Un raisonnement à la Belge

.
Over de viering rond 175 jaar België is in de media veel te doen. Op onze nationale feestdag van 21 juli, en zelfs in de aanloop ernaar hebben duizenden landgenoten geheel vrijwillig deelgenomen aan de festiviteiten. Dans, vuurwerk, er moet veel volk op de been zijn geweest.
Het is dan spijtig om te moeten constateren dat er in academische kringen zo weinig animo lijkt te bestaan om aan onze staat eens een gedegen historisch boekwerk te wijden. Mij was dat gebrek aan enthousiasme niet opgevallen, maar ik lees deze klacht bij Reynebeau Marc in de Standaard der Letteren. En niet enkel bij ons, ook in het buitenland verschijnt er bitter weinig rond het 175-jarig bestaan; misschien dat men daar een rond getal afwacht.
Erger: tussen die enkele boekjes die in het Engels en het Frans verschenen, zat er bijna niets dat deugde. Amper één boekje was in orde, L’invention de la Belgique van Sébastien Dubois. Die man had een thesis afgeleverd die Reynebeau aanstond, hoewel het mij niet duidelijk werd wat voor thesis, want enerzijds schrijft Reynebeau in zijn artikelen soms dat naties het product zijn van grenzen, maar een andere keer ontstaan grenzen weer doordat er zich naties vormen. Maar kom, je kunt ook net zo goed het ene beweren als het andere.
Dát de staat België is ontstaan was niet meer dan logisch, besluit Reynebeau. Hij formuleert dat wel ongelukkig: “Het had weliswaar ook anders kunnen lopen, maar de nieuwe staat was geen kunstmatige constructie of willekeurig toeval.”
Kunstmatige constructie was al lichtjes dubbel-op, maar als gevolg van deze op zich onschuldige slipper komt de stylist Reynebeau vlak voor de meet zwaar ten val.
Het moge elementair zijn om hier op te wijzen, maar anders dan bij die grenzen en dat natiegevoel moet er soms wel degelijk gekozen worden: de termen willekeurig en toeval sluiten elkaar uit, en zullen bij een zorgvuldige denker niet als woordpaar voorkomen, net zo min als een houten ijzer.
Stijlfouten ontstaan doordat een schrijver niet zeker is van zijn boodschap.

o-o-o-o-o-o-o

...outre qu’il est absurde (ce qui ne ferait pas grand-chose),

il est très long et monotone (ce qui est insupportable).
Ferdinando Galiani, 1771.