Alle grote schrijvers zijn komiek

Stendhal is een groot schrijver, dat weet iedereen, maar dat hij ook komiek is zal minder bekend zijn. In Lucien Leuwen beschrijft hij de liefde van zijn hoofdpersonage voor Mme de Chasteller, een jonge en beeldschone weduwe die ons in Hoofdstuk III wordt voorgesteld.
De liefde is wederzijds, maar van een overhaaste consumptie is geen sprake. Wel kunnen we alles dag na dag volgen. Zo hebben de geliefden elkaar na tweehonderd dertig bladzijden al vijf keer ontmoet, zij het min of meer vluchtig. "Je lui ai parlé cinq fois dans ma vie", zucht Mme de Chasteller.
Het boek is door Stendhal nooit persklaar gemaakt, en in de marge had hij genoteerd: "à compter". In werkelijkheid, en réalité, lezen we in de noten van latere uitgevers, hadden de geliefden elkaar op dat moment al acht keer ontmoet.

Maar op pagina tweehonderd negenenveertig begint Chapitre XXVIII aldus:

Nous prendrons la liberté de sauter à pieds joints sur les deux mois qui suivirent. Cela nous sera d’autant plus facile que Leuwen, au bout de ces deux mois, n’était pas plus avancé d’un pas que le premier jour.

Wij zullen de vrijheid nemen om met de voeten bijeen* over de volgende twee maanden te springen. Dat zal ons des te makkelijker vallen omdat Leuwen aan het eind van die twee maanden nog geen stap verder was gekomen dan de eerste dag.

Vanzelfsprekend, het hangt ervan af wat je komiek vindt, maar dit vind ik komiek.
____________

* sauter à pieds joints is eigenlijk vanuit stilstand een sprong maken.

____________

Postscriptum: omdat één of twee zinnen wat mager zijn als voorbeeld, geef ik er nog een paar die ik grappig vind. Eerst iets uit dezelfde Lucien Leuwen, dat een bepaalde actualiteitswaarde heeft deze dagen:
«Il pleut, tant pis ! Il fait beau, tant pis encore !»
Iets uit Le Rouge et le Noir dat ik destijds aanstreepte: «Je ne vois que la condamnation à mort qui distingue un homme, pensa Mathilde : c’est la seule chose qui ne s’achète pas.»
En nog een levensles die vader Leuwen aan zijn zoon Lucien meegaf: «Il n’y a que deux choses sur lesquelles on n’ait pas encore trouvé le moyen d’être hypocrite: amuser quelqu’un dans la conversation, et gagner une bataille.»

Een tijdje terug las ik eens in een krant over een Vlaamse zin die zelfs een prijs had gewonnen, maar die amuseerde mij niet zo... misschien kwam dat, omdat ik niet het hele werk heb gelezen waaruit men die zin gelicht had.