La voile: zeilsport en stupiditeit

CNews is stilaan de op één na grootste nieuwszender van Frankrijk geworden, en daar zijn goede redenen  voor. Je ziet in hun panels alle strekkingen aan bod komen, van communisten tot vertegenwoordigers van het Rassemblement National, en dat verhoogt blijkbaar de geloofwaardigheid van een zender. Ze hebben ook veel aandacht voor cultuur, en niettemin zijn hun programma's ook nog eens grappig, zoals hieronder:

Pascal Praud: De windkracht van de écolo’s heeft weer toegeslagen. De ecologistische verkozenen hebben weer toegeslagen, en u hoort dit liedje omdat het verband houdt met de zeilsport. Zijn jullie op de hoogte van wat zich gisteren afspeelde in de gemeenteraad van Vincennes? Neen? U hebt er geen weet van?

Gilles-William Goldnadel: Neen.

Élisabeth Lévy: Laat ons proberen te raden.

Pascal Praud: In de Val-de-Marne heeft een verkozene... ik laat dadelijk het fragment zien, het is hallucinant, verbijsterend, en tegelijk zullen jullie bedenken: die arme groene verkozenen. Een verkozene van EÉLV* heeft geweigerd de toelage goed te keuren van de Yacht Club Vincennois, een zeilclub...

Gilles-William Goldnadel: En wat dan nog?

Pascal Praud: ...want hij vindt dat zoiets vervuiling meebrengt. Hij wist dus niet… (gelach) …nee, hij wist inderdaad niet, nee, maar ik verzeker het jullie, het fragment dat jullie te zien zullen krijgen komt in de bloemlezingen van stommiteiten. Kijk, gisteren was het: Vincennes, gemeenteraad met Madame le maire die de vertegenwoordiger van Europe-Écologie-Les Verts vraagt waarom hij niet vóór die toelage heeft willen stemmen. De groenen hebben alweer toegeslagen:

Charlotte Libert-Albanel: Kunt u ons enige uitleg geven rond de Yacht Club?

Quentin Bernier-Gravat: Ik denk dat u de reden voor onze stem heel goed kent: wij subsidiëren geen sporten die vervuilende stoffen uitstoten. (gelach)

Charlotte Libert-Albanel: Wat uitstoten? Vervuilende stoffen? Ik begreep het niet goed.

Quentin Bernier-Gravat: De Yacht Club, dat zijn boten, toch?

Charlotte Libert-Albanel: Met zeilen.

Quentin Bernier-Gravat: Ja maar zij hebben geen haven in Frankrijk, zij hebben hun haven in Ierland, niet?

Charlotte Libert-Albanel: Het blijft zeilen, hij gaat vooruit met de wind zo’n boot, niet? (gelach). We zitten in de polemiek nu ongeveer op hetzelfde niveau als met die vliegeniers, hé. We noteren dus dat de reden voor uw onthouding is dat het beoefenen van de zeilsport vervuiling meebrengt ...Ja, mevrouw Hauchemaille?

Muriel Hauchemaille: Laten we wel wezen, die valse processen jagen me het bloed naar de kop, maar ik blijf Zen. Ja, die tweets en dergelijke, ook wij kunnen lezen. Maar als wij ons onthouden voor de toelage dan is dat omdat wij vinden dat een Yacht Club in Vincennes – behalve dat er op het meer van Daumesnil wat gezeild wordt – toch maar dient om een klein groepje vrienden ten dienste te staan. Daarom is het dus dat wij niet voor die toelage stemmen. We zullen toch niet bij elke stem uitleg moeten geven, of wel?

Charlotte Libert-Albanel: Nee, u mag ook geen uitleg geven, maar als u mij vragen stelt heb ik ook het recht u naar de reden te vragen waarom u zich onthoudt. Het doet mij veel plezier dat ik een antwoord kreeg. Men wil dus vermijden… of liever men vindt het wat idioot dat er in Vincennes een Yacht Club is.

Muriel Hauchemaille: Dat is alles.

Charlotte Libert-Albanel: Begrepen. En dat u in de plaats van de Vincennois de keuze wel maakt, als die zouden besluiten een sport te beoefenen die hen gewoon aanstaat. Dat is uw keuze, daar heb ik geen verdere vragen bij.

Pascal Praud: Ik weet niet meer wat hierbij te vertellen valt of aan te doen is. We ontdekken hier verkozenen die…

Élisabeth Lévy: Het is nogal straf dat de verantwoording achteraf nog erger is dan de flater in het begin. Als ze zeggen ...als zij zegt: Oh maar dat is voor een klein groepje vrienden! Dat is toch helemaal degoutant als argument! Wat heeft dat te betekenen?

Zo begon het programma maar L'heure des pros heeft een ochtend- en een avondeditie, en in de ochtend had Pascal Praud de zwarte juriste en schrijfster Rachel Khan te gast, die zichzelf omschrijft als een Afro-Yiddische 'tourangelle' (inwoonster van Tours). Zij vond heel de slachtoffer- en cancelcultuur misplaatst, en dat kwam haar op een paar fikse Twitterbeledigingen te staan van de woke-mensen. U ziet het fragment als de uitzending 41 minuten ver is, en de advocaat Gilles-William Goldnadel probeerde een verklaring te geven voor zulke woke-reacties:

Er is een fundamentele uitleg voor, die ik u helaas moet geven: de intelligentie. Wat onze tijd, en bij uitstek het antiracisme kenmerkt is ongelooflijke bêtise, zelfgenoegzaamheid, kuddegeest en cultuurloosheid, en dat verstikt ons. 

Il y a une explication assez basique, malheureusement, que je suis obligé de vous donner, c'est l'intelligence. Ce qui caractérise éminemment l'époque, et notamment l'antiracisme professionnel et rentier, c'est l'incroyable bêtise, la suffisance, l'esprit meute, le manque de culture, et cela nous tue.

________

* Europe-Écologie-Les Verts haalde een overwinning in vele Franse steden, deels omdat de opkomst zo laag was en zij beter dan anderen wisten te mobiliseren. Ze hebben in Bordeaux al het plaatsen van kerstbomen veroordeeld, ‘geen dode bomen’, in Poitiers liet le of la maire (mag allebei) Léonore Moncond'huy, weten dat ze toelage meer geeft aan een vliegclub omdat ‘vliegen vandaag geen deel meer hoort te zijn van kinderendromen’: l'aérien ne devait plus faire partie des rêves d'enfants aujourd'hui.

Over het vaccin Spoetnik V

Ik vertaal even het hoofdartikel van deze Zwitserse krant. Je weet maar nooit: misschien kunnen onze politici hier iets opsteken, en hun schaapachtige anti-Russische politiek eens overdenken.

BRIEFING

Vrijdag 9 april 2021

Marc Allgöwer

Beste lezer,

 Aanvankelijk was er Viktor Orbán die november laatstleden in Rusland een bestelling plaatste. Daarna arriveerden er ook dosissen Spu oetnik V in Tsjechië en Slowakije. Oostenrijk zal zich binnenkort bij hen vervoegen. Maar door de tegenkanting van Duitsland wierp Europa een stevige dijk op tegen het Russische vaccin. Dat land liet nu donderdag weten, in een mededeling van minister van Volksgezondheid Jens Spahn, dat het klaarstond om met Moskou te onderhandelen.

 In vele Europese hoofdsteden – om te beginnen in Parijs – bekijkt men de kwestie met Spoetnik V door het prisma van het grote spel der invloedssferen dat zich aftekent in de ‘vaccindiplomatie’. In Berlijn echter denkt men nu resoluut in termen van volksgezondheid. De Duitse overheid beschouwt het Russische product als voldoende efficiënt, en als een instrument te meer in de gereedschapskoffer met vaccins die maar traag gevuld raakt. 

 .Angela Merkel heeft het immers beloofd: elke burger zal een inenting krijgen tegen eind september, datum van de verkiezingen. De kanselierster, zelf wetenschapster van vorming, is van oordeel dat het indijken van de pandemie voorrang heeft op welke overweging ook, zelfs als dat een overwinning zou zijn voor het imago van Moskou, want dit zou toelaten de economische motor van Europa weer op gang te trekken.

Charles Michel is een vijg

Geen nieuws, wij wisten dat al, maar heel de wereld weet nu wat voor een slapjanus die zoon van zijn vader is, en de Fransen zullen beter begrijpen waarom Macron die vijg als ‘president’ van de EU wilde.

Het is waar, hij heeft het van niet ver onze Charel want ook zijn vader is nooit een groot licht geweest, herinner u zijn belachelijke, gespeelde woedeaanval in het ‘EU-parlement’ en daarvoor nog zijn verbod om in Oostenrijk te gaan skiën, terwijl er in dat land nog helemaal geen corona was, maar wel al ‘fascisme’.

De kleine Charles zal van zijn vader weinig geschiedenis geleerd hebben, en het is dus begrijpelijk dat hij geen islamofascist kan herkennen al stond die recht voor hem.

Dat nog daargelaten, erger is dat Charel thuis ook geen manieren heeft geleerd.

Bij CNews was men niet mals voor ons plompe kereltje. Geen discussie: het had zijn plaats moeten aanbieden aan Ursula von der Leyen vond de moderator ...‘ça va de soi.’ Opstaan dus, de rug rechten in plaats van hem te krommen voor Macron, of zoals hier voor Erdoğan.

‘Dat zal hem blijven aankleven,’ horen we in het fragment hieronder. ‘We hebben het Europa, en het Europees politiek personeel dat we verdienen,’ vond de advocaat Gilles-William Goldnadel. ‘We zagen, drie stappen op de achtergrond een gesluierde, een vernederde vrouw, en Erdoğan liet aan iedereen zien waar de plaats van vrouw is,’ zei de advocate Sophie Obadia. ‘Charles Michel, c’est complètement indécent,’ vond de journaliste Véronique Jacquier.

Laat alle hoop varen

Wellicht, lezer, kent u nog niet de uitgeverij Blossom Books, gevestigd in Utrecht, in Nederland dus, al laat de naam anders vermoeden. Het moet een heel ‘inclusieve’ uitgeverij betreffen want op hun site zien we zesenzestig auteurs en vertalers, waaronder zes mannen.

Iets meer vrouwen dus, en een daarvan is een zekere Lies Lavrijsen die een deel van Dantes Divina Commedia heeft vertaald: het Inferno. Ik hoorde haar zaterdag in de Interne Keuken van Sven Speybrouck en Koen Fillet, waar zij enige toelichting gaf bij wat zij als vertalen beschouwt.

‘In samenspraak met de uitgever’ had Lavrijsen besloten om de dichter Dante enige manieren bij te brengen, en ongepaste verzen van hem onvertaald te laten.

Lies en haar uitgever willen met hun boek namelijk een boodschap overbrengen. Dat mag echter niet de boodschap van Dante zelf zijn, horen we, omdat wij over veel dingen tegenwoordig anders en beter denken dan de middeleeuwers. Dante moet dus niet met zijn, maar met onze tijd meegaan, vinden ze bij Blossom Books.

Bovendien was, net toen haar boek bijna klaar was, ‘daar in Frankrijk een leraar onthoofd’ door een mohammedaan – Samuel Paty heette de ongelukkige man, maar zijn naam kwam niet over haar lippen. Een spijtig voorval in een ander land mag de pret niet bederven.

Lies heeft wel meer problemen met namen, want in haar ‘vertaling’ besloot zij ook de naam ‘Mohammed’ weg te laten. Deze pedagoge hoopt op die manier ook jongeren ertoe aan te zetten Dantes Inferno te lezen. Daar wens ik haar veel succes bij, al vrees ik dat de moslimjongeren die zij zo tactvol behandelt niet veel boeken lezen – te oordelen naar de oplages die in moslimlanden het licht zien.

Ernstige mensen zullen De goddelijke komedie misschien toch liever in een betrouwbare vertaling lezen, en keuze is er genoeg, zowel in proza als in dichtvorm. Wie weet immers of juffrouw Lies niet nog meer passages heeft opgeschoond naar eigen fijngevoeligheden? En wat Blossom Books betreft: zijn hun andere vertalingen ook eigentijds bijgewerkt?

Of Liesje met haar gehakkel een goede beurt heeft gemaakt in de Interne Keuken betwijfel ik overigens, want het begon al met de opmerking van Sven: ‘Koen, je zei daarnet iets over cancellen…’ en het eindigde met de opmerking dat de lezer bedrogen wordt en inderdaad misschien liever de echte tekst zal lezen.

Noot van 29 maart: Henry Wadsworth Longfellow vertaalde de Divina Commedia, en dit zei hij over zijn vertaalwerk:

The only merit my book has is that it is exactly what Dante says, and not what the translator imagines he might have said if he had been an Englishman. (…) The business of a translator is to report what the author says, not to explain what he means; that is the work of the commentator. What an author says, and how he says it, that is the problem of the translator.

Ik meen dat juffrouw Lavrijsen en haar uitgever Blossom Books dit beter hadden kunnen lezen voor ze zich aan beschavingswerk overgaven.

Tous ensemble, maar dan in het Engels

Éric de Riedmatten (economie-journalist van CNews) en zijn gast Patrice Bégay hadden zaterdag een gesprek dat voor ons heel herkenbaar was, en eventjes zelfs grappig. Die man verzorgt de communicatie van BpiFrance, een publieke investeringsbank, en ze hadden het over het bevorderen van de Franse ondernemingsgeest en het consumeren van Franse producten.

Bégay wil graag een positieve boodschap brengen – die flink protectionistisch klinkt, een beetje nationalistisch ook, maar dat komt vandaag wel meer voor. Dus: meer dingen zelf produceren, deze zelf consumeren en liefst ook nog exporteren.

Met het oog op dat laatste heeft BpiFrance de Franse taal blijkbaar al geëxporteerd, want ze spreekt over La French Tech, La French Fab, Made in France enzovoort. Dit zal ons doen denken aan Elio Di Rupo met zijn campagne Get up Wallonia!

Bégay lanceert nu een campagne: 'la French Touch' (ja, telkens met ‘la’ en niet ‘le’ want ‘touche’ is vrouwelijk, en ‘technologie’ en ‘fabrication’ zijn dat ook). Die campagne moet un mouvement de startups françaises op gang brengen waar ook des community builders aan meewerken.

En dat moet lukken zei Bégay want: álles is mogelijk als wij maar samenwerken, tous ensemble, ondernemers zowel als werknemers en álle burgers. Eén ploeg als het ware, en: Impossible n’est pas français!

Maar hoe mooi die Engelse slogans van de bank ook zijn, hun Franse slogan is minder gelukkig: Un possible sera toujours Français! Dit lijkt meer op gestotter, bégaiement, en in het gesprekje hieronder moest Éric de Riedmatten helaas iets verduidelijken:

 

Éric de Riedmatten : Et donc vous organisez une tournée qui heu…donc une campagne. Alors on va d’abord parler de cette campagne, la campagne en faveur de l’entrepreneuriat, du made in France, de tout ce qui marche en France, qu’on veut montrer le positif.

Patrice Bégay : Absolument. Comme vous le voyez on dit souvent ‘entrepreneur’ mais en fait on parle de ‘ensemble’, que vous soyez entrepreneur ou pas. Ensemble, un possible sera toujours Français. Pourquoi ? parce que c’est…

Riedmatten : Un possible ‘u-n’, c’est ça que voulez bien dire.

Bégay : Un possible, absolument, parce ce que c’est un message positif qu’il faut donner, fédérateur, ouvert à tous les Français, avec cette campagne engagée et engageante, comme le sont tous les entrepreneurs de France.

Is alles sociale constructie?

Je hoort, of liever je leest dat vaak: niets is echt. Ben je een man of een vrouw? sociale constructie. Bestaan er naties of volkeren? sociale constructie. Enzovoort. Alles wat we menen te zijn of te weten of te zien is een constructie, en dus verwisselbaar en vervangbaar.

Natuurlijk gelooft niemand dat echt, maar in de zachte wetenschappen wordt het als evangelie verkondigd. Nu hoorde ik daarnet een grappig soort antwoord daarop, komende van big data, en het lijkt mij een mooie afsluiting van de vrouwendag:

Jean-Sébastien Ferjou: Schrikken we er overigens niet voor terug om simpelweg ons gezond verstand te gebruiken want tenslotte, achter hun hypergecompliceerde woorden vertellen die universitairen maar kletspraatjes, en schrikken we er dus niet voor terug om een kat gewoon een kat te noemen en gewoon naar de werkelijkheid te kijken zoals ze is, met soms zaken die wel eens heel onnozel kunnen zijn. Kijken we bijvoorbeeld naar de data… tenminste de chef van de Google-gegevens zei: Neem maar aan dat wij onszelf vaak iets wijsmaken, want bijvoorbeeld wat porno betreft is de werkelijkheid niet altijd wat we ons voorstellen. Vrouwen consumeren meer geweld in porno dan mannen. We zien dus goed dat niet alles een kwestie van sociale constructie is…

Christine Kelly: Ik zie het verband niet, ik weet niet waar dat vandaan komt…

Jean-Sébastien Ferjou: Nee, maar ik zeg dat, Christine omdat het niet spoort met de ideeën over een patriarchale cultuur. Er is een heel interessant boek getiteld, ‘We liegen allemaal’ … enfin, ‘Alles is Leugen’, dat precies al die Google-gegevens analyseert, en ik wil maar zeggen dat de realiteit vaak veel complexer is dan die constructies die volhouden dat alles sociaal is.

Christine Kelly: Bon, bon, bon... en toch hou ik niet van dit voorbeeld, maar dat geeft niet.

Éric Zemmour: Maar het is normaal dat u daar niet van houdt.

Christine Kelly: Ja, dat is normaal. En, Éric Zemmour, wat denkt u hierover?

Niets aan de hand in Gent

Dat meerdere Gentse bestuurderen niet van de slimsten zijn is geen geheim, al zit de gewone burger vaak met de twijfel of het om gewone stupiditeit gaat, of om de afgrondelijke vorm ervan. 

En zoals u ongetwijfeld weet, lezer, leveren de blauwen in Gent de burgemeester en twee schepenen, en de tsjeven één schepen. De groenen hebben er vier en een halve, en de sossen twee en een halve. Hoe dat zit met die halve schepenen moet u zelf uitzoeken, maar dat ze altegaar halfgare plannetjes uitdokteren weet intussen iedereen, en we hebben het even niet over het Gravensteen.

Laatst moet in het Stadhuis een leeghoofd op het idee gekomen zijn dat Gent aan dekolonisatie toe was. Ja, dat is eenmaal zo: als er in Amerika een nieuwe mode ontstaat, mag een stad als Gent niet achterblijven.

En dus moeten er straten herdoopt en boeken herschreven worden. Of als ze niet herschreven kunnen worden, dan tenminste van een stigma voorzien en geannoteerd volgens de inzichten van de dames en heren bestuurders.

Nu was hun leeghoofdige voorstel om Pippi Langkous, een serie meesterlijke verhalen over een bijzonder geëmancipeerd meisje – uw kinderen en kleinkinderen hebben die gelezen – van een dergelijk stigma te voorzien.

Er steeg een lach op in heel Vlaanderen, en de blauwen en de tsjeven, al zitten ze in het Stadsbestuur, krabbelden beschaamd terug.

Gelukkig is de groenen en de sossen gezichtsverlies bespaard want er komt in de catalogus van de Krook, de stadsbibliotheek, een aparte rubriek met waarschuwingen voor de ontlenertjes. Beloofd! en dat wordt vast een mooie, verbindende tekst, iets als het Stadsmagazine.

Gent kan dus gerust zijn, niemand is belachelijk gemaakt, onze regenten hebben elkaar weer gevonden, er is niets aan de hand. Circulez, il n’y a rien à voir!

Heden geen theater!

Hier zijn de theaters enzovoort al een jaar dicht en bijna iedereen of toch veel mensen hoor je klagen hoe erg dat is – al betwijfel ik of iedereen wel zo vaak naar theater ging.

Geen kwaad van theater hoor, als het niet te boodschapperig is, maar ook zonder boodschap kan het tegenvallen. Verstandig is het om, zoals Samuel Pepys, zich op voorhand niet te veel illusies te maken. Pepys ging met zijn vrouw en enkele anderen vandaag de 24ste februari (van 1688) naar The Nursery, een soort theaterschool:

…and after dinner I took them to the Nursery where none of us ever were before; where the house is better and the music better than we looked for, and the acting not much worse, because I expected as bad as could be: and I was not much mistaken, for it was so.

…en na het eten nam ik hen mee naar The Nursery waar geen van ons ooit geweest was; de zaal is er beter en de muzikanten zijn er beter dan waar we op vooruitkeken, en het acteerspel niet veel slechter omdat ik me verwachtte aan zo slecht als maar mogelijk; en er zat ik er niet ver naast, want dat was het ook.

Opbouwen is gemakkelijk, afbreken is de kunst

Jean-Pierre Rondas ontleedde voor Doorbraak de beweegreden die architecten en hun broodheren-opdrachtgevers ertoe brengt gaten te willen slaan in de eeuwenoude muren van het Gentse Gravenkasteel. Het gaat om het vernietigen van tradities. Moet daarbij ook enig erfgoed vernietigd worden? Ja, onvermijdelijk zeggen ze zelf, maar daartegenover staat dat hun sloopwerk een daad van deugdzaamheid is. Zij tenminste denken aan mindervaliden en wie hen dat slopen wil beletten is een onmens.

Ver van mij om hun edele intenties in twijfel te trekken, zelfs al is het niet ondenkbaar dat er ook commerciële overwegingen kunnen spelen. Laat dat nog zo zijn, wat zou het? Dan hebben we, zoals eenvoudigen van geest dat vaak uitdrukken, een win-winsituatie.*

Maar dat de bredere afbraak van tradities, waar Rondas het over heeft, toch meespeelt is ook waar. Die lust zie je overal. We moeten echt niet alleen de architecten met de vinger wijzen: zij hebben het ook maar van elders.

In Dans le Jardin des Mots (Livre de Poche, 2007, negende druk 2020) heeft Jacqueline de Romilly het over de parallelle afbraak in de toneelwereld. Wie Jacqueline de Romilly is hebt u hier al kunnen lezen. Zij schreef bijna twintig jaar geleden:

Met de taal van de voorgaande eeuwen moet het contact bewaard blijven (…). Dat contact bewaren is niet altijd eenvoudig, maar het spreekt dat aanpassing van die teksten, of de presentatie ervan in een context die hen niet past, alleen maar zware schade kan toebrengen aan de bekoring van het geschrevene, aan de kleur, de schoonheid, en zelfs aan de precieze betekenis ervan. Nochtans zien we zowat overal bij regisseurs en tekstschrijvers de neiging daartoe. Wat men graag doet, is een theaterwerk of een opera uit de XVIIIde eeuw in een ultramodern decor brengen, met als gevolg dat wij van de wijs raken, en de tekst zelf bedorven soms. Maar wat mij nog meer choqueert is de uitleg die men daarbij geeft: men zou op die manier aan het publiek willen bijbrengen wat voor moderne aspecten er aan die toch al wat oudere teksten zitten.

Van mijn kant geloof ik dat het omgekeerde dichter bij waarheid komt. Wat ons raakt en treft is juist dat we in die werken uit het verleden – afkomstig uit een tijd die van de onze en onze gewoonten zo veraf staat – gevoeligheden aantreffen die ons pakken. Verwonderd zeggen wij dan: ‘Toen al, toén al die overwegingen, toén al die emoties!’ We doorgronden tezelfdertijd zowel de gelijkenissen als de verschillen. En ontgaat ons dan een of ander detail, of moeten we naar de betekenis van een woord of een passage gissen: om in de sfeer van een werk te komen veranderen wij van eeuw, en met zijn talent kan een goede auteur ons daar welkom heten.

We mogen helaas geredelijk aannemen dat in hun wijsheid onze vernieuwers zulke teksten zullen veronachtzamen en zelfs verwerpelijk vinden.

* Denken we maar aan de infantiele benaming Time Castle die aan hun geesten ontsprong. En dan nog willen ontkennen dat er sprake is van Disneylandisering...

Il faut garder le contact avec la langue des siècles précédents (…) Garder ce contact n’est pas toujours facile; mais il est évident que modifier ces textes ou les présenter dans un contexte qui ne leur convient pas ne peut que porter gravement atteinte à la saveur de ce qui a été écrit, à sa couleur, à sa beauté, et même à son sens tout à fait exact. Or cette tendance se manifeste un peu partout chez les metteurs en scène et les adaptateurs. On aime à présenter une pièce ou un opéra du XVIIIe siècle dans un décor ultramoderne, ce qui a pour effet de nous dépayser et parfois en altère le texte lui-même. Mais ce qui me choque le plus est la justification que l’on en offre: on voudrait ainsi faire prendre conscience au public de l’aspect moderne que comportent ces œuvres déjà anciennes.

Je crois, quant à moi, que le contraire serait plus vrai. Ce qui nous touche et nous frappe est justement que, venant d’un contexte aussi éloigné de notre temps et nos habitudes, on voit apparaître dans ces œuvres du passé un sentiment qui nous saisit. Nous nous disons alors, étonnés : «Déjà, déjà ces pensées, déjà cette émotion!»; nous mesurons les similitudes en même temps que les différences. Tant pis si tel détail échappe, si un mot au passage n’est que deviné; on change vraiment de siècle pour entrer dans l’atmosphère de l’œuvre, et le génie des bons auteurs est capable de nous y accueillir.

Octobre 2004

Une liaison dangereuse

.

Ik moet onze Waalse landgenoten gelijk geven. Franse televisie, of toch de debatten en panels daar zijn grappiger dan de kouwe pap hier, met die woordonbekwame sukkels die men telkens weer aan tafel zet. Aan beide kanten van de taalgrens: blijkbaar zijn het niet alleen de frieten en het bier die ons Belgen verenigen.

En akkoord, in Frankrijk babbelen ze vaak met drieën door elkaar heen, en dan versta je er niks meer van, mais n’empêche, dat neemt niet weg.

Nu zag ik net een geanimeerd debat op CNews, in L’Heure des Pros. Pascal Praud doet dat twee keer per dag: een uur ’s ochtends en een uur ’s avonds.

Die Praud zit niet met zijn duimen te draaien en neemt zelf ook standpunten in, soms tot ergernis van zijn gasten, al blijft alles zeer hoffelijk en wordt er ook veel gelachen.

Vanavond had hij het even aan de stok met Jérôme Béglé, directeur adjoint van de Le Point, een gast die vaak in zijn panel zit.

Toen nu Pascal Praud het programma wilde afsluiten, en zijn gasten bedankte voor de medewerking – zij hadden hun stoelen al verschoven en hun maskers opgezet – maakte hij een uitspraakfoutje, dat hem als een zware zonde werd aangerekend door Béglé.

Praud sprak namelijk de ‘t’ uit in 'prêts', en dat moest eigenlijk een 'z' zijn, of desnoods niets. ‘Bon, mes amis, je vois que vous êtes prêts à partir…’ Béglé wees hem daar onmiddellijk op en herhaalde zijn zin op de correcte manier.

'Ik dacht niet dat ik de liaison had gemaakt,' zei Praud. 'Ik vraag de replay,' zei Béglé. Die replay kunt u hieronder horen, lezer.

Inclusive writing, l'écriture inclusive mag dan geaccepteerd worden in universitaire scripties, inclusive pronunciation heeft blijkbaar een langere weg te gaan.

.

Allemaal zijn wij drager van het virus

De grote graeciste Jacqueline de Romilly (1913-2010) schreef geregeld stukjes voor het Franse blad Santé Magazine. Een aantal jaren deed ze dat, en vanzelfsprekend gingen die stukjes over gezond en ziek taalgebruik. Ze zijn gebundeld in Dans le Jardin des Mots (Livre de Poche).

Een van haar geliefkoosde mikpunten was de modieuze en pompeuze taal van managers, politici, journalisten en experts van allerhande soort:

Tegen gezwollen woorden

De taal die wij spreken, die we in onze kindertijd leerden en die men al eeuwen spreekt, de taal waarin we ons elke dag uitdrukken, kan in goede of minder goede gezondheid verkeren. Als het haar slecht gaat zullen onze denkwereld en ons dagelijks leven veranderingen ondergaan. Maar omgekeerd hangt het van ons af, hangt het van ons allen af of het haar goed gaat of minder goed, want allemaal zijn wij dragers van het virus en de besmettelijkheid is groot. (…)

Om ons tegen dit virus te verweren, is het meen ik een maatregel van hygiëne om naar de oude teksten terug te keren waarin de taal gerespecteerd werd, zoals je door een verblijf in de bergen waar je zuivere lucht inademt weer gezond wordt.

(Septembre 1998)

 

Nu weet ik weet niet of Jacqueline de Romilly ook Churchill las, maar ze zou het met hem zeker eens zijn geweest waar hij in My early Life zegt wat hij in Harrow leerde: ‘I got into my bones the essential structure of the ordinary British sentence – which is a noble thing.'

En zeker had het antwoord haar doen glimlachen dat hij aan de baas van de Militaire Inlichtingendienst schreef, toen die hem zijn plannen voor de invasie van Normandië had uiteengezet: ‘Why must you use intensive here? Intense is the right word. You should read Fowler’s Modern English Usage on the use of the two words.’

Dramatische ontwikkeling in de voedingsindustrie

Het is zeker mogelijk om bijvoorbeeld ajuinsaus of erwtensoep of hutsepot, of om het even welke stoverij* te maken zonder toevoeging van een theelepeltje Liebig Vleesextract. Velen zullen dat ook zo doen, maar zonder op hen neer te kijken: zij zijn van een andere parochie.

Wat wil nu het geval? Dit vleesextract is altijd al moeilijk verkrijgbaar geweest, en met de tijd is dat steeds hachelijker geworden, en nu is het ook in de Delhaize van de Martelaarslaan niet meer te vinden. Dat was in Gent de laatste toevluchthaven: de Carrefours &c. hadden het al lang niet meer.

En het is waar, Liebig Vleesextract is geen goedkoop product – vijf of zes euro voor een potje van 50 gram. Toch een goede honderd euro voor een kilo zal je zeggen, maar een kilo heb je nooit nodig.

Hier past een kleine historische uitweiding. Justus, Freiherr von Liebig (1803-1873), de beroemde scheikundige die de kunstmest uitvond, kwam ook op het idee om uit het vlees van runderen een extract te puren. In Zuid-Amerika slachtte men die beesten voor de huiden en de hoornen, die dan in Europa verkocht werden. Vers vlees viel nog niet te transporteren, maar een extract natuurlijk wel. Dr. Liebig wilde hiermee het cretinisme bestrijden las ik ergens, een ziekte die in afgelegen bergstreken veel voorkwam, te wijten aan voedingstekorten met een schildklierafwijking als gevolg die zwakzinnigheid veroorzaakte** – politiek incorrecte Fransen hoor je ook nu nog wel een domme of zwakzinnige persoon (m/v/x)  ‘un(e) crétin(e)’ noemen.

Behalve de smaak ervan, die niet te vergelijken is met een bouillonblokje, is er dus reden te over om dit product van de goede dokter te gebruiken. Het aan een bevolking ontzeggen is een aanslag op de volksgezondheid. Elk van zijn potjes draagt zijn handtekening trouwens.

_________

* ‘stoofvlees’ zegt het Nederlands, maar er bestaat ook linzenstoverij, bonenstoverij enzovoort.

** ‘Nous ne parlerons point de ces cas où l'engorgement (...) produit la stupidité la plus absolue dans certains pays montueux . (...) chez les vrais crétins, le cerveau n'ayant presqu'aucune action comme organe de la pensée (...).’ dr. Pierre-Jean-Georges Cabanis (1757-1808), Rapports du physique et du moral de l'homme, 1808.

[Deze dokter Cabanis moet niet verward worden met de latere dr. Augustin Cabanès (1862-1928) die in zijn prachtige reeks van drie boeken ‘Grands Névropathes’ achtereenvolgens Pascal, Molière, Chateaubriand, Byron, Shelley, Baudelaire, Wagner, La Fontaine, Rousseau, Rétif de La Bretonne, Bernardin de Saint-Pierre, Lamennais, Comte, Musset, Hugo, Sainte-Beuve, les frères de Goncourt, Hoffmann, Heine, Swift, Quincey, Coleridge, Cooper, Tennyson, Chopin, Gogol, Gontsjarov, Lermontov en Dostojefski beschreef.]

Davy Crockett is niet zo gevaarlijk

Zijn Facebook en Twitter nieuwsmedia? Sommigen zeggen: nee, het zijn privéfirma's zoals andere, en je aanvaardt hun voorwaarden door gebruik te maken van hun diensten. Daar is Éric Zemmour het niet mee eens. Volgens hem beschikken zij over een onaanvaardbare monopoliepositie, volgen zij een redactionele, dus ideologische lijn, filteren zij boodschappen, en zijn het dus ook nieuwsredacties. Overigens, en Zemmour vermeldt dit niet, maar of je nu wel of niet op Facebook of Twitter zit: inlichtingen over je nemen zij toch.

Zemmour: Die lui meten zich een volstrekt schandelijke interventie in het politieke leven aan. Met welk recht censureren zij de enen wél en anderen niet? Met welk recht censureren zij de enen? Ik weet het want ik heb met Facebook te maken – ik zei u dat eerder al hier – want geregeld worden er accounts afgesloten van 'Vrienden van Éric Zemmour' enzovoort. Maar waar bemoeien die lui zich mee? Waar halen ze het, om nog maar te beoordelen wat gezegd moet worden en wat niet? Dat is toch een democratisch schandaal, en dan tooit men zich met de democratie en wil men die duizenden lui de les lezen die het Capitool binnendringen? Maar veel erger is wat van hun kant Facebook en Twitter doen met het verzamelen van miljoenen inlichtingen over ons hele leven. Die zijn veel machtiger dan die arme drommel die op David Croquette lijkt. Ziet u...

Christine Kelly: Davy Crockett.

Zemmour: ...de echte bedreiging voor de democratie gaat uit van Facebook en Twitter, niet van David Croquette.

 

Éric Zemmour : Ces gens-là s’autorisent une intervention dans la vie politique qui est absolument scandaleuse. De quel droit ils censurent les uns et pas les autres ? De quel droit ils censurent les uns ? Je le sais parce que moi j’ai affaire à Facebook – je vous l’ai déjà dit ici – mais régulièrement des comptes d’Amis d’Éric Zemmour etcetera sont fermés. Mais de quoi se mêlent-ils, ces gens ? En quoi peuvent-ils juger de ce qui doit être dit, et ce qui ne doit pas être dit ? Mais c’est un scandale démocratique et on vient se parer de la démocratie, et on vient donner des leçons à des milliers de types qui rentrent au Capitole. Mais c’est beaucoup plus grave de la part de Facebook et de Twitter qui centralisent des millions d’informations sur toutes nos vies. Ils sont beaucoup plus puissants que ce pauvre type qui ressemble à David Croquette. Voyez-là…

Christine Kelly : Davy Crockett.

Zemmour : …les vraies menaces pour la démocratie c’est Facebook et Twitter. Ce n’est pas David Croquette.

Strootjetrekken is ook plezierig

In Frankrijk heeft Macron gisteren 35 burgers door lottrekking laten aanwijzen. Hij had daartoe al enige tijd geleden beslist, en zij moeten hun oordeel geven over de vaccinatiestrategie van de regering. Niet dat het er veel toe doet, maar vijfendertig lijkt weinig voor een «collectif de citoyens» dat het hele Franse territorium moet vertegenwoordigen. Een eerdere loterij – over het klimaat: «la Convention citoyenne sur le climat» – telde immers 150 leden.

Hier hadden we jaren terug de zogenaamde G1000, die in werkelijkheid een G704 was, maar dat is nog altijd 20 keer meer dan Macron zijn nieuwe klasje. Helaas is zoals we weten dit prachtige initiatief van David Van Reybrouck, dat nochtans alle steun van de overheid en de media kreeg …op niets uitgedraaid. Om in de geest van het evenement te blijven, zeggen we dit ook in het Frans: c’est tourné en eau de boudin.

David zag lottrekking als aanvullend bij een democratie met échte verkiezingen. Zelf denk ik dat zulke grappen de democratie juist onderuit willen halen. Daar kun je trouwens een goede reden voor hebben: vaak heeft de bevolking de neiging om verkeerd te stemmen.

Mensen als David of Emmanuel beroepen zich dan graag op het voorbeeld van Athene, waar sommige functies tenslotte ook bij lottrekking verdeeld werden. Dat staat wel chic, maar het slaat nergens op: zoals Plato al opmerkte laten we de beslissingen dan aan Zeus over, en met zijn zegeningen springt die karig om. Overigens moet een Staat zeer spaarzaam gebruik maken van lottrekking want we kunnen dan alleen hopen dat het goed afloopt, zei hij in zijn Wetten (VI, 757c,d,e).

Erger dan Plato zijn wij eraan toe. Zonder in de plaats van David of Emmanuel te spreken, maar de meeste Europeanen geloven niet meer in Zeus en zien slechts het blinde lot. Dan verliest het kansspel van die jongens elke zin en kun je net zo goed een lotje kopen in Jannie Haek zijn winkel. Al kun je ook zeggen dat de gunsten van Zeus niet zo sterk verschillen van die van het Lot: ‘…en attendant que Dieu se révèle, je crois que son premier ministre, le hasard, gouverne aussi bien ce triste monde que lui,’ vond Stendhal.

Om nog even bij Plato te blijven: in Athene was overgave aan het toeval dus nog begrijpelijk. Trouwens, om onlusten te vermijden moést elke Staat af en toe zijn toevlucht wel nemen tot lottrekking, want die heeft tenminste de schijn van gelijkheid.

Een voordeel van lottrekking is ongetwijfeld dat de notie ‘volk’ verdwijnt, en meteen ook de democratische ‘volkswil’. Er zijn alleen nog individuen, en die kunnen gecoacht worden door experts die lekker mee aanschuiven aan die tafel van 35, zoals ze dat al deden bij de 704.

Een referendum zou desnoods ook kunnen – als we tenminste de wil van het volk willen kennen – maar zeker Emmanuel weet dat zoiets uit den boze is na ‘Maastricht’. Frankrijk en Nederland verwierpen die tekst immers. Het plan van Giscard (en Dehaene) werd kort daarop zonder slag of stoot, en vooral zonder referendum goedgekeurd door de zelfbenoemden van de EU, onder de naam ‘Verdrag van Lissabon’. Giscard zei dat er aan zijn tekst zo goed als niets was veranderd, en de democraat Dehaene vond dat het juist goed was dat het plebs niets zou begrijpen van wat er in dat ingewikkelde en duistere verdrag precies stond.

Nergens vind je nog een telefooncel!

Als hij wilde telefoneren liep Maigret meestal een café binnen. Hij dronk bij die gelegenheid vlug un petit calva of ‘s zomers een pint bier. In de lente soms een wit wijntje. Op straat waren er ook wel cabines maar mijn indruk is dat hij daar minder gebruik van maakte.

Politiemensen moeten zich vandaag anders zien te behelpen want de cafés zijn dicht, en zoals zoveel dingen zijn de telefooncabines verdwenen. Telefoons heten trouwens niet meer telefoon: ze hebben nu andere namen en doen veel andere dingen.

Wat ook verdwijnt zijn de politieke partijen, of in ademnood veranderen die van naam in de hoop op nieuwe golven mee te kunnen surfen. Voor hen ziet Zemmour het in de komende tijd niet de goede kant opgaan:

Éric Zemmour: In 1990 bracht Jacques Chirac de Staten-Generaal van de oppositie samen, toen dus de RPR en de UDF. Weet u wat het programma rond immigratie was? Het was: afschaffing van de familiehereniging; sociale uitkeringen bij voorkeur voor mensen met de Franse nationaliteit; einde van het droit du sol; én, de islam is niet compatibel met de Franse cultuur.

Ruth Elkrief: Hmm?

Zemmour: Ik verzeker u, ik was erbij in 1990, ik weet het nog heel goed.

Elkrief: Hmm.

Zemmour: En u mag het opzoeken, want tegenwoordig verifieert men alles op het internet.

Elkrief: Want dat is belangrijk, het is belangrijk en ik zal…

Zemmour: Het spreekt dat ze niets van dit alles uitgevoerd hebben. In 2007 voert Nicolas Sarkozy campagne rond identiteit. Zijn fameuze Kärcher, u herinnert zich dat. Hij belooft de Kärcher en we krijgen Kouchner. Hij geloofde met andere woorden dat hij met een identitair discours de kiezers van het Front National zou weghalen. Alleen zijn de kiezers van het Front National één keer bedrogen geweest, en zullen ze dat geen tweede keer laten gebeuren. Ik denk dus… daarom is het dat ik u zeg dat ze dood zijn. Ze zijn dood omdat de mensen hen niet langer geloven, precies zoals de Parti Socialiste.

Elkrief: We komen daar nog op terug want inderdaad: hoe kan republikeins rechts nog overleven, of helemaal niet, of gaat het verdwijnen?

Zemmour: Ja, ja het zal verdwijnen.

Elkrief: De partij Les Républicains zal verdwijnen?

Zemmour: De LR zal verdwijnen, net zoals de PS zal verdwijnen …of nog even blijven zoals de telefooncabines.

Voetbal is geen schoonheidswedstrijd

April Benayoum, Miss Provence is niet Miss France geworden. Dat werd Amandine Petit, Miss Normandie.

Benayoums vader heeft de Israëlische nationaliteit, en toen dat bekend werd regende het antisemitische tweets en werd er opgeroepen om niet voor haar te stemmen, en als ik het goed begrepen heb gaf die campagne de doorslag want eerst was de uitslag onbeslist tussen die twee.

In eerste instantie probeerden de goede media de stemmingmakerij en de antisemitische tweets en FB-berichten aan ‘extreemrechts’ toe te schrijven, maar daar is de advocaat Gilles-William Goldnadel het niet mee eens:

‘Als we kijken naar de identiteit van wie zich hebben uitgelaten, dan zien we dat ze uit de vertrouwde banlieues komen. Er is een tijd geweest dat men bij antisemitische daden inderdaad in de richting van extreemrechts moest zoeken. Maar ik ben een echte Jood, geen ingebeelde Jood en de realiteit gebiedt me u de objectieve waarheid te zeggen: na 1945 heeft er in Frankrijk enkel nog joods bloed gevloeid als gevolg van het islamisme en de anti-Israël ingesteldheid. Het oude antisemitisme van extreemrechts is vandaag helemaal een restverschijnsel.’

Goldnadel had ook iets te zeggen over het voetbal. Na het incident bij PSG van vorige week kregen we immers een nieuw incident, deze keer in Duitsland.

De Franse zwarte speler Marcus Thuram spuwde een Oostenrijkse blanke speler in het gelaat en kreeg een rode kaart. Daar bleef het niet bij: hij wordt enkele weken geschorst en moet een maandloon afstaan aan een goed doel. Hopelijk mag hij dat goede doel zelf uitkiezen en kan hij van een belastingaftrek genieten.

Hierover Goldnadel: ‘Wat me vooral interesseerde was het ongelooflijke verschil in behandeling van de twee evenementen, zowel kwantitatief als kwalitatief. Bij de match tussen PSG en die Turkse club was het een planetair evenement. Zowel de voetbal-elite als de politici en onze minister van Sport deden hun duit in het zakje. Ze wilden er per se een teken van racisme in zien, al is iemand aanduiden met zijn huidskleur helemaal geen racisme. Als ik een groep zwarten zie en daartussen een mij onbekende blanke wiens naam ik niet weet, dan zeg ik: die blanke daar. Ik ben nochtans geen antiblanke racist meen ik. Dat men daar een planetair evenement van heeft gemaakt vind ik veelbetekenend.

In tegenstelling daarmee heeft niemand het aangedurfd om te suggereren dat als een zwarte een blanke in het gezicht spuwt, dit een nogal opmerkelijk teken van racisme zou kunnen zijn. Ik ben er niet zeker van en wil het niet eens zo stellen.

Ik wil eenvoudig maar zeggen dat bij een voorval waarbij elk racisme uitgesloten was, men meteen anti-zwart racisme zag, terwijl men in het andere geval helemaal niets onder ogen wil nemen. Die twee zaken krijgen een verschillende behandeling, om te beginnen kwalitatief, maar ook kwantitatief.

Sommigen merken hierbij op dat in het ene geval een blanke spreekt, terwijl er helemaal niets gemeld wordt als het gaat om het bespuwen van iemand. Persoonlijk geef ik er de voorkeur aan dat iemand zonder enige bijgaande belediging zegt dat ik blank ben. Liever mij blank noemen dan mij in het gezicht spuwen zonder iets te zeggen.’

TIME kiest voor Assa Traoré

Wat hieronder volgt is een vertaling uit het Franse blad Causeur.

Wat zit er achter de keuze van TIME om Assa Traoré te kiezen als ‘Guardian of the Year’?

De VS promoten raciale tegenstellingen en infiltreren in Franse miltante organisaties.

Erwan Seznec

De keuze voor de militante Assa Traoré past in een langetermijnpolitiek van de VS, die de Franse moslimbevolking wil verleiden. Paradoxaal genoeg gaat links, nochtans traditioneel anti-Amerikaans, hierin mee.

In 2019 werden er in Frankrijk 19 mensen gedood door de politie. Als we dit cijfer transponeren op de Amerikaanse bevolking die vijf keer talrijker is, dan zou men daar 95 doden moeten tellen. De Washington Post geeft echter 1010 doden die aan de politie toegeschreven worden, dus tien keer zoveel.

Dit hallucinante verschil belette TIME niet om in een lang artikel van 12 december Frankrijk de les te lezen wat betreft politiegeweld met een raciale achtergrond.

Hun editie voor Europa en het Midden-Oosten zette Assa Traoré op de cover, maakte haar ‘persoon van het jaar’, en presenteerde haar als een voorvechtster in de heilige strijd voor respect voor mensen met een kleurtje (les racisés).

Een Amerikaansgezind cliënteel aanspreken in de Franse banlieues

De criteria om een ‘Person of the year’ aan te wijzen maakt TIME niet publiek, maar blijkbaar kan het geen kwaad om de idee te verspreiden dat Frankrijk een visceraal racistisch land is. Al vijftien jaar financiert de Amerikaanse progressistische intelligentsia – en daar is de redactie van het New Yorkse weekblad het puik van – de woordvoerders van het slachtofferdiscours op maat van zwarte en Arabische jongeren, en geeft hen steun en vorming.

Wikileaks laat wat dit betreft diplomatieke telegrammen zien die voor zich spreken. Ze beschrijven hoe de Amerikaanse ambassade in Parijs twee vliegen in één klap meende te slaan na de rellen in onze banlieues in 2005. Ambassadeur Charles Rifkin wilde de Franse moslims zeem aan de baard strijken om zo een Amerikanofiel cliënteel te kweken, en hoopte tegelijk enig krediet terug te winnen in de Arabische wereld, na de invasie in Irak in 2003. De Amerikaanse ambassade hoopte hier munt uit te slaan en regelde bijvoorbeeld in 2010 een ontmoeting tussen de zwarte filmster Samuel Jackson en jongeren van Seine-Saint-Denis. Ze verleende in 2015 steun voor een lang artikel in de New York Times over de Bondy Blog. Ze gaf aan Victor Vitelli, cultureel attaché aan het consulaat in Lyon ruim gelegenheid om te werken rond de ‘promotie van minderheden’. Oude programma’s als Young Leaders van de French American Foundation werden in die richting bijgestuurd. Rokhaya Diallo heeft daar in 2010 de vruchten van geplukt.

De Amerikaanse NGO Ashoka en de steun aan Coexister

De rijke Amerikaanse NGO’s kwamen ter hulp gesneld. In 2016 kreeg de Alliance Citoyenne, die actie voerde rond de burkini in Grenoble, 80.000 dollar van de Open society Foundation van Georges Soros. Coexister werd evenmin vergeten. Geobsedeerd als ze is door de ‘islamofobie’ werd deze vereniging voor ‘inter-levensbeschouwelijk management’ uitgebroed binnen het netwerk van Ashoka. Deze NGO wordt gefinancierd door grote Amerikaanse bedrijven en heeft een nogal vage sociale doelstelling: ‘sociale ondernemers’ vormen.

Iets concreter gaat het om het coachen van opiniërenden en lobby’s die meestal werken op de grens van de publieke en de private sector. Samuel Grzybowski, stichter van Coexister, was een fellow van Ashoka in 2016. Om die reden gaf de voorzitster ervan, Radia Bakkouch toe dat de vereniging Coexister maandenlang flink begeleid werd.

Ashoka stelt geen geld ter beschikking, maar wel kostbare expertise. Deze organisatie werkt omzichtig. Hun selectie van fellows is bijlange niet zo grof als die van TIME. Hun parcours lopen sterk uiteen en over het algemeen zijn ze van een goed niveau. Assa Traoré past daar niet in. Stéphane de Freitas wel. Deze cineast stond aan de wieg van het project Eloquentia, een welsprekendheidsconcours voor jongeren, dat beoogt voorstadsjongeren naar voren te schuiven. Dat staat nergens klaar en duidelijk geschreven maar in dit verband maakt het verslag van de finale van 2019 door Bondy Blog commentaar overbodig.

Niets laat denken dat dit sterk professionele beïnvloedingswerk in de komende maanden zal stoppen. Hierdoor zal zich bij de presidents- en parlementsverkiezingen van 2022 een politiek ongeziene situatie aandienen.

Vertederd als La France insoumise is door de kleurgroepen (les indigénistes), en bereid om Assa Traoré op te nemen, zal ze bij de verkiezingen moeten leven met het imago van een partij die door Washington is geïnfiltreerd!

La cage aux phobes

Om nog even terug te komen op dat incident bij de wedstrijd van PSG tegen een Turkse ploeg, waarbij een Roemeense scheidsrechter onterecht werd beschuldigd:

(Onder dit klankfragment geef ik een parafraserende vertaling)

Christine Kelly: Moeten we de spelers van beide ploegen niet prijzen omdat zij tous ensemble gestreden hebben tegen het racisme?

Éric Zemmour: Ik zou zeggen dat ‘tous ensemble’ een slogan is die bij syndicale betogingen past. Nu weet ik wel dat het al de hele dag zo voorgesteld wordt: al die spelers zijn prachtig, het zijn grote militanten tegen het racisme, en ze hebben de wereld een lesje geleerd. Kijken we even achter de schermen.

Ik zeg hier al veertien dagen dat we een heel bijzonder toneeltje meemaken, een ideologisch strijdtoneeltje dat ik het spel van ‘Vergeet Samuel Paty’ genoemd heb.

Kelly: De emoties die daarmee gepaard gingen?

Zemmour: Inderdaad er moet een tegengestelde emotie komen. En daar zien we de media echt aan meewerken. De ideologische oorlog voeren zij door te kiezen wat hen uitkomt, en door naar hun hand te zetten wat ze kiezen.* Daar zitten we middenin: ze kiezen een gebeurtenis uit die racistisch lijkt, en dan zetten ze die naar hun hand. Als we dieper kijken ontdekken we twee dingen: ten eerste dat die arme scheidsrechter die speler helemaal niet heeft beledigd, hij heeft niet ‘neger’ gezegd, maar gewoon ‘negru’, wat ‘zwart’ is in zijn taal. Hij heeft dus gewoon gezegd ‘de zwarte speler’, zoals hij zou gezegd hebben de dikke, de grote, de blanke. Dit is geen belediging.

Kelly: Waarom verdedigt u hem?

Zemmour: Omdat ik denk dat hij geen racist is, maar het slachtoffer van een manoeuvre die hem overstijgt. Ten tweede is er die speler die zich beledigd voelde: de fameuze Demba Ba. Op zijn Twitter account ontdek je dat deze speler een islamistische militant is, dat hij Barakacity** heeft gesteund, het CCIF*** heeft gesteund, Erdoğan heeft gesteund, Tariq Ramadan heeft gesteund. Ziet u, die kerel is geen groentje. Hij koestert politieke en ideologische passies.

Kelly: Waar hebt u dat vandaan?

Zemmour: Van mensen die zijn Twitter account hebben uitgediept. Daar zijn specialisten voor, en dus stuurt men mij dat door.

Kelly: Rechtvaardigt dat dat men hem 'neger' noemt?

Zemmour: Maar nee, helemaal niet. Dat rechtvaardigt helemaal niets: hij heeft hem niet 'neger' genoemd, hij zei ‘die zwarte’. Kijk, vroeger had men het over negerkunst en dat was geen belediging, maar nu is ‘neger’ de opperste belediging geworden. Welaan dan. Maar ‘zwart’ is geen belediging, het is een omschrijving. Als Demba Ba dat als een belediging heeft opgevat, dan is dat zijn probleem.

Kelly: Dat hangt af van de intentie, de manier waarop…

Zemmour: Als men aan mij zegt, die ouwe, dan zal ik zeggen dat het een belediging is, ook als is dat een feit.

Kelly: Zoals alles wordt ook dit nagetrokken.

Zemmour: Gaat u uw gang, verifieer asjeblief. Maar vanzelfsprekend verbergen de media deze zaken. Heel deze zaak is opgezet spel. Tegelijk door de spelers, we kunnen het daar nog over hebben, en door de media. Maar laten we het nu dus over racisme hebben, racisme in het voetbal. Dat woord racisme betekent niets meer. Normaal is racisme een theorie die stelt dat een ras superieur is aan een ander. Er zijn maar weinig mensen die werkelijk racistisch zijn. Er zijn de ‘white supremacists’, de zwarte supremacisten, er zullen wellicht ook Aziatische supremacisten zijn, maar tenslotte zijn die minoritair. Het zijn mensen die men buiten spel zet, in alle kampen trouwens om eerlijk te zijn. Racisme is een banale term geworden, niet meer scherp afgebakend, die nog weinig betekent. Iemand die eenvoudig zijn eigen cultuur wil verdedigen, zijn beschaving, wordt als racist bestempeld. Lévi-Strauss zelf zei dat enig racisme ‘nodig’ was (tussen aanhalingstekens preciseer ik, want ik ben op mijn hoede), want dat betekent dat men zijn eigen cultuur verdedigt om niet door de anderen te worden opgeslokt. Dat staat zo bij Lévi-Strauss, sinds 1948 de theoreticus van het antiracisme met zijn beroemde tekst ‘Race et Histoire’. U ziet dat ik mij achter grote namen verschuil. Als ik dus beschuldigingen van racisme hoor, stemt me dat wantrouwig, want vandaag bestempelt iedereen iedereen als racist. Er is een hypergevoeligheid voor die dingen die te ver gaat.

Kelly: Kunnen we dan geen begrip opbrengen voor die hypergevoeligheid? Het feit dat Demba dit als kwetsend heeft aangevoeld? Dat men hem op die manier heeft aangewezen?

Zemmour: Zeker, alle begrip. Maar weet u, men is tegenwoordig om de haverklap gekwetst. Ik zeg u dat als men mij ‘die kale’, of ‘die oude’ of ‘die kleine’ noemt dan ben ik gekwetst. En nochtans is dat allemaal voor driekwart juist.

Marc Menant: Er zijn er die het niet getroffen hebben, hé!

Zemmour: Zo is dat! en als men mij zegt ‘die lelijkaard’ ben ik ook gekwetst.

Kelly: Dat staat niet op hetzelfde niveau. Racisme is wettelijk omschreven. Als men zegt ‘die kleine’ valt dat niet onder de wet.

Zemmour: Ik had een vriend die een actie wilde opzetten tegen de kaalhoofdigheidsfobie. Die gekkigheid was nogal symbolisch voor onze tijd vond ik. Alles is een fobie tegenwoordig, het is ‘La cage aux phobes’ zoals Philippe Muray zei. Het moet eens gedaan zijn met die persoonlijke hypersensibiliteit. Men moet daar niet meer op ingaan, dat is mijn zienswijze. Ik denk dat dat goed zou zijn: het zou mogelijk maken dat wij elkaar wat beter konden uitstaan.

_________

*‘Arranger’ heeft meerdere betekenissen, die meen ik niet onder één Nederlands werkwoord te vangen zijn.
** Een NGO… met terroristische sympathieën. Verboden na de moord op Paty.
*** Heeft zichzelf intussen wijselijk opgeheven.

Roemeens is een Romaanse taal

Paris Saint-Germain is een voetbalclub met veel geld. Dat geld komt van de eigenaar: Oryx Qatar Sports Investments. Parijzenaars die het met de club niet goed menen noemen PSG daarom wel eens ‘la catin de Qatar’, de hoer van Qatar, want de bazen kopen vaak dure spelers voor hun lieveling.

Nu staat Qatar niet bekend als een voorbeeldig landje. Het wilde bijvoorbeeld graag een wereldkampioenschap houden en dat lukte aardig omdat ze de juiste mensen met een zakcentje bedachten. Ook is het klimaat daar niet ideaal voor het voetbalspel, en dus worden er nieuwe air-conditioned stadions gebouwd. Dat doen de Qatarezen natuurlijk niet zelf, daar hebben ze goedkope importslaven voor.

Maar de spelers zelf van PSG zijn voorbeeldiger dan hun gulle betaalmeesters. Voor een match knielen ze al eens neer ter ere van George Floyd enzovoort. Een sterk signaal als ik even een journalistieke term mag lenen.

Nu kreeg bij een recente match een speler van een Turkse ploeg waartegen PSG het opnam een rode kaart. En die speler was zwart. In het tumult wees een Roemeense scheidsrechter iemand aan als ‘negru’, wat Roemeens is voor zwarte.

Er ontstond een misverstand, en het spel werd stilgelegd. De dag daarop speelde men de rest van de match uit met een andere scheidsrechter en PSG won.

Hier de commentaar van een Franse advocaat:

Gilles-William Goldnadel: Neemt u mij niet kwalijk als ik dat zo zeg hé, maar als ik ergens vier zwarten zie en een blanke en ik wil iets uitleggen, dan ben ik geneigd die kerel aan te duiden met: die blanke daar. Ik meen niet dat ik een anti-blanke racist ben, of het zou tegen wil en dank moeten zijn.

En verder, wat ik u vooral wil zeggen is: we leven in een wereld van gekken. Een wereld van gekken waar het racistisch zou zijn om iemands huidskleur te noemen, terwijl diezelfde lui hun tijd nu willen vullen met het benoemen van mensen op grond van hun huidskleur…

Ivan Rioufol: Dat is de grond van de zaak.

Gilles-William Goldnadel : …met straatnamen geven in functie van de huidskleur. Men legt ons uit hoe geweldig het is dat de vicepresidente van de Verenigde Staten zwart is, en in diezelfde wereld legt men ons uit dat Biden net een Afro-Amerikaan als minister van defensie heeft benoemd. Men is geobsedeerd door het ras. Ik zeg u dat wij in een land leven waar de obsessie met het ras het nieuwe racisme is.

Gilles-William Goldnadel : Moi je suis désolé si je vois – pardon de vous le dire, hein – si je vois dans un endroit quatre noirs et un blanc, j’ai tendance pour désigner le type et pour expliquer quelque chose, à dire : ce blanc-là. Je ne pense pas être raciste antiblanc, ou alors peut-être c’est à mon corps défendant. Et d’autre part, et surtout, ce que je veux vous dire surtout : on vit dans un monde de fous. De fous, où la désignation de la couleur de quelqu’un serait raciste, alors que les mêmes passent leur vie à vouloir maintenant désigner les gens par leur couleur de peau…

Ivan Rioufol : C’est ça le fond du problème…

Gilles-William Goldnadel : …attribuer les noms des rues en fonction de la couleur de peau. On explique que c’est formidable parce que la vice-présidente des États-Unis est noire et dans le monde d’aujourd’hui on explique que un Afro-américain vient d’être nommé comme ministre de la défense par Biden. On a l’obsession de la race. Je vous dis qu’on vit dans un pays où l’obsession de la race c’est le nouveau racisme.