Een would-be procureurtje betrapt

Schadenfreude ist die schönste Freude zegt de Duitser, en dat siert hem niet maar wie, Duitser of geen Duitser, voelt geen leedvermaak als hij een windbuil, een blaaskaak, een dikdoener op zijn bek ziet gaan?

Voor die lelijke vreugde zorgde zaterdagavond Christiane Taubira* op France2, door Yann Moix in zijn blootje te zetten in On N’est Pas Couché.

De man probeerde zich nog te redden met een onnozel, nergens op slaand leugentje, maar het gelach van het publiek was onverbiddelijk. Zo onverbiddelijk dat Taubira een tijdje later, bijna om het goed te maken zei: ‘U bloost, maar dat is niet erg. Uw emoties de vrije teugel laten is goed.’ Het werd zo gênant dat presentator Laurent Ruquier Moix uit zijn benarde situatie probeerde te helpen, maar het kwaad was geschied.
De nooduitgang die Moix nog snel zocht, door over een onbestaand spellingsverschil te beginnen, maakte hem helemaal tot een kleine jongen.
Voor een goed begrip: Moix had Taubira verweten dat ze de auteur Jules Romains in haar recente boek, Baroque sarabande, naast Drieu La Rochelle had geplaatst, een man van de collaboratie. 'Hij betaalt voor wat hij heeft geschreven', zei ze.

Christiane Taubira: Ik laat die zin niet vallen.

Yann Moix: Neen, want …

Christiane Taubira: Ik laat die zin niet vallen.

Yann Moix: …want verder zingt u nog de lof van Baden Powell, die van zijn kant Ribbentrop heeft ontmoet. Hij zegt, u zegt… en Baden Powell is nooit veraf, maar hij heeft wel [onverstaanbare naam] ontmoet, die de bullebak van de Hitlerjugend was,** én hij heeft Ribbentrop ontmoet. En hem mogen we bewonderen, terwijl die arme Jules Romains, die in zijn vooroordelen gevangen zat, die in zijn ongelukkige tijd als een hamster in een kooitje opgesloten zat, voor iedereen het gelag moet betalen.

Laurent Ruquier: Laten we dit onderwerp…

Christiane Taubira: Non-non-non. Nee, neen want… en vergeef me dat ik…

Laurent Ruquier: We zullen straks op uw onderwerp terugkomen.

Christiane Taubira: Oui, non, non, maar Baden Powell ... ik had het over de muzikant.

Yann Moix: Ach zo? en niet over, niet over de scouts-chef? [schaterend gelach, applaus] ach zo, maar in dat geval moet men preciseren! Men moet preciseren.

Christiane Taubira: Neen, want uit de context… uit de context begrijpt men onmiddellijk dat het over muziek gaat.

Yann Moix: Maar de spelling die u hebt gekozen is die van de scoutsleider, dus heu…

Christiane Taubira: Kijk, ik kan niet…

Yann Moix: Ik van mijn kant heb de officiële versie gelezen met de scoutsleider…

Christiane Taubira: In dat geval, als u zich wil omscholen tot jager op zetfouten, wat overigens een… dat kan een beroep zijn, dat kan best een…

Laurent Ruquier: Frank Ferrand wil even tussenkomen als u toestaat…

Christiane Taubira: Je ne vais pas sortir de cette phrase.

Yann Moix: Mais non, parce que…

Christiane Taubira: Je ne vais pas sortir de cette phrase.

Yann Moix: …et par ailleurs vous faites l’apologie de Baden-Powell qui lui a rencontré Ribbentrop. Il dit, vous dites… et Baden Powell n’est jamais loin, mais il a rencontré ### qui était le garde-chiourme des jeunesses hitlériennes et il a rencontré Ribbentrop. Alors lui on a le droit de l’admirer, mais Jules Romains qui était prisonnier, le pauvre, de ses préjugés, et enfermé dans sa pauvre époque comme un hamster dans sa cage, il paye pour tout le monde.

Laurent Ruquier: On laisse le…

Christiane Taubira: Non-non-non. Non, non parce que, pardon d’être…

Yann Moix: On reprendra votre sujet après alors…

Christiane Taubira: Oui, non, non, mais Baden Powell: je parlais du musicien.

Yann Moix: Ah oui? pas du, pas du chef du scoutisme… (éclats de rires, applaudissements) ah oui, mais alors il faut préciser ! Il faut préciser.

Christiane Taubira: Non, mais dans le contexte, dans le contexte on comprend parfaitement qu’il s’agit de musique.

Yann Moix: Alors l’orthographe que vous avez choisie c’est celui [celle !] du chef du scoutisme, donc heu...

Christiane Taubira: Ah, moi je ne peux pas ###

Yann Moix: Moi j’ai lu la version officielle avec le chef du scoutisme en ###

Christiane Taubira: Eh bien alors, si vous vous changez en chasseur de coquilles, ça peut être d’ailleurs … ça peut être un profession, ça peut être une ###

Laurent Ruquier: Frank Ferrand veut intervenir, si vous permettez...

__________

* Taubira was onder Hollande Garde des Sceaux, Grootzegelbewaarder. Minister van Justitie, zeggen wij prozaïsch.

** Leider van de Hitlerjugend was Baldur von Schirach, maar de onverstaanbare naam die Moix produceerde leek daar niet op.

Een goed boek gelezen

Dat Dr. Karl Marx (Trier, 5 mei 1818 – Londen, 14 maart 1883) geen marxist was, is de voorbije weken vaak opgemerkt. Hijzelf had dat in het Frans gezegd: Tout ce que je sais, c’est que moi, je ne suis pas marxiste – voor zover ik weet, ben ikzelf geen marxist. Hij richtte zich daarmee tegen de ‘naïeve’ interpretatie van zijn theorie door de Franse marxisten, en tegen de parlementaire weg die ook elders sommigen voor ogen stond.

Friedrich Engels citeerde deze uitspraak in 1882, toen Marx nog in leven was, en later nog enkele malen.

Geen marxist dus, tot daaraan toe, maar wat erger is: soms vertelde hij dingen die ingaan tegen wat vandaag weldenkend heet. Bij de vereniging die zich Unia noemt zullen ze me niet tegenspreken, want wat lezen we bij Jürgen Herres in diens Marx und Engels: Porträt einer intellektuellen Freundschaft :

Für ihn war nur die „europäische Zivilisation“ zu Entwicklung und Fortschritt in der Lage. Einige europäische und vor allem die außereuropäischen Gesellschaften begriff er als Kulturen der Stagnation und Rückständigkeit, die sich nur nach vorne bewegen könnten, wenn sie in die Fußstapfen Europas traten.

Voor hem was alleen de ‘Europese beschaving’ tot ontwikkeling en vooruitgang in staat. Enkele Europese, en vooral de niet-Europese samenlevingen beschouwde hij als culturen van stagnatie en achterlijkheid, die maar vooruit konden komen als zij in de voetstappen van Europa traden.

Professor Dirk Rochtus besprak het boek van Jürgen Herres gunstig, en de lectuur ervan heb ik me inderdaad niet beklaagd.

Je leest er naast veel andere zaken ook over de strijd die Marx voerde tegen de Russische edelman en anarchist Michael Bakoenin. Hij ontmoette die Parijs, en in een Confidentielle Mittheilung aan de Duitse sociaaldemocraten noemde Marx hem: einen der unwissendsten Menschen auf dem Feld der socialen Theorie, die plötzlich zum Sektenstifter geworden was.

Een sekteleider dus. Het anti-autoritaire programma van Bakoenin was voor hem eine Kinderfibel, een leesboekje voor kinderen, dat echter unter einigen eitlen, ehrgeizigen, hohlen Doktrinären in der romanischen Schweiz und Belgien aanhangers gevonden had. IJdele, ambitieuze, leeghoofdige doctrinairen in Romaans Zwitserland en België. 

Misschien speelde hier naast de etymologie (bakunya of bakulya zou oud-Russisch zijn voor babbelaar, kletskous) ook een bepaalde jaloezie want Bakoenin had veel succes, zowel in Rusland als in heel Europa. Over Marx’ jaloezie las u echter al bij Philippe Clerick.

Ook Friedrich Engels liet zich in dezen niet onbetuigd: Ich möchte wissen, ob der gute Bakunin seinen dicken Körper einem Eisenbahnwagen anvertrauen würde, wenn diese Eisenbahn nach seinen Prinzipien verwaltet würde, nach welchen sich niemand an seinem Platz befände, wenn es ihm nicht gefällt.

Ik zou wel eens willen weten of die goede Bakoenin zijn dik lijf aan een treinwagon zou toevertrouwen, als de spoorwegen beheerd werden volgens zijn principes, waarmee niemand op zijn plek zou zijn als zijn hoofd er niet naar stond.

Nukkige Hongaren

In 1848 schreef Ferdinand Freiligrath op oudejaarsavond een gedicht waarin hij de Hongaren prees voor hun strijd, toen zij zich wilden losmaken uit het nochtans zo idyllische “Oostenrijk-Hongarije” van de Habsburgers. De vierde strofe van zijn "Ungarn" ging zo:

Aanschouw toch, jullie in het Westen!

Eén volk nog in de wereld,

Dat koppig en met stalen hand

Tot oproer overgaat!

In het verre woeste Oosten,

Als buitenpost der vrijheid

Leveren zij nu de slag

Die in gloeiende revolte

Elke keten doet smelten

En ook u tot vrije mensen maken zal!

Ik denk niet dat de jongens en meisjes van de EU dat gedicht graag willen horen.

Kathleen van Brempt en de kunst van het citeren

EU-parlementslid Kathleen van Brempt schreef een antwoord op de kritiek die Bart De Wever had op de EU – die zij verkeerdelijk ‘Europa’ noemt, zoals in die kringen gebruikelijk is te doen.

Lezen we eerst haar tekst:

‘Tot slot vergeet de burgemeester van Antwerpen dat zijn grote voorbeeld Burke een van de eerste denkers was die wel degelijk belang hechtte aan Europese eenheid. Burke sprak in zijn tijd al over Europa als een ‘internationale gemeenschap’ die hij niet de Europese Unie noemde, maar de Europese Commonwealth. Hij erkende niet enkel het bestaan van een Europese samenleving, maar ontwaarde er een onderliggend gevoel van gemeenschap in en ging zelfs zo ver om Europa te portretteren als ‘virtueel een grote staat’, met ‘wat diversiteit aan provinciale gebruiken en lokale bijzonderheden.’ Met de Europese Unie zijn we dat beeld dat Burke van Europa had eindelijk vorm aan het geven.’

Bekijken we nu de tekst van Burke, niet uit zijn bekende Reflections on the Revolution in France, maar uit Letters on a Regicide Peace, verschenen in 1796, een jaar voor zijn dood:

There have been periods of time in which communities, apparently in peace with each other, have been more perfectly separated than, in later times, many nations in Europe have been in the course of long and bloody wars. The cause must be sought in the similitude in Europe of religion, laws, and manners. At bottom, these are all the same. The writers on public law have often called this aggregate of nations a Commonwealth. They had reason. It is virtually one great state having the same basis of general law; with some diversity of provincial customs and local establishments. The nations of Europe have had the very same Christian religion, agreeing in the fundamental parts, varying a little in the ceremonies and in the subordinate doctrines.

Ik vertaal hem even:

Er zijn perioden geweest dat volksgemeenschappen, ogenschijnlijk vreedzaam samenlevend, vollediger van elkaar gescheiden waren dan veel Europese naties naderhand in de loop van lange en bloedige oorlogen. De reden daarvoor moet gezocht worden in de gelijkenis die Europa vertoont wat betreft religie, wetten en gebruiken. In wezen zijn die allemaal dezelfde. Auteurs over publiekrecht hebben dit aggregaat van landen vaak een Commonwealth genoemd.  Ze hadden redenen daartoe. In de grond is het één grote staat op basis van gedeelde wetsbeginselen, met enige diversiteit in de streekgebruiken en plaatselijke instellingen. De naties van Europa hebben altijd dezelfde christelijke religie gekend, en over de wezenlijke bestanddelen ervan waren zij het eens, met kleine variaties in de erediensten en in de ondergeschikte leerstellingen.

Je zou kunnen zeggen dat bij Kathleen van Brempt “provincial” nogal machinaal vertaald werd als “provinciaal”, maar dat is een detail. “Establishments” vertalen met “bijzonderheden” is dat al minder. En "virtually" is niét "virtueel" ... de Oxford geeft: as far as essential qualities or facts are concerned; in effect, practically, to all intents, as good as. De OED kent nog geen EU-Engels... Google translate wellicht wel.
Ach, wat geeft het? de bedoeling was goed... "virtueel" klinkt als "in wording", of, zoals van Dale zegt: "vrijwel zeker, maar nog niet helemaal gerealiseerd". Mooi toch?

Maar ter zake nu: Burke noemt een constituerend element van Europa, dat de brave en gehoorzame van Brempt om begrijpelijke redenen niét noemt. 

Burke schrijft 'religion, laws, and manners' in die volgorde, en geeft dus eerst de religie aan als gemeenschappelijk element. Weinigen zullen dat betwisten, maar de EU wilde onder geen beding een verwijzing naar het christendom. Dat ze daarmee de Europese geschiedenis loochenden raakte Giscard en Dehaene niet. Wel bewezen zij in hun onschuld dat de EU en Europa twee to-taal verschillende dingen zijn, hoe vaak en hoe huichelachtig men die begrippen ook wil laten samenvallen.

Kathleen van Brempt: het is geen intellectueel eerbare houding om dingen achter te houden en enkel te citeren wat in het EU-kraampje lijkt te passen, en het is een Europese atheïst die u dat vertelt. En dat die EU zou werken aan een beeld van Europa dat Burke voor ogen stond, is helemaal een lachertje. Ik daag u uit om bij Burke één passage te vinden waar hij een supranationaal gezag voorstaat.

De Fransen zullen Macron niet zo snel weghonen als Hollande.

‘Le peuple,’ zei Rivarol ‘ne voulait pas la Révolution, il n'en voulait que le spectacle.’ Het volk wilde niet de Revolutie, alleen het schouwspel ervan. Een mooie opmerking, en ze geldt nog.

Een eigentijds schouwspel is het politieke debat, en in Frankrijk meer dan elders. Er vallen geen doden bij, de acteurs spelen hun rol en verkopen esprit, briljant soms, maar dat neemt niet weg dat er al eens een waar woord valt. Bij ons gaan je tenen krullen van verveling maar in Frankrijk maakt een half zinnetje soms een kwartier goed.

Te gast bij Natacha Polony en Élisabeth Lévy in hun «Droit de question!» – eerstgenoemde is een bekende radio- en tv-commentatrice en de tweede is hoofdredactrice van het blad Causeur – te gast waren dus Jean-François Kahn, oprichter van Marianne, nu schrijvend voor de Huffington Post, en Basile de Koch, auteur en chroniqueur bij datzelfde Causeur. Ze vroegen zich af of ‘links’ nog een toekomst had na de catastrofale verkiezingen. Vanzelfsprekend kwam er geen antwoord op die vraag, een voorwendsel om wat te babbelen tenslotte en geen mens die een antwoord had verwacht, maar toch beviel het gesprek me. Vooral om één klein half zinnetje van Basile.

Élisabeth Lévy: Eerst dit: over Macron hebben we nog maar heel weinig gezegd. Heeft Macron, door een deel van links op te slorpen, de tegenstelling links-rechts niet als achterhaald weggezet?

Basile de Koch: Is het niet eerder andersom? Is het niet de opeenstapeling van de vadsige koning Chirac, van de hysterische Sarkozy en van mijnheer niemendal Hollande die er ten slotte voor heeft gezorgd dat rechts is leeggelopen, dat links is leeggelopen? Dat was toch dienstig om president Macron aan de macht te brengen, lijkt me.

Élisabeth Lévy: Hij heeft dan wel de helft van de PS bijeengeschraapt, en de helft van de UMP.

Basile de Koch: Men moet de zaken in de juiste volgorde zien, voorzitster! Vanaf het moment dat Sarkozy is afgegaan, en Hollande is afgegaan, mag je toch zeker zeggen dat de rechtse kiezers en de linkse kiezers een beetje de moed hebben laten zakken, als er dan op de tijd van één maand een eikel arriveert die zegt: ik ben niet enkel jong en mooi, maar daarbij nog eens rechts én links, je hebt maar te kiezen…

Élisabeth Lévy: ’t Is waar.

Basile de Koch: …zoiets kan werken.

Jean-François Kahn: En een zaak die we ook niet mogen vergeten is dat hij 24% haalde. En tussen haakjes, die 24% was…

Basile de Koch: Ja, in de eerste ronde al.

Jean-François Kahn: …was wel bezien het latente centristische kiespubliek, aan welk men een bipolariteit heeft opgelegd waarvan het niet wilde weten. En door de institutionele dwang [door het kiessysteem] werd hen dus belet stelling te nemen, zich uit te drukken, en toen ze de mogelijkheid daartoe kregen, kwamen ze uit op 24%.

Basile de Koch: Nu dacht ik dat het 25% was. U hebt zich voor één procent vergist ziet u…

Élisabeth Lévy: Dat is heel goed, een heel goede [xxx].

Jean-François Kahn: Gewoon kijken volstond. Maar ik herhaal wat ik daarstraks heb gezegd: het ware probleem waar we mee te… u zult zien, is dat er vandaag een linker- en een rechterzijde bestaat, meer dan ooit. Maar een rechts…

Natacha Polony: Bent u zeker dat we vandaag een linker- en rechterzijde zien?

Jean-François Kahn:  Nee, die rechterzijde is radic… is laten we zeggen een karikaturale rechterzijde, en de linkerzijde is [xxx].

Basile de Koch: En een karikaturaal centrum.

Jean-François Kahn: Ja, dat ook. Een karikaturaal centrum komt voor, dat hebben we gezien onder de Vierde Republiek maar...

Basile de Koch: Nu is die wel aan de macht…

Jean-François Kahn: …maar dat lag anders.
Basile de Koch: …maar niet zonder elegantie.

Dat laatste is nog belangrijker dan wat voorafging: Fransen willen graag een presentabele president, iemand waarmee je voor den dag kunt komen, 'un type sortable'. Niet zo'n gefrustreerde Sarkozy, of een Hollande op een scootertje.

«La gauche a-t-elle un avenir?»  (na 1u09'50")

Élisabeth Lévy: La première chose : on a très peu parlé de Macron. Est-ce que Macron – en absorbant disons une partie de la gauche – n’a pas, disons rendu le clivage droite-gauche caduc?
Basile de Koch: Est-ce que c’est pas l’inverse ? Est-ce que ce n’est pas l’empilement du roi fainéant Chirac, de l’hystérique Sarkozy, et de monsieur rien du tout Hollande, qui a fait que finalement la droite s’est dégonflée, la gauche s’est dégonflée ? Et ça, ça a été quand même utile pour faire arriver au pouvoir le président Macron il me semble.
Élisabeth Lévy: Il a quand même ramassé la moitié du PS et la moitié de l’UMP.
Basile de Koch: Il faut faire …il faut voir les choses dans l’ordre, présidente ! À partir du moment où, bon, Sarkozy a foiré et Hollande a foiré, et bien c’est sûr que les électeurs de droite et les électeurs de gauche …ils sont un peu découragés quant à un gland qui arrive en un mois en disant non seulement je suis jeune et beau, mais en plus je suis et de droite et de gauche, et t’as qu’à voir…
Élisabeth Lévy: C’est vrai.
Basile de Koch: …ça peut marcher.
Jean-François Kahn: Et un fait qu’il ne faut pas oublier non plus c’est qu’il a fait 24%. Et 24%, entre parenthèses…
Basile de Koch: Oui mais dès le premier tour.
Jean-François Kahn: …c’était en vérité l’électorat centriste latent, à qui on a imposé une bipolarité dont il ne voulait pas. Et donc par la violence institutionnelle, on les empêchait de se prononcer, de s’exprimer, et quand ils ont eu la possibilité de s’exprimer ils se sont retrouvés à 24%.
Basile de Koch: Moi je croyais qu’il avait 25, vous voyez que vous vous êtes trompé d’un pourcent.
Élisabeth Lévy: C’est très bien, très bonne [évaluation?].
Jean-François Kahn: Il suffisait de voir. Mais je vous répète ce que j’ai dit tout à l’heure : le vrai problème auquel on a eu… vous allez voir, c’est qu’aujourd’hui il y a la droite et la gauche, il n’y en a jamais eu autant. Mais une droite…
Natacha Polony: Vous êtes sûr qu’il y a la droite et la gauche aujourd’hui?
Jean-François Kahn: Non, c’est une droite radic… une droite caricaturale disons, et une gauche [xxx],
Basile de Koch: Et un centre caricatural.
Jean-François Kahn: Oui, aussi, ça existe un centre caricatural, on l’a vu pendant la Quatrième République…
Basile de Koch: Là, c’est au pouvoir…
Jean-François Kahn: …mais c’est pas la même chose.
Basile de Koch: …mais non sans élégance.

De politieke klasse komt niet meer uit haar woorden

In Le Figaro lezen we over de radeloosheid en de schrik van de politici, waardoor ze de juiste termen niet meer vinden, en zich dan verliezen in debiele vergelijkingen. Ook Macron is heel bang (de altijd vals gebruikte term 'islamofobie' is op hem wel degelijk toepasbaar).

Macron moet het islamistische terrorisme bij zijn naam noemen!

Ivan Rioufol

Neen, Emmanuel Macron is wat betreft het islamistische terrorisme niet tegen zijn taak opgewassen. Zijn keuze om zijn weekend in Brégançon (Var) niet in te korten, heeft laten verstaan dat hij de steekpartij zaterdagavond in Parijs (in de buurt van de Opéra) relativeert. Een jonge Fransman vond de dood, onder de messteken van een ‘landgenoot’ van Tsjetsjeense afkomst. Vier mensen raakten gewond, twee daarvan ernstig. In twee tweets van 12 mei heeft het staatshoofd ‘een terrorist’ aangewezen, en daarna schreef hij: ‘Frankrijk wijkt geen duimbreed voor de vijanden van de vrijheid.’ Op geen enkel moment heeft de president het islamistische karakter van de moord willen noemen, al werd ze gepleegd met de kreet Allah Akbar.
De avond daarvoor nochtans had hij het nationalisme al onbeschroomd zijn vijand genoemd: ‘Om de nationalisten te verslaan: Europese solidariteit op zich nemen.’ Om de islamisten te verslaan is het blijkbaar nog even wachten op het Élyséese recept. En dat zal nog een tijdje uitblijven, want Macron is er zichtbaar beducht voor om een totalitaire ideologie voor het hoofd te moeten stoten.
Tegelijk had minister van Binnenlandse Zaken, Gérard Collomb het zaterdag over een ‘overval’, alvorens dan toch de juiste term ‘aanval’ te gebruiken. En Jean-Michel Fauvergue, verkozene voor La République En Marche!* en voorheen hoofd van de RAID,** waagde het in een televisiedebat zelfs om de Arabische prediking in de moskeeën te vergelijken met de Latijnse preken in de kerken…***
Kortom, wat uit deze enkele voorbeelden naar voren komt, is de wil om het islamitische terrorisme te banaliseren en het als onontkoombaar voor te stellen. Een dergelijke houding van zelfverloochening is heel wat gevaarlijker dan de oorlog die de veroveringsislam aan Frankrijk heeft verklaard.

­­­­­­­­­­––––––
* De ‘beweging’ van Macron.
** Elite-eenheid van de Franse politie: men koos die naam om zijn Engelse betekenis van militaire aanval, maar naderhand interpreteerde men hem als acroniem voor Recherche, Assistance, Intervention, Dissuasion (ontrading).
*** Waar in Frankrijk ergens in het Latijn gepredikt wordt is me onbekend. Dat deed zelfs kardinaal de Retz in de zeventiende eeuw al niet meer.

Een kop die een mens aan het denken zet

Op de site van de Libre Belgique las ik een kop die mijn aandacht trok – daar zijn koppen ook voor bedoeld. Toch voel ik me niet geneigd om het hele artikel van hun journaliste Maria Udrescu te lezen. Misschien is dat verkeerd, want koppen geven vaak een beeld dat niet overeenstemt met de inhoud eronder. Maar ik begrijp deze kop niet en vrees nu dat ik het artikel zelf nog minder zal begrijpen.

Een onbegrijpelijke tekst lezen doe ik nochtans soms met plezier. Zo heb ik bladzijden uit de Statenvertaling gelezen waar ik geen barst van verstond, en ook Heidegger had wat dat betreft zijn charmes. Maar nu die kop:
Les populistes ont besoin que les migrants soient là pour dire qu'il ne faudrait pas qu'ils soient là, zegt die kop van de Libre. Ik zou hem willen vertalen als: De aanwezigheid van migranten is voor populisten een noodzaak, om hen te laten zeggen dat die er niet mogen zijn. Of: populisten hebben migranten nodig om te kunnen zeggen dat ze er niet mogen zijn.

Hier moet een stijlfiguur in het spel zijn: het paralogisme – een valse redenering, een sofisme dus, maar dan te goeder trouw.
André Gide schrijft ergens dat hij God niet dankbaarder kan zijn omdat hij hem geschapen heeft, dan hij het hem kwalijk zou kunnen nemen als hij, Gide, niet bestond. Grappig, maar je voelt dat er iets hapert, er is iets ‘onlogisch’.

Vele jaren geleden leverde ik slechtbetaald zwartwerk in een repetitorenbureau, waar ik de cursus logica van Apostel uitlegde aan studenten die schrik hadden voor dat examen. In die dikke cursus stonden dingen over bijvoorbeeld de ‘existentiële operator’: er is minstens één element zus of zo. Maar ‘avoir besoin de’ en ‘falloir’ zijn moeilijke begrippen: er moet minstens één migrant zijn om... enzovoort.

Intussen weet ik niet meer hoe zulke dingen economisch in symbooltjes om te zetten… misschien omdat naast de propositielogica hier de modale logica begint te spelen, en die viel ook destijds al buiten mijn bestek. Anderzijds behoren 'moeten' en 'nodig zijn' juist niet tot de modale logica. Ik moet passen.

Mogelijk kan een echte logicus die kop van de Libre netjes formaliseren? Ik denk hier aan stadsgenoot Jean Paul Van Bendegem, want dingen in symbooltjes en vergelijkingen omzetten is vaak het moeilijkste stuk van de logica, moeilijker dan een formule toepassen.

Eric Zemmour veroordeeld voor een opiniedelict

Het Franse blad Causeur heeft een interessant artikel van Anne-Sophie Chazaud, over een onderwerp dat aan de aandacht van onze goede pers zou kunnen ontsnappen, en daarom vertaal ik daaruit enkele alinea’s. Je weet nooit of het zo hun aandacht niet tóch zou kunnen trekken.

Eric Zemmour werd op 3 mei veroordeeld door het Parijse hof van beroep [Cour d’appel] wegens oproepen tot religieuze haat. In 2016 had de journalist in het televisieprogramma «C à vous» [nu is het aan u] namelijk gezegd dat Frankrijk “al dertig jaar een invasie beleefde”, en dat er zich “in talloze Franse banlieues* waar vele meisjes gesluierd gaan, een strijd afspeelde om het grondgebied te islamiseren.”

Als vaste klant van processen rond politieke en morele hekserij, werd de essayist en polemist Eric Zemmour in beroep veroordeeld nadat hij over de islam uitspraken had gedaan die blijkbaar ondraaglijk waren voor de heersende geestgesteltenis van censuur, met haar gewapende gerechtelijke arm.

Het doet er weinig toe of men het eens is of niet met de politiek incorrecte en openlijk godslasterlijke zienswijze die de auteur van Le Suicide français voorstaat.

De echte vraag die dit zoveelste opinieproces stelt, is waar de vrijheid van meningsuiting aan toe is in een land dat daar weliswaar hoog van opgeeft, terwijl het wat dat betreft nochtans een rampgebied is, in die mate dat men zich zorgen moet maken over de democratie en de fundamentele vrijheden.

Anne-Sophie Chazaud heeft het ook over een ‘juridische jihad’ en ze klaagt daarbij aan dat de nonsens-term ‘islamofobie’ door de goede pers klakkeloos is overgenomen na de uitspraak van het hof:

Deze term werd door de belangrijkste media, gaande van de Figaro over Le Monde tot L’Express overvloedig herhaald zonder ook maar het minste onderscheidingsvermogen of enige kritische afstand, terwijl men intussen toch weet hoezeer dit ‘concept’ een democratisch en intellectueel misbaksel is, en het valt niet te zeggen of de mainstream pers dit vanwege een gebrek aan cultuur deed, of vanwege bêtise,* of door een laffe ideologische ratificering van wat onaanvaardbaar is.

Die nonsens-term heeft mogelijk het arrest gestuurd, maar wat naar mijn mening in het achterhoofd van de rechters speelde was een andere uitspraak van Zemmour, in hetzelfde programma. Rechters houden zich vanzelfsprekend aan de wet, maar moeten die onvermijdelijk ook interpreteren, en Zemmour zei daarover dit : In naam van de rechtsstaat respecteren de rechters vandaag de wil van het volk niet meer. 
Dat kon, onbewust natuurlijk, ook wel eens flink meegespeeld hebben:

––––––––

heeft dit woord, en verklaart: (verzamelnaam) de gezamenlijke voorsteden, vaak met de bijgedachte aan verpaupering, etnische en sociale problemen. Ook bêtise is door het woordenboek geconsacreerd.

Franse toestanden in België

Hengelaars hebben gewoonlijk 
een deugdelijke maatstok bij zich

In een Ipsos-document, een onderzoek in 23 landen, zie  ik dat België in een bepaald vak primus van de klas is. Achtenzestig Belgen op honderd antwoordden met ‘ja’ op de vraag: ‘Denkt u dat religie in de wereld meer kwaad doet dan goed?’ Daarmee laten we de rest van de leerlingen een eind achter ons.

Nu kun je twijfels hebben bij zulke enquêtes, want er waren alles samen 17.401 ondervraagden, tussen de 16 en 64 jaar, en als we 17.401 door 23 delen, hebben we afgerond 757 geënquêteerden per land. Hopelijk ondervroeg ter wille van de foutenmarge Ipsos een wat ruimere groep in Indië met zijn miljard jonge inwoners, dan in België met zijn kleine bevolking waarvan bovendien een groot deel boven de leeftijdsgrens zit.

Naar mijn mening kon bijvoorbeeld niet gevraagd worden, en ik zou nog veel mensen uit mijn omgeving kunnen noemen die in hetzelfde geval verkeren, maar een neutrale steekproef wil ik dat niet noemen.

Overigens had ik die vraag hoogstens aarzelend kunnen beantwoorden want er zijn godsdiensten en godsdiensten. Maar de meeste Belgen antwoordden dus ofwel volmondig, ofwel enigszins gekwalificeerd met ‘ja’, en dat mishaagt mij niet.

Blijft de vraag: kunnen mensen wel zonder godsdienst? U en ik allicht wel, maar dat stelt weinig voor. Tenzij ik hen slecht begrepen heb, leerden de jezuïeten mij destijds dat godsdienst een noodzakelijk middel was om de maatschappij te ordenen, en daar is misschien iets van aan. Natuurlijk, nu paus Franciscus – zelf een jezuïet – in een moment van dwaasheid de hel heeft afgeschaft, zal dit argument veel van zijn overredingskracht verliezen.

Op een andere vraag – of godsdienst henzelf als persoon definieerde – behaalden de Belgen ook een flink resultaat. Ze eindigden op een eervolle vijfdelaatste plaats. Het was hier namelijk een wedstrijd om ter laatst.

Maar Frankrijk, nochtans la fille aînée de l’église, eindigde vierdelaatste. Als verklaring hiervoor zouden we misschien kunnen denken aan de deconstructivisten en aan de postmoderne filosofie waarin tegelijk alles waar is, en niets nog waar. Maar Groot-Brittannië,  Zweden en Japan deden nog slechter – of beter? – en ik weet niet of de Franse filosofie daar even sterk is doorgedrongen.

Nee, de mot zat er al langer in bij onze zuiderburen. En hun ongeloof betrof niet alleen hun god, maar zelfs hun politiek personeel, hun gazetten enzovoort. Ze hadden daar geen Quartier Latin-filosofen voor nodig, getuige de klacht die Heinrich Heine – die in Parijs woonde – honderd zesentachtig jaar geleden uitte:

En niet enkel het geloof in personen is hier de bodem ingeslagen, maar ook het geloof aan alles wat er bestaat. Ja, in de meeste gevallen wordt er niet eens meer getwijfeld – twijfel op zich stelt immers een geloof voorop. Hier zijn geen atheïsten. Voor Onze-Lieve-Heer heeft men zelfs niet zoveel achting overgehouden, dat men zich de moeite zou getroosten hem te verloochenen. De oude religie is grondig dood, ze is al in staat van ontbinding. »De meerderheid van de Fransen«* wil van dat lijk niets meer weten en houdt een zakdoek voor de neus als het katholicisme ter sprake komt. Evenzo dood is de oude moraal, of liever, ze is enkel nog een spook dat zelfs ‘s nachts niet meer verschijnt.

Aber nicht bloß der Glaube an Personen ist hier vernichtet, sondern auch der Glaube an alles, was existiert. Ja, in den meisten Fällen zweifelt man nicht einmal; denn der Zweifel selbst setzt ja einen Glauben voraus. Es gibt hier keine Atheisten; man hat für den lieben Gott nicht einmal so viel Achtung übrig, daß man sich die Mühe gäbe, ihn zu leugnen. Die alte Religion ist gründlich tot, sie ist bereits in Verwesung übergegangen, »die Mehrheit der Franzosen« will von diesem Leichnam nichts mehr wissen und hält das Schnupftuch vor der Nase, wenn vom Katholizismus die Rede ist. Die alte Moral ist ebenfalls tot, oder vielmehr, sie ist nur noch ein Gespenst, das nicht einmal des Nachts erscheint.

Französische Zustände

Artikel IX (1832)

_________

* Er waren toen ook al enquêtes, en die guillemets duidden meen ik op een bepaalde scepsis bij Heine.

Jeux de mains, jeux de vilain

Discrimineren is verboden,

behalve als er een god achter zit.

«Jeux de mains, jeux de vilain»*, zo leidde Christophe Deborsu zijn wekelijkse « C’est-pas tous les jours dimanche » in. Het ging over mannen die, om hun gelovige kuisheid niet in gevaar te brengen, vrouwen een handdruk weigeren. Op zich is dat achterlijk genoeg, maar het kan natuurlijk nog sterker. Je kunt als man ook weigeren om vrouwen zelfs maar aan te kijken. Het omgekeerde – vrouwen die op straat, in de tram en overal zedig vermijden om mannen een blik te gunnen – zijn we stilaan al gewoon geraakt. En verrijking allemaal goed en wel, en je leest dat vaak, maar een sociale verrijking valt dit niet te noemen, eerder een zelfgekozen discriminatie.

In het RTL-debat weigerde de genaamde Redouane Ahrouch (Parti Islam) de vrouwelijke aanwezigen zelfs maar aan te kijken. Het Laatste Nieuws schreef nu: “Tijdens een politiek debat op RTL-TVI weigerde Redouane Ahrouch resoluut journaliste Emmanuelle Praet in de ogen te kijken.” Die zin valt ofwel onder de hoofding ‘journalistieke lulkoek’, ofwel getuigt hij van taalonmacht. Niemand immers vroeg die onbeschaafde Ahrouch om Emmanuelle Praet “in de ogen te kijken”. Een vreemde vrouw ongegeneerd in de ogen kijken doet een beleefde man ook hier in de geciviliseerde wereld niet.

Ik vertaal een stukje uit het debat, want een journalistiek verslag blijft toch vaak een opgelapte kruk waarmee je vooruit moet zien te komen. In de transcriptie zelf ontbreken enkele zinnen, want ze spraken daar bij RTL soms door elkaar heen. Er zitten dus, met mijn excuus onnauwkeurigheden en lacunes in.

Dramatis personae :

Christophe Deborsu (RTL)

Darya Safai (N-VA)

Emmanuelle Praet (journaliste judiciaire)

Redouane Ahrouch (Parti Islam)

Darya Safai: De reden waarom mijnheer Ahrouch niet bereid is om ons zelfs maar aan te kijken, is dat hij de sharia aanhangt. En ik meen dat het belangrijk is te weten dat in de sharia…

Christophe Deborsu: De sharia is de islamitische wet, niet?

Darya Safai: …de islamitische wet inderdaad, en die heeft niet het minste respect voor vrouwenrechten, voor de gelijkheid van man en vrouw, en dat zijn wel onze verworvenheden hier. Wij hebben die bekomen, wij hebben lang gestreden voor onze waarden van gelijkheid tussen man en vrouw. En ik vind dat sharia criminaliteit betekent. Criminaliteit ten aanzien van vrouwen, criminaliteit ten aanzien van kinderen, die mogen trouwen vanaf hun negende jaar, criminaliteit ten aanzien van de mensheid, criminaliteit ten aanzien van de ongelovigen. Voor ons is het dus heel klaar dat er voor iets dergelijks geen plaats is in onze politiek, en de partij ‘Islam’…

Christophe Deborsu: En de N-VA moet de partij ‘Islam’ dan maar verbieden? Kan men die verbieden?

Darya Safai: Wat valt er over de partij ‘Islam’ te vertellen? Dat zij ons de sharia wil brengen, de sharia hier toepassen.

Christophe Deborsu [tot Ahrouch gericht]: Dat hebt u inderdaad gezegd, hè. Dat werd duidelijk gezegd.

Darya Safai: En of dat belangrijk is? Ik zeg u: wil mijnheer Ahrouch een tweede Islamitische Republiek van Iran, of van België? Is dat wat hij wil voor België? Een Islamitische Staat? En een Islamitische Staat berust op de sharia. En ziet u, de sharia begint bij – mijnheer Ahrouch heeft dat al voorgesteld – begint bij de segregatie van mannen en vrouwen op de bus. Maar waar eindigt zoiets?

Christophe Deborsu: Akkoord, op de bussen, dat is zo gezegd.

Darya Safai: …naar steniging en al wat daarna nog volgt.

Christophe Deborsu: Kom nu, ik weet wel dat u dit een beetje zult willen relativeren. We gaan hier niet het debat over de sharia voeren…

Emmanuelle Praet: Nee! Wij relativeren niet. Helemaal niet! Die kijkt ons niet eens aan. Er is geen sprake van relative…

Redouane Ahrouch: Luister eens, ik heb medelijden met die vrouw daar…

Christophe Deborsu: En waarom dan wel?

Redouane Ahrouch: Dat gaat voorbij aan de echte sharia.

Darya Safai: Hij kijkt ons niet eens aan! 

Emmanuelle Praet: En aan medelijden hebben we geen behoefte.  Komaan zeg! is dit een soort grap?

Christophe Deborsu: Het is tijd om ons tot de heer [Koen] Geens te richten, want hier komen we nog lang niet uit…

Redouane Ahrouch: Daarbij heeft ze …de problemen die zij gekend heeft tijdens haar jeugd in Iran, maar in België…

Darya Safai: Maar helemaal niet, enfin! Neen!

Emmanuelle Praet: Hoe durft u!

Christophe Deborsu: Maar u wil dus de sharia, daarover zijn we het eens, en wel hier.

Redouane Ahrouch: Dat willen wij. De sharia is een weg geworden, een weg die ons naar de volmaaktheid leidt. Wij willen een sharia die westers is, want er is niet enkel België, het gaat om Europa.

Darya Safai: Dat is geen sharia. Een westerse sharia bestaat niet!

xxx …une femme.

Redouane Ahrouch: Ik heb geen lessen van u te krijgen, mevrouw...

Darya Safai: Ah bon.

Christophe Deborsu: We zullen het daarbij laten.

Redouane Ahrouch: ...zeker niet over vrouwenrechten.

Emmanuelle Praet: Ik begrijp zelfs niet hoe u hier in dit panel terechtkwam, mijnheer.  Schande dat u hier zit!

Christophe Deborsu: Laat het hier ophouden, alstublieft.

______

* Oude Franse zegswijze nog stammend uit de tijd dat alleen edelen het recht hadden wapens te dragen; vandaag wordt de uitdrukking meestal tegen kinderen gebruikt, al kan ze ook een connotatie van seksuele aard hebben. 

Darya Safai: La raison pour laquelle monsieur Ahrouch n’est pas prêt de nous même regarder, c’est parce que il croit au sharia. Et dans le sharia, moi je trouve que c’est important de savoir …

Christophe Deborsu: La sharia, c’est la loi islamique, hein.

Darya Safai: Voilà, la loi islamique …il n’a aucun respect pour les droits des femmes, égalité femme et homme, et ce sont nos acquis ici. On a acquis ça, on a combattu longtemps pour nos valeurs, égalité femme et homme. Et je trouve que la sharia est la criminalité. Criminalité contre les femmes, criminalité contre les enfants qui peuvent être …se marier à l’âge de neuf ans, criminalité vers l’être humain, et criminalité vers non-croyants. Alors c’est très clair pour nous que ça, il n’y a pas de place dans notre politique, et le parti Islam…

Christophe Deborsu: Et la NV-A doit interdire le parti Islam aussi? Peut l’interdire ?

Darya Safai: En fait, qu’est-ce qu’on peut dire du parti Islam ? Qu’il veut amener sharia chez nous, appliquer sharia ici.

Christophe Deborsu [à Ahrouch]: Vous l’avez dit effectivement, hein, ça s’est clairement dit.

Darya Safai: Et est-ce que c’est important ? Moi je vous dis : est-ce que monsieur Ahrouch il veut faire une deuxième Islamique République d’Iran, de Belgique ? Est-ce que c’est ça, État islamique, qu’il veut pour la Belgique ? Et État islamique qui a …qui est à la base de sharia ? Sharia, il commence, n’est-ce pas – monsieur Ahrouch l’a déjà proposé – il commence par la ségrégation femmes et hommes dans les bus, mais où ça se termine ?

Christophe Deborsu: Dans les bus, ça a été dit, d’accord.

Darya Safai: Lapidations, et tout le reste qui vient après.

Christophe Deborsu: Alors je sais bien que vous allez relativiser un petit peu. On ne va pas faire le débat sur la sharia…

Emmanuelle Praet: Non ! on ne relativise pas. Mais pas du tout ! Il n’y a pas de relativi…

Darya Safai: Il ne nous regarde même pas nous !

Redouane Ahrouch: Écoutez, j’ai pitié de cette femme -là.

Christophe Deborsu: Et pourquoi ?

Redouane Ahrouch: C’est le départ de la vraie sharia.

Darya Safai: Il ne nous regarde même pas. 

Emmanuelle Praet: On n’a pas besoin de pitié. Mais enfin, c'est une blague, ou quoi ?

Christophe Deborsu: Ici on va passer à monsieur Geens, parce que on n’est pas près ici de …

Redouane Ahrouch: Et puis comparer les problèmes qu’elle a vécus dans sa jeunesse où …en Iran, mais en Belgique...

Darya Safai: Mais pas du tout, mais enfin ! Non !

Emmanuelle Praet: Comment osez-vous !

Christophe Deborsu: Mais donc, vous voulez la sharia, on est bien d’accord. Ici.

Redouane Ahrouch: On veut, la sharia c’est devenu une voie, une voie qui nous amène vers la perfection, on veut une sharia occidentale, parce que il n’y a pas que la Belgique, c’est l’Europe.

Darya Safai: Ça n’est pas la sharia ! Il n’y a pas la sharia occidentale !

xxx …une femme.

Redouane Ahrouch: Je n’ai pas à recevoir des leçons de vous, madame.

Darya Safai: Ah bon.

Christophe Deborsu: On va arrêter là-dessus.

Redouane Ahrouch: ...sûrement des droits des femmes.

Emmanuelle Praet: Je ne comprends même pas comment vous êtes sur ce plateau, monsieur. C’est une honte d’être là !

Christophe Deborsu: On arrête là s’il vous plaît.

Alweer een akte van geloof gevraagd

Het woordgebruik van de Amerikaanse regering over hun credible information and intelligence wat de vertragingsmaneuvers aangaat, en de poging tot schoonmaken door de Russen en Syriërs van de plek van de hypothetische gasaanval (ook voor die beschuldiging hadden ze 'geloofwaardige informatie', afkomstig toen van de Witte Helmen, een omstreden groepering, om ook eens een journalistieke term te gebruiken) …dat woordgebruik krijgt stilaan theologische trekjes.

De regering vraagt dat het Amerikaanse publiek, en de rest van de wereld, een soort akte van geloof opzegt betreffende een veronderstelling over een veronderstelling. Een tweede macht dus, terwijl ik betwijfel (on credible grounds, geloof me!) of Trump de kwadraten van één tot twaalf uit het hoofd kan opzeggen.

Niettemin heeft Donald gelijk dat hij zijn boodschap in die vorm brengt (via zijn woordvoerster Heather Nauert) want eerder lukte het telkens al om de Amerikanen met dat soort informatie voor de gek te houden en ze te doen jaknikken. 

Denken we maar aan de weapons of mass destruction die  Colin Powell – het eerloze schandknaapje van George Dubya Bush – aannemelijk wist te maken door een flaconnetje te laten zien dat hij tussen zijn duim en wijsvinger hield. En daarvoor hadden we papa Bush al gehad, met zijn couveuses. Dat was eigenlijk nog mooier.

Als een Amerikaanse president, generaal of diplomaat iets vertelt, dan kun je hem beter geloven, want geloven of niet: raketten komen er toch.

Een lesje voor Macron

De linguïst Bassam Tahhan gaf aan Emmanuel Macron een mooi lesje politiek en hij probeerde zijn ‘jeune et cher Président’ enige realiteitszin bij te brengen wat betreft de Arabische wereld. Professor Tahhan werd in Syrië geboren en heeft beide nationaliteiten, zodat ook Assad zijn president is. Als academicus is de man onder meer korandeskundige, en staat hij een moetazilitische interpretatie van de tekst voor. Dat gaat in tegen de islamitische orthodoxie.
Maar deze keer ging de les – beter gezegd het naschoolse onderricht voor Emmanuel – over politiek en over militaire kwesties, en ze is heel grappig, lichtjes spottend. U kan ze hier in haar geheel zien,* wat ik echt moet aanraden, maar ik vertaal alvast een klein stukje:

Maar …maar u bekladt het imago van Frankrijk in de gehele wereld, hè! In de gehele wereld. Niemand gelooft u nu nog. Als ik zo spreek, dan is dat uit liefde voor Frankrijk. Ik van mijn kant zou niet graag hebben dat men zich in het Elysée eventjes mag vergissen en ...en dan de spons erover. Neen! Men moet coherent zijn. En in dit verband, als ik de lijst van criminelen aanvul: u weet dat bepaalde journalisten zover zijn gegaan te beweren – en ik weet niet of dat waar is – dat als er in 2013 die chemische aanval is geweest, dit aan de Franse geheime dienst te danken was. Aan hen te danken zeg ik, maar zijzelf waren het niet, het waren tussenpersonen. Toen u die rode streep trok, en Fabius zei dat het om een rode streep ging, en als Assad chemisch tuig zou gebruiken, het antwoord verpletterend zou zijn ...wel, dat was een uitnodiging. Ga uw gang islamisten! Bezorg ons een scenario met chemische bommen, en wij zullen Syrië vernietigen met onze Rafales en raketten. Zo is het toch?



Mais… mais vous entachez l’image de la France dans le monde entier, hein! Dans le monde entier! Personne ne vous croit maintenant. Si je parle comme ça, c’est par amour pour la France. Je n’aimerais pas moi que, à l’Elysée on puisse se tromper et …et délier. Non. Il faut être cohérent. Et là, si je continue la liste des criminels, vous savez certains journalistes ont été jusqu’à dire – je ne sais pas si c’est vrai – que si il a eu l’attaque chimique en 2013, c’est grâce aux services secrets français. C’est «grâce» ce que je dis, mais c’est pas eux! c’est des intermédiaires. Quand vous avez fixé la ligne rouge, et que Fabius a dit que c’est une ligne rouge: si Assad utilise le chimique, la réponse serait foudroyante ...ah, c’était une invitation. Allez-y les islamistes! Faites-nous un scénario de bombes chimiques, et on va réduire la Syrie à néant, avec nos Rafales et nos missiles. N’est-ce pas?

* gepubliceerd op 19 december.