzelf ook voor en iedereen hier denk ik, maar dat is niet de vraag. Klaarblijkelijk hanteren wij niet dezelfde definitie als de Raad van Europa. Dus waarom precies de islamitische hoofddoek naar voren schuiven, want wij weten dat hij malaise teweegbrengt in de ontvangende samenleving, we weten dat hij een gevoel van ongemak teweegbrengt in Europa en in het westen. Waarom hem dan promoten? Wel, uitgerekend de promotoren van wat ik de diversiteitsideologie noem verzorgen de promotie ervan, juist omdát hij een gevoel van onbehagen opwekt, verzorgen de promotie ervan omdat hij een gevoel van ergernis opwekt.
Hun idee is als volgt: fundamenteel is de Europese samenleving er een die gesloten is voor verandering, allergisch voor verschillen, grondig discriminerend. Wat dan te doen? We moeten ze provoceren, moeten haar dat symbool opdringen, om ze het symbool van het anders-zijn zoals wij ons dat voorstellen op te dringen, dat symbool van de diversiteit opleggen om haar tot aanvaarding ervan te dwingen, en ze van haar vooroordelen en stereotypen af te brengen.
Men moet dus zien wat er allemaal achter dit maneuver zit. De hoofddoek is een promotie-instrument voor de culturele openheid, gericht tegen een samenleving die cultureel gesloten zou zijn omdat ze onbehagen voelt bij die hoofddoek. Zo bekeken zit daar iets Orwelliaans in: de malaise bij de hoofddoek betekent een weigering van de vrijheid, en de hoofddoek is de vrijheid. Dat is overigens een van de slogans die onze vrienden van de Raad van Europa gebruiken.

Kelly: Absoluut.

MBC: Ik citeer, het is poëtisch, Orwell is het: de vrijheid zit in de hidjab. Je moet er maar opkomen. Maar je ziet waarom: wat de Raad van Europa ons zegt is dat de hidjab tenslotte niet meer is dan de bevestiging van de individuele authenticiteit. Ik wil de hidjab dragen, ik draag hem, ik wil een string dragen, ik draag een string, ik wil ik weet niet wat dragen…

Kelly: Maar het ene is al zichtbaarder dan het andere…

MBC: Ja, daar kun je niet omheen, maar voor de rest zou het een kledingstuk als een ander zijn. Het argument valt wat mager uit, want het is duidelijk dat als je zegt ‘Trek asjeblief je jas toch uit’ is dat geen probleem, maar als je zegt ‘Neem je hoofddoek af’ dan weten we dat het enige kopzorgen kan opleveren. Men probeert de hoofddoek voor te stellen als een kledingstuk zoals er meer zijn, hem te depolitiseren, hem te ontdoen van culturele noties, hem compleet te 'de-islamiseren'. Dat valt zo te zien onder intellectuele fraude. Maar ik zeg het nog eens: men wil hem presenteren als een uiting van individualisme, en wel hierom: omdat de vrouw met haar hoofddoek haar authenticiteit zou uitdrukken, omdat zij uitdrukking zou geven aan haar wil om zichzelf te zijn.