Wat vertelt de jonge Eyskens nú weer?

Mark Eyskens, de man die ten tijde van de Walid Khaled-affaire een lachertje heeft gemaakt van de ministeriële verantwoordelijkheid,* maar die bij gelijk welke rimpeling in het politieke landschap niettemin door radio, televisie en kranten wordt opgevoerd als een ernstig te nemen stem, die man heeft vandaag alweer zijn zegje mogen doen in de Standaard. Waarschijnlijk herinnert zich op die redactie niemand hoe een paar jaar geleden Eyskens toevallig in alweer een radioprogramma zat, net op het moment dat er in New York twee torens instortten. Het zal niemand verwonderen, maar voor de vuist had Mark zijn analyse gereed: Het valt al bij al nog mee, orgelde hij, je moet er niet aan denken dat die terroristen een atoombom aan boord hadden kunnen smokkelen!
Een technisch genie is hij niet, maar laten wij de popelende Eyskens meteen de uitslag van de recente referenda analyseren:

Vox clamantis

Fransen en Nederlanders hebben niet zozeer de Europese grondwet verworpen. Ze hebben van de referenda misbruik gemaakt om hun nationale regeringen af te straffen en hun onvrede te uiten over het (Europese) beleid. Dat slaagt er blijkbaar niet in om de huidige problemen op te lossen en de dreigingen die de globalisering met zich meebrengt, weg te nemen. Wat de Fransen en Nederlanders gedaan hebben, is hun volste recht, maar eigenlijk zijn daarvoor de nationale verkiezingen bestemd.

Misbruik als volste recht. Ik bespaar u de rest, want verderop worden zijn zinswendingen mij te duister. Niemand leest voor zijn plezier over een globaal Europees herstelplan, en nog minder over een eenparige consensus &cet.

Om bij zijn eerste paragraafje te blijven: de verpletterende cijfers ten spijt hebben blijkbaar noch de Fransen noch de Nederlanders de Europese grondwet verworpen. Dan mogen die Hollanders en Fransen nog wekenlang over Europa hebben gedebatteerd, op het beslissende moment in het stemhokje hebben zij enkel aan Chirac en Balkenende gedacht.
Dat is mogelijk, maar wat ik mij afvraag is: hoe weet die dekselse Eyskens dat ? Hoe doet die duivelskunstenaar het om zo snel en feilloos door stembusuitslagen heen te kijken en werkelijke beweegredenen bloot te leggen ?
Anderzijds: gaat hij er niet wat snel overheen ? Is het denkbaar dat er ook drijfveren zijn die hij niet zou hebben opgemerkt, of die hij liever onbesproken laat ? Geografische, historische, culturele motieven die de kiezers konden hebben ?
Ik blijf een beetje twijfelen aan het analytisch vermogen van Mark Eyskens, daargelaten nog zijn vermogen om verantwoordelijkheden te zien of te dragen.

_______________
* Voor altijd zal bij de naam van Helena het epitheton “de blankarmige” horen, zoals “de snelvoetige” bij Achilleus hoort, “de helmboswuivende” bij Hector, “het voor racisme veroordeelde” bij het Blok – en precies zo hoort bij de naam van de jonge Eyskens voor altijd te staan: “de verantwoordelijkheid afschuivende”.