Liever een fruitvlieg dan een orakel

.

Geert Noels, de alom geprezen economische expert .–je leest vaak dat die man geen blad voor de mond neemt–. roept om een oorlogsregering. Volgens hem moet zulke regering bestaan uit experten. Of zij ook vanuit Londen moet opereren hoorden wij hem niet zeggen, al zou dat logisch zijn want de Beurs van Londen weegt zwaarder dan die van Brussel.
Ook vertelde Noels niet of zijn nieuwe regering nog een democratische legitimatie behoeft – eventueel enkel aan Franstalige kant, want we weten allemaal dat je in moeilijke tijden en in een moeilijk land niet alle finesses van de democratie tot het uiterste in aanmerking kunt nemen. De rede, la Raison dient nu immers de bovenhand te krijgen.

En wie zal het ontkennen: na de democratie is een verlicht despotisme van experten toch een uitstekende tweede keus? Hoogstens blijft er nog één eenvoudige vraag: .wie of wat zijn experten?

Ik herinner mij niet alles natuurlijk, maar vóór oktober vorig jaar heb ik Geert Noels zelden bezig gehoord over vergiftigde kredieten, CDO’s (collateralized debt obligations), CBO’s (collateralized bond obligations), of over toezichtsorganen zoals de Commissie voor Bank- en Financiewezen, of over dingen als de MIG (Moody's Investment Grade), noch ook over andere ratings van hetzelfde kaliber, S&P .&c.
Die moeilijke woorden zou ik nochtans zeker onthouden hebben, maar zij kwamen geloof ik niet vaak uit zijn mond, of toch niet in principieel afkeurende zin. Zou hij die termen toen misschien zelf nog niet gekend hebben? Dat kan niet: bv. van Moody’s had Geert zeker al gehoord, en het begrip collateral damage kent zelfs de eenvoudigste soldaat.

Nee, tot voor kort nam Noels herverpakte kredieten, ratings &c. nog heel ernstig, was mijn indruk. Tenminste in het openbaar deed hij dat. Achter gesloten deuren klonk het misschien anders. Natuurlijk, comme tout un chacun spreekt Noels nu wél over die dingen, ook in het openbaar, en wel in zeer kritische zin. Expertise, misschien zelfs duivelskunst had je dat vorige zomer nog kunnen noemen, maar vandaag niet meer.
Noels heeft het nu niet meer over fluctuaties of rimpelingen of gewone schokken, maar over een zesvoudige economische schok, een echte econoshock zou je kunnen zeggen als je van spitse neologismen houdt.

Maar wij, het vulgus, het plebs hebben lange tijd moeten horen dat bv. de gestreepte Graafkikker een echte kei was ...die bovendien over een geweldig adressenboekje beschikte, met nog veel andere keien erin. Dat adressenboekje kende weliswaar niemand, maar op journalisten maakte het altijd een diepe indruk, en zij deden dan alsof ze daar meer van wisten, net zoals ze dat deden over datzelfde boekje van die andere goede Belg, Steve – ik bedoel niet Robert Stevaert maar Etienne Davignon.
Intussen zijn Maurice en Steve hun blackberry ergens kwijtgespeeld ...en hadden ze verzuimd om een back-up te maken. Ook de journalisten hoor je daar niet meer over, al zouden zij de twee heren nu kunnen bijspringen om hun bestanden te herstellen.
Hoezeer dit dataverlies ook te betreuren is, het neemt niet weg dat wij gewone burgers experten moeten vinden, want een éénmansregering van Noels zal hopelijk iedereen te ver gaan.

In de Scientific American een paar jaar terug, stond een artikel over ons probleem. Hoe kan een leek, een buitenstaander vaststellen of iemand expert is op een bepaald terrein?
Op sommige, zeer beperkte terreinen valt dat nog wel mee leert ons de wetenschap, schaken bijvoorbeeld, maar wijn proeven is al moeilijker, en Politiek is vermoed ik nog veel moeilijker.

Misschien zullen wij toch gewoon, indien constitutioneel mogelijk, democratische verkiezingen moeten houden?
_________________

Hier de abstract van het artikel The Expert Mind, dat trouwens mooi aansluit bij het vorige blog:

Chess is an ideal experimental field for studying extraordinary levels of cognitive skills, because unlike for instance professional stock pickers, who are no more successful than amateurs, connoisseurs who cannot distinguish wines better than yokels, or highly credentialed psychiatric therapists who help patients no more than colleagues with less advanced degrees, in chess the degree of expertise can be precisely measured. It can be broken into components, subjected to laboratory experiments and readily observed in its natural environment, the tournament hall.
For this reason chess, which the German poet Johann Wolfgang von Goethe called "the touchstone of the intellect," has served as the greatest single test bed for theories of thinking – is it the "Drosophila of cognitive science".

Philip E. Ross

Het schaakspel is een ideaal terrein om buitengewone cognitieve vaardigheden te bestuderen, want in tegenstelling tot bijvoorbeeld professionele beursspeculanten, die het er niet beter afbrengen dan amateurs, of wijnkenners die bij het onderscheiden van wijnen in niets verschillen van boerenkinkels, of hooggediplomeerde psychiatrische therapeuten, die patiënten niet beter helpen dan lager opgeleide collega's, kan in het schaakspel de graad van bekwaamheid nauwkeurig worden bepaald. Hij kan in componenten worden opgedeeld, experimenteel beproefd in het lab, en is eenvoudig te observeren in zijn natuurlijke habitat, de toernooizaal.
Om deze reden werd het schaakspel – door de Duitse dichter Johann Wolfgang von Goethe “de toetssteen van het intellect” genoemd – vaak aangewend als de bij uitstek beste proefbank voor theorieën over het denkproces; het is de “Drosophila van de cognitieve wetenschap”.

_____________________

P.S. .Ik kreeg onmiddellijk een reactie van een lezer die mij corrigeerde. Hieronder mijn schuldbewuste antwoordbriefje.

Beste XXX,
bedankt voor uw nuttige en ook buitengewoon snelle reactie. Ik moet toegeven dat ik Geert Noels vaker op de radio hoorde dan ik hem las, en dat hij in de oude stukjes die u mij doorstuurde inderdaad kritisch was voor de producten en instellingen die ik noemde.
Niet als verontschuldiging bedoel ik dit, maar mijn echte onderwerp was toch het gevaar van een expertenregering, en of het dan om echte of vermeende experten gaat is niet eens wezenlijk. Wellicht bedoelde Noels inderdaad niet onze “gewone” regering te vervangen, maar die indruk is toch hier en daar ontstaan hoor ik.
Ik zal mijn antwoord aan u, zonder naam, als een postscriptum toevoegen.
Mijn beste groet, en nogmaals bedankt,

.