Bestuurlijke babbelziekte

.

Het graf van Jehan Cauvin, Jean Calvin of Jan Calvijn is te vinden op het Cimetière des Rois in Genève. Tenminste, men neemt aan dat hij daar ligt, want helemaal zeker is het niet. Ook is de naam van het kerkhof misleidend, want er liggen geen koningen. Met zulke zaken als koningen hebben de Zwitsers zich nooit afgegeven. Het kerkhof ligt wel aan de Rue des Rois, vandaar die volksnaam. Officieel heet het Cimetière de Plainpalais, midden in de stad.
Dat graf is een eenvoudig groen perkje, met een hek eromheen. Je kunt er zo aan voorbijlopen want daar zijn ook een paar grote sculpturen te zien. Calvijn heeft er immers het gezelschap van schrijvers, van diplomaten, hoge officieren, burgemeesters, wetenschapslui, componisten en muzikanten enzovoort.

.

Maar wie goed kijkt, ziet tussen het groen een zwarte steen liggen, een kubus van een kleine halve meter, met in het bovenvlak de letters J C gebeiteld. Die steen is er gekomen geruime tijd na Calvijns dood, omdat een rijke Hollandse calvinist hem daar liet plaatsen. Dat was nog een hele zaak toen, want Calvijn had in zijn testament gezegd dat hij een anoniem graf wenste. Gelukkig konden de letters J C ook gelezen worden als Jésus-Christ en zo kwam de steen er. Enkele eeuwen lang bleef het graf – misschien niet volslagen anoniem maar toch zeer discreet. Vele bezoekers van het kerkhof liepen eraan voorbij.

Nu besloot in 1999 de gemeenteraad van Genève, misschien onder druk van de stedelijke Toeristische Dienst, om vóór het genoemde hek een tweede steen te plaatsen, met daarop een sober plaatje met de naam van Calvijn, zijn geboorte- en sterfplaats, die data ook, en twee-drie feiten uit zijn leven. Tegen de wil in van enkele streng-in-de-leerse raadsleden werd er zo beslist, en dus kwam dat plaatje er.

.

Na twee dagen was het alweer weg. In de korte tekst was een ergerlijke fout tegen de grammatica geslopen. Er was iets misgegaan met een accord du participe passé. Intussen is die fout verbeterd en is het plaatje er toch. Betreurenswaardige zaak.
.
In Gent, die andere calvinistische republiek, is iets vergelijkbaars aan de gang. Op het Sint-Veerlepleintje, naast het Gravenkasteel (Gravensteen voor de niet-Gentenaars), staat al enkele dagen een hek. Dat staat daar omdat het stadsbestuur, misschien onder druk van de stedelijke Toeristische Dienst, er een steen heeft laten inmetselen met een inscriptie in het Nederlands, Frans en Engels.
De Engelse tekst is garrulous en de Franse bavard. De Nederlandse is beide, en nog eens slecht Nederlands ook. Schabouwelijk is hij, onmachtig, ten hemel schreiend:

De lantaarns op het Sint-Veerleplein zijn verbonden met

de materniteiten van de stad Gent.

Elke keer het licht langzaam knippert, is er een kind geboren.

Dit werk is opgedragen aan de pasgeborene en aan alle kinderen

die vandaag in de stad geboren zijn.

Kijk, Raadsleden, als er toch gezeverd moet worden, laat dan eerst jullie tekstje lapidair herschrijven, en opnieuw beitelen.

Stukje verschenen in de Knack vandaag

.

(De Wandelgangen, met Diane Waumans)

_________________

PS: Pire qu’un crime, c’est une faute: spreekwoordelijk geworden na een uitspraak van Antoine Claude Joseph Boulay de la Meurthe (1761-1840) over de terechtstelling van le Duc d’Enghien.