Lichtblauw en donkerpaars

.
In onze streken is het verschijnsel onbekend, maar bijvoorbeeld in Duitsland moet het geregeld voorkomen. Iemand ergert zich ergens zodanig aan, dat hij op slag katholiek wordt. »Aus Ärger katholisch geworden«, zeggen de machteloze omstanders.
De ergernis waar wij het over zullen hebben, lezer, is gelukkig van geringere orde maar toch een ergernis.
Vaker overkomt het me de laatste tijd, als ik ‘s ochtends in het Sint-Pietersstation een krant koop en uit gewoonte eerst even dé kop van Le Standaard bekijk –meer dan één kop gaat niet op hun formaat– dat ik dan besluit om De Morgen te kopen.
Dat beschermt een mens nog niet tegen ergernissen! .zult u zeggen, en dat is waar, maar tenminste is er op hun voorpagina al iets meer te zien over de binnenkant van hun krant, en wordt de lezende mens niet pardoes overvallen door een dominerende, resumerende, simplificerende, en vaak nog artistiekerige foto. Die Vandermeersch moest eens een plekje krijgen bij de commerciële TV.
Maar, ook al was vandaag hun foto niet zo erg als gewoonlijk, toch kocht ik De Morgen. Een ergernis kan soms dagen doorwerken. Zodoende las ik, tegen het eind van mijn treinrit, Walter Pauli zijn bespreking van de recente biografie van Ernest Mandel. Ik duidde met rood direct enkele woorden en zinnen aan, en stapte af. Naar het werk.
Daar kwam mij toevallig een artikel uit The New Scientist onder ogen, want met Vlaamse kwaliteitskranten alleen keun ik mijne pap niet koelen, zoals ze in Gent zeggen. Het schijnt dat de Russen verschillende woorden hebben voor lichtblauw en donkerblauw. Voor hen zijn dat twee verschillende kleuren.
Ons kan dit feit wellicht verwonderen, en misschien De Croo weer niet, maar wat De Croo niet weet, is dat de Russen door die loutere eigenschap van hun taal allemaal in staat zijn om significant sneller onderscheid te maken tussen die twee –voor ons– tinten van blauw. Bon, kleuren zijn één ding, blauw, paars, rood, vind het verschil maar.
Veel interessanter zou het zijn als wij, en de Morgenredacteurs met ons, twee of zelfs meerdere aparte woorden hadden voor de gradaties die er liggen tussen slim en heel slim.
Pauli had die biografie van Mandel echt gelezen verzekert hij ons, maar hij was na lectuur min of meer onbevredigd achtergebleven. Ik heb die biografie ook niet gelezen ...maar ik bespreek enkel de bespreking ervan, en die heb ik wél gelezen.
Een interessante slotbeschouwing van Pauli was: Hoe slim deze intellectueel [Mandel] was, blijft een open vraag.
Kwantificeer dat maar eens inderdaad! En wat betekent voor jou de term intellectueel, Pauli? .Leer eens duidelijk zeggen wat je te zeggen hebt, in je eigen woorden, woorden die je goed machtig bent, waar je zelfs niet over moet nadenken. Probeer die wapens eerst eens uit. Ach Walter, mensen die Mandel ooit in een lezing bezig hebben gehoord, zoals uw dienaar, of die met hem school hebben gelopen of zelfs met hem in de klas hebben gezeten op het Antwerpse Atheneum (zoals ik iemand heb gekend), die weten dat wijlen Ezra, heu, donkerblauwslim was.
Als dat je slimste bedenking was, Pauli, aan het eind van een boekrecensie, dan is die lichtblauwslim.
En wat ongeveer wit was, ongeveer halverwege jouw recensie ... is dat je Mandels hoofdwerk Das Spätkapitalismus noemt.
Permitteer jezelf eens ne goeien diksioneir man, want dat werk van Mandel lezen, dat moet jij echt niet doen, en om je te troosten: ik heb het ook nooit gedaan.