Over journalistieke geloofwaardigheid in 1840

Kwaadwilligen hoor je vaak zeggen dat in alle kranten altijd hetzelfde staat. Diversiteit is er ver te zoeken vinden ze. Als dat waar is, moet dat een oorzaak hebben.

Heinrich Heine dacht honderd éénentachtig jaar geleden dat die oorzaak gezocht moest worden bij de eigenaars en geldschieters van de titels. Als puntje bij paaltje komt leggen zij op wat Nieuws mag worden en wat niet:  

De Franse Pers

Tot op zekere hoogte is de Franse dagbladpers een oligarchie, geen democratie. Dat komt omdat een krant stichten in Frankrijk met zoveel kosten en moeite gepaard gaat, dat alleen mensen die in staat zijn zeer grote sommen op tafel te leggen een dagblad kunnen oprichten. Bijgevolg zijn het gewoonlijk kapitalisten, of al eens een industrieel die het geld voorschieten om een krant te stichten. Daarbij speculeren zij op de afzet die het blad zou kunnen vinden zodra het zich als orgaan van de een of andere partij weet te profileren. Of ze koesteren in hun achterhoofd nog de gedachte die titel later, zo gauw er een voldoend aantal abonnenten gewonnen is, met nog grotere winst aan de regering te verkopen.

Die kranten zijn natuurlijk gedwongen om te dansen naar het pijpen van de voorhanden zijnde partijen of van de regering. Ze zitten dus in een heel nauw keurslijf, of wat nog erger is, in een exclusiviteit, een eenzijdigheid bij alle berichten, waarbij de obstakels van de Duitse censuur haast op een fraaie rozenguirlande zouden lijken.

De RÉDACTEUR EN CHEF van een Franse krant is eigenlijk een CONDOTIERRE:* hij vecht met zijn colonnes en verdedigt de belangen en de passies van de partij die hem met subsidies of met een gewaarborgde oplage heeft ingehuurd. Zijn redacteurs, zijn luitenants en soldaten, luisteren in militaire gehoorzaamheid en geven hun artikelen de verwachte tendens en kleur, en zo bereikt zo'n krant een éénheid en een precisie die wij vanuit de verte niet genoeg kunnen bewonderen. 

Hier heerst de strengste discipline, niet alleen wat de gedachte maar zelfs wat de formulering betreft.
Mocht nu ergens een verstrooide medewerker een commando niet goed hebben gehoord, en een stuk hebben geschreven dat niet volkomen aan de CONSIGNES beantwoordt, dan snijdt de RÉDACTEUR EN CHEF in het vlees van dat opstel, met een militaire onbarmhartigheid die men bij geen Duitse censor zou vinden. Een Duitse censor is tenslotte ook een Duitser, en in zijn gemoedelijke veelzijdigheid geeft hij welwillend gehoor aan redelijke opwerpingen.

Maar de RÉDACTEUR EN CHEF van een Franse krant is een praktische, eenkennige Fransman: hij heeft zijn stellige overtuiging, die hijzelf eens en voorgoed in een bepaalde bewoording heeft geformuleerd, of die hem netjes geformuleerd door zijn opdrachtgever aangeleverd werd.

Komt er nu iemand bij hem aanzetten met een stuk dat voor de bewuste doelstellingen van zijn krant niet meteen bevorderlijk lijkt – dat laten we zeggen een thema aansnijdt dat niet meteen de interesse zal wekken van het publiek waarvoor het blad als orgaan fungeert – dan wordt dat artikel streng afgewezen met de sacrale woorden: CELA N'ENTRE PAS DANS L'IDÉE DE NOTRE JOURNAL.

Zodoende, aangezien elke krant hier zijn eigen politieke kleur en zijn eigen gedachtesfeer** heeft, valt het licht te begrijpen dat iemand die iets te vertellen heeft dat buiten die sfeer valt en evenmin een partijkleur heeft – dat die man beslist geen orgaan voor zijn mededelingen zal vinden.
Ja, zodra men afstand neemt van het geroezemoes van de dag, de zogenaamde actualiteiten, zodra men ideeën wenst te ontvouwen die de banale partijkwesties vreemd zijn, zodra men zaken wil bespreken die alleen maar van algemeen-menselijk belang zijn, zullen de krantenredacteurs hier een dergelijk artikel met hoffelijke ironie afwijzen.

Maar men kan hier enkel door die kranten zelf, of doordat zij ergens gewag van maken, het publiek kan aanspreken, en dus is de CHARTE, die elke Fransman toelaat om zijn ideeën via de drukpers te verspreiden, een bittere belediging geworden voor geniale denkers en wereldburgers. In de praktijk bestaat er voor hen absoluut geen persvrijheid: – CELA N'ENTRE PAS DANS L'IDÉE DE NOTRE JOURNAL.

Heinrich Heine

Lutezia, Paris, 3.VI.1840

in: Ernst Elster, 1893, Sämtliche Werke, sechtster Band,
Meyers Klassiker-Ausgaben

_________
* Aanvoerder van huursoldaten, condotte. Vaak huurden de Italiaanse stadstaten hen in, maar ze stonden bekend om hun ontrouw tegenover de werkgever. Het kwam zelfs voor dat zij in het heetst van de strijd overliepen naar de vijand als die beter betaalde. Dat lijkt mij nog van een andere orde dan een journalist die bijvoorbeeld van een katholieke naar een socialistische krant overloopt of omgekeerd.
** In het Nederlands zeggen wij nu desk opinion. Een specifieke politieke kleur hebben de gevestigde media tegenwoordig niet meer. Ze zijn het allemaal ongeveer eens namelijk.

Sahra Wagenknecht: le parler-vrai

Sahra Wagenknecht zetelt voor Die Linke in de Bondsdag, en ze heeft een boek geschreven waarin zij korte metten maakt met de life style-linksen.*  Ook de identiteitspolitiek, de klimaatmarsen, de ‘woke’-beweging en de AfD krijgen ervan langs. Dat boek moet goed verkopen, want al bestelde ik het nog voor de verschijningsdatum, de uitgeverij meldde mij vandaag, per brief:

Ik vertaal dan maar een interview dat Andrea Maurer maakte voor ZDF-Berlijn.

.

ZDFheute: Frau Wagenknecht, wat is uw identiteit? 

. Sahra Wagenknecht: Iedere mens heeft meerdere identiteiten. Natuurlijk ben ik burger van dit land. Ik voel me ook Europees en ik zie mijzelf als links. Ja, identiteit is iets belangrijks maar wat mij ergert is dat bij debatten over identiteitspolitiek steeds weer de scheidslijnen naar voren worden gehaald. Mij interesseert het niet wat iemands afstamming is, en seksuele oriëntaties zijn privé.

Maar de zogenaamde identiteitspolitiek blaast dit soort vragen op tot fundamentele grenslinies die bepalen wie waarover mag spreken, of wie een slachtoffer is. Ikzelf heb een Iraanse vader en werd als kind gepest vanwege mijn voorkomen, want in het dorp waar ik woonde waren verder geen kinderen van niet-Duitse ouders. Toch zou ik mij vandaag nooit als slachtoffer opvoeren. 

.

ZDFheute: Waarover gaat het volgens u dan wel in dit debat?

.

Wagenknecht: Mij gaat het om het wegzakken van de sociale linksen. De huidige toestand moet ons toch verontrusten? De Union ligt open en bloot aan scherven – zowel wat de K-Frage** betreft, als door hun miserabel crisismanagement. En toch vallen SPD en Linke samen, bij nog amper 25% van de kiezers in de smaak. Zoiets heeft toch zijn oorzaken.

Een van de oorzaken is dat linksen ertoe neigen thema’s naar voren te schuiven die aan de echte problemen van de mensen voorbijgaan, en sterker: die veel mensen als kleinerend ervaren.

Als bijvoorbeeld woke academici hen vertellen hoe zij moeten denken en spreken, en als een erg geprivilegieerde levensstijl als progressief wordt voorgesteld. Elektrisch autorijden, bioproducten kopen of in de binnenstad wonen, waar men met de fiets naar het werk kan – dat zijn allemaal zaken die men vooreerst zich moet kunnen permitteren.

.

ZDFheute: U polemiseert in uw boek tegen protestbewegingen als ‘Fridays For Future’. Wat hebt u tegen die – meestal jonge – mensen die voor klimaatmaatregelen de straat opgaan? 

.

Wagenknecht: Ik juich het toe als jonge mensen zich engageren. Maar dan moet je ook in aanmerking nemen dat die beweging zo goed als uitsluitend gedragen wordt door jongelui afkomstig uit relatief welstellende milieus die zich tot de hogere middenklasse rekenen. Veel van de eisen laten duidelijk zien dat voor een groot deel van de activisten sociale problemen van secundair belang zijn. Maar als mensen wie het nog nooit aan iets ontbroken heeft, aan anderen gaan prediken dat ze van bepaalde zaken afstand moeten doen, dan komt dat uiteraard niet goed aan bij de minderbedeelden.

Juist voor diegenen die de laatste jaren alsmaar harder hebben moeten vechten voor hun beetje welstand, betekenen duurdere benzine en stookolie een verdere verslechtering, temeer daar deze mensen veelal niet in moderne lage-energiehuizen wonen, en er op het platteland überhaupt geen alternatief is voor de auto. We hebben een politiek rond de klimaatwissel nodig, maar dit lijkt mij geen zinvolle weg.

.

ZDFheute: De AfD applaudisseert voor uw stellingen, en in Sachsen-Anhalt maken ze zelfs propaganda met uw portret. Als u zelfkritisch bent: vanwaar die toenadering tot de AfD? 

.

Wagenknecht: Er is geen toenadering. Die toe-eigening is een onbeschaamdheid, en ik onderneem gerechtelijke stappen. De AfD weet natuurlijk zeer goed dat de linkerzijde met haar identiteitspolitiek de kleine man bruuskeert. En de AfD weet ook dat een linkerzijde die een meer populair programma heeft, en zich tot de brede meerderheid richt, de AfD zou schaden. Daarom proberen zijn mij natuurlijk te discrediteren. De AfD zou ook veel zwakker staan als zij niet deels ook zaken aansneed die de mensen beroeren.

Kijk, u hebt een uitspraak van mij gebruikt: immigratie begrenzen. Volgens peilingen is de grote meerderheid van de Duitsers van mening dat immigratie op bepaalde gebieden juist en legitiem is, maar dat men grenzen moet stellen. Dat is met andere woorden geen uitspraak van de AfD: ze wordt door de meerderheid gedeeld. En als de linkerzijde de AfD het genoegen gunt reële problemen te verzwijgen, enkel omdat de AfD ze benoemt, dan helpt zij de AfD tenslotte. Maar ik wil de AfD niet helpen, ik wil ze verzwakken.

.

ZDFheute: Die Linke deelt uitdrukkelijk niet uw standpunt dat de immigratie begrensd moet worden. U bent net lijsttrekker in Nordrhein-Westfalen geworden, en velen in uw partij vragen zich af of u haar uitgangsstandpunten nog deelt. Doet u dat?

.

Wagenknecht: Wij zijn een pluralistische partij en in het kiesprogramma staan veel zaken die ik hartstochtelijk onderschrijf, zeker wat het sociale betreft. Bij de kwestie van de immigratie zijn er eenvoudigweg onderscheiden meningen.

Hoe men in ons land de gevolgen van de migratie ziet heeft per slot van rekening weer veel te maken met de persoonlijke situatie. Als volksvertegenwoordigster hoef ik wat mijn job betreft niet in concurrentie te treden met enige inwijkeling. En wie een goed inkomen heeft, woont in buurten waar zijn eigen kinderen hoogstens in het literatuur- cultuuronderricht kennis maken met andere culturen. Men zal daar geen kennis maken met de omstandigheid in een klas te worden ondergebracht waar de meerderheid geen Duits spreekt.

Als mensen die in een economisch afgeschermd milieu leven, dan diegenen die dagelijks met zulke problemen te maken hebben voor racisten uitmaken omdat zij sterke immigratie niet enkel als een verrijking beleven, dat is aanmatigend.

.
ZDFheute: U schrijft in uw boek dat de rechtse partijen nu de nieuwe arbeiderspartijen zijn. Zit u dan, heel principieel bekeken, nog in de juiste partij?

.

Wagenknecht: Ik stel iets vast dat ons schrik moet aanjagen: dat, niet enkel in Duitsland, juist de arbeidersstand intussen overproportioneel rechts stemt. Bij de deelstaatverkiezing in Baden-Württemberg was de AfD onder de arbeiders de sterkste partij. In het oosten haalt zij nog hogere scores. Wie daaruit niet het besluit trekt dat de linksen een of ander slecht hebben aangepakt, die is waarlijk zelfingenomen.

.__________ 

  * Bijvoorbeeld mensen die Vooruit willen op sjieke basketslofjes.

** De vraag wie kandidaat-kanselier wordt.

La voile: zeilsport en stupiditeit

CNews is stilaan de op één na grootste nieuwszender van Frankrijk, en daar zijn goede redenen  voor. Je ziet in hun panels alle strekkingen aan bod komen, van communisten tot vertegenwoordigers van het Rassemblement National, en dat verhoogt blijkbaar de geloofwaardigheid van een zender. Ze hebben ook veel aandacht voor cultuur, en niettemin zijn hun programma's ook nog eens grappig, zoals hieronder:

Pascal Praud: De windkracht van de écolo’s heeft weer toegeslagen. De ecologistische verkozenen hebben weer toegeslagen, en u hoort dit liedje omdat het verband houdt met de zeilsport. Zijn jullie op de hoogte van wat zich gisteren afspeelde in de gemeenteraad van Vincennes? Neen? U hebt er geen weet van?

Gilles-William Goldnadel: Neen.

Élisabeth Lévy: Laat ons proberen te raden.

Pascal Praud: In de Val-de-Marne heeft een verkozene... ik laat dadelijk het fragment zien, het is hallucinant, verbijsterend, en tegelijk zullen jullie bedenken: die arme groene verkozenen. Een verkozene van EÉLV* heeft geweigerd de toelage goed te keuren van de Yacht Club Vincennois, een zeilclub...

Gilles-William Goldnadel: En wat dan nog?

Pascal Praud: ...want hij vindt dat zoiets vervuiling meebrengt. Hij wist dus niet… (gelach) …nee, hij wist inderdaad niet, nee, maar ik verzeker het jullie, het fragment dat jullie te zien zullen krijgen komt in de bloemlezingen van stommiteiten. Kijk, gisteren was het: Vincennes, gemeenteraad met Madame le maire die de vertegenwoordiger van Europe-Écologie-Les Verts vraagt waarom hij niet vóór die toelage heeft willen stemmen. De groenen hebben alweer toegeslagen:

Charlotte Libert-Albanel: Kunt u ons enige uitleg geven rond de Yacht Club?

Quentin Bernier-Gravat: Ik denk dat u de reden voor onze stem heel goed kent: wij subsidiëren geen sporten die vervuilende stoffen uitstoten. (gelach)

Charlotte Libert-Albanel: Wat uitstoten? Vervuilende stoffen? Ik begreep het niet goed.

Quentin Bernier-Gravat: De Yacht Club, dat zijn boten, toch?

Charlotte Libert-Albanel: Met zeilen.

Quentin Bernier-Gravat: Ja maar zij hebben geen haven in Frankrijk, zij hebben hun haven in Ierland, niet?

Charlotte Libert-Albanel: Het blijft zeilen, hij gaat vooruit met de wind zo’n boot, niet? (gelach). We zitten in de polemiek nu ongeveer op hetzelfde niveau als met die vliegeniers, hé. We noteren dus dat de reden voor uw onthouding is dat het beoefenen van de zeilsport vervuiling meebrengt ...Ja, mevrouw Hauchemaille?

Muriel Hauchemaille: Laten we wel wezen, die valse processen jagen me het bloed naar de kop, maar ik blijf Zen. Ja, die tweets en dergelijke, ook wij kunnen lezen. Maar als wij ons onthouden voor de toelage dan is dat omdat wij vinden dat een Yacht Club in Vincennes – behalve dat er op het meer van Daumesnil wat gezeild wordt – toch maar dient om een klein groepje vrienden ten dienste te staan. Daarom is het dus dat wij niet voor die toelage stemmen. We zullen toch niet bij elke stem uitleg moeten geven, of wel?

Charlotte Libert-Albanel: Nee, u mag ook geen uitleg geven, maar als u mij vragen stelt heb ik ook het recht u naar de reden te vragen waarom u zich onthoudt. Het doet mij veel plezier dat ik een antwoord kreeg. Men wil dus vermijden… of liever men vindt het wat idioot dat er in Vincennes een Yacht Club is.

Muriel Hauchemaille: Dat is alles.

Charlotte Libert-Albanel: Begrepen. En dat u in de plaats van de Vincennois de keuze wel maakt, als die zouden besluiten een sport te beoefenen die hen gewoon aanstaat. Dat is uw keuze, daar heb ik geen verdere vragen bij.

Pascal Praud: Ik weet niet meer wat hierbij te vertellen valt of aan te doen is. We ontdekken hier verkozenen die…

Élisabeth Lévy: Het is nogal straf dat de verantwoording achteraf nog erger is dan de flater in het begin. Als ze zeggen ...als zij zegt: Oh maar dat is voor een klein groepje vrienden! Dat is toch helemaal degoutant als argument! Wat heeft dat te betekenen?

Zo begon het programma maar L'heure des pros heeft een ochtend- en een avondeditie, en in de ochtend had Pascal Praud de zwarte juriste en schrijfster Rachel Khan te gast, die zichzelf omschrijft als een Afro-Yiddische 'tourangelle' (inwoonster van Tours). Zij vond heel de slachtoffer- en cancelcultuur misplaatst, en dat kwam haar op een paar fikse Twitterbeledigingen te staan van de woke-mensen. U ziet het fragment als de uitzending 41 minuten ver is, en de advocaat Gilles-William Goldnadel probeerde een verklaring te geven voor zulke woke-reacties:

Er is een nogal fundamentele uitleg voor, die ik u helaas moet geven: de intelligentie. Wat onze tijd, en bij uitstek het professionele en het rentenierende antiracisme kenmerkt is ongelooflijke bêtise, zelfgenoegzaamheid, kuddegeest en cultuurloosheid, en dat verstikt ons.

Il y a une explication assez basique, malheureusement, que je suis obligé de vous donner, c'est l'intelligence. Ce qui caractérise éminemment l'époque, et notamment l'antiracisme professionnel et rentier, c'est l'incroyable bêtise, la suffisance, l'esprit meute, le manque de culture, et cela nous tue.

________

* Europe-Écologie-Les Verts haalde een overwinning in vele Franse steden, deels omdat de opkomst zo laag was en zij beter dan anderen wisten te mobiliseren. Ze hebben in Bordeaux al het plaatsen van kerstbomen veroordeeld, ‘geen dode bomen’, in Poitiers liet le of la maire (mag allebei) Léonore Moncond'huy, weten dat ze geen toelage meer geeft aan een vliegclub omdat ‘vliegen vandaag geen onderwerp meer hoort te zijn van kinderendromen’: l'aérien ne devait plus faire partie des rêves d'enfants aujourd'hui.

Over het vaccin Spoetnik V

Ik vertaal even het hoofdartikel van deze Zwitserse krant. Je weet maar nooit: misschien kunnen onze politici hier iets opsteken, en hun schaapachtige anti-Russische politiek eens overdenken.

BRIEFING

Vrijdag 9 april 2021

Marc Allgöwer

Beste lezer,

 Aanvankelijk was er Viktor Orbán die november laatstleden in Rusland een bestelling plaatste. Daarna arriveerden er ook dosissen Spu oetnik V in Tsjechië en Slowakije. Oostenrijk zal zich binnenkort bij hen vervoegen. Maar door de tegenkanting van Duitsland wierp Europa een stevige dijk op tegen het Russische vaccin. Dat land liet nu donderdag weten, in een mededeling van minister van Volksgezondheid Jens Spahn, dat het klaarstond om met Moskou te onderhandelen.

 In vele Europese hoofdsteden – om te beginnen in Parijs – bekijkt men de kwestie met Spoetnik V door het prisma van het grote spel der invloedssferen dat zich aftekent in de ‘vaccindiplomatie’. In Berlijn echter denkt men nu resoluut in termen van volksgezondheid. De Duitse overheid beschouwt het Russische product als voldoende efficiënt, en als een instrument te meer in de gereedschapskoffer met vaccins die maar traag gevuld raakt. 

 .Angela Merkel heeft het immers beloofd: elke burger zal een inenting krijgen tegen eind september, datum van de verkiezingen. De kanselierster, zelf wetenschapster van vorming, is van oordeel dat het indijken van de pandemie voorrang heeft op welke overweging ook, zelfs als dat een overwinning zou zijn voor het imago van Moskou, want dit zou toelaten de economische motor van Europa weer op gang te trekken.

Charles Michel is een vijg

Geen nieuws, wij wisten dat al, maar nu weet heel de wereld wat voor een slapjanus die zoon van zijn vader is, en de Fransen zullen beter begrijpen waarom Macron die vijg als ‘president’ van de EU wilde.

Het is waar, hij heeft het van niet ver onze Charel want ook zijn vader is nooit een groot licht geweest, herinner u zijn belachelijke, gespeelde woedeaanval in het ‘EU-parlement’ en daarvoor nog zijn verbod om in Oostenrijk te gaan skiën, terwijl er in dat land nog helemaal geen corona was, maar wel al ‘fascisme’.

De kleine Charles zal van zijn vader weinig geschiedenis geleerd hebben, en het is dus begrijpelijk dat hij geen islamofascist kan herkennen al stond die recht voor hem.

Dat nog daargelaten, erger is dat Charel thuis ook geen manieren heeft geleerd.

Bij CNews was men niet mals voor ons plompe kereltje. Geen discussie: het had zijn plaats moeten aanbieden aan Ursula von der Leyen vond de moderator ...‘ça va de soi.’ Opstaan dus, de rug rechten in plaats van hem te krommen voor Macron, of zoals hier voor Erdoğan.

‘Dat zal hem blijven aankleven,’ horen we in het fragment hieronder. ‘We hebben het Europa, en het Europees politiek personeel dat we verdienen,’ vond de advocaat Gilles-William Goldnadel. ‘We zagen, drie stappen op de achtergrond een gesluierde, een vernederde vrouw, en Erdoğan liet aan iedereen zien waar de plaats van vrouw is,’ zei de advocate Sophie Obadia. ‘Charles Michel, c’est complètement indécent,’ vond de journaliste Véronique Jacquier.