Verslaggeving is onvermijdelijk subjectief, maar dan willen we er graag noten bij

 

Op 18 december 1816 arriveert Stendhal in Piacenza en schrijft in zijn reisverslag: “Plaisance a deux statues équestres plus ridicules que celles de Paris, quoique aucune d’elles ne représente un grand roi en perruque et les jambes nues.”

Nu heb ik Piacenza helaas nooit gezien, en die twee ruiterstandbeelden dus evenmin, maar iedereen weet dat Stendhal het niet zal laten als hij iets kwaads kan vertellen over Frankrijk ...al komt Frankrijk deze keer betrekkelijk goed weg want de standbeelden in Piacenza zijn nóg ridiculer dan de Parijse.

Waarom koopt een mens ook een geannoteerde uitgave, bijvoorbeeld van Stendhal? Omdat Pierre Brunel hier in eindnoot 299 zegt: “Les statues d’Alexandre et de Ranuce Farnèse, sur la piazza dei Cavalli, dues à Francesco Mochi (1580-1614). Il faut beaucoup aimer Stendhal pour lui pardonner de qualifier de « ridicules » deux des chefs-d’œuvre de la statuaire baroque.”

Editor Pierre Brunel is hier nog goedhartig. In noot *499 maakt hij zich pas goed kwaad:

Naples 5 avril 1817. – Je viens de faire trente milles inutiles. Caserte n’est qu’une caserne dans une position aussi ingrate que Versailles. À cause des tremblements de terre, les murs ont cinq pieds d’épaisseur : cela fait, comme à Saint-Pierre, qu’on y a chaud en hiver et frais en été. Murat a essayé de faire finir ce palais : les peintures sont encore plus mauvaises qu’à Paris, mais les décors sont plus grandioses.

Napels 5 april 1817. - Ik heb zopas dertig mijl afgelegd voor niks. Caserta is niet meer dan een kazerne, gelegen op een net zo ondankbare plek als Versailles. Vanwege de aardbevingen zijn de muren vijf voet dik: dit zorgt ervoor dat, zoals in de Sint Pieter, het er ‘s winters warm en ‘s zomers koel is. Murat probeerde dit paleis te laten afwerken: de schilderijen zijn nog slechter dan in Parijs, maar de omkadering is grootser.

*499 Palais royal (1752-1774), construit à 29 kms au nord de Naples. Charles III de Bourbon avait enjoint à son architecte, Vanvitelli, de rivaliser avec Versailles. Là encore, Stendhal aurait mieux fait de se taire. Caserte, palais et jardins, est un ensemble splendide et l’on y voit certains des plus beaux escaliers du monde.

Caserta: koninklijk paleis (1752-1774), gebouwd 29 km ten noorden van Napels. Karel III van Bourbon gaf zijn architect Vanvitelli de opdracht om niet voor Versailles onder te doen. Ook hier had Stendhal beter zijn mond kunnen houden. Caserta, paleis en tuinen, is een schitterend geheel en je ziet er enkele van de mooiste trappen ter wereld.

Rome, Naples et Florence

(1826)                   

Édition présentée et annotée par Pierre Brunel

Professeur à l’Université de Paris-Sorbonne

Gallimard, Folio classique, 1987