Een symptoom, akkoord, maar van wát?

Enkele dagen geleden was Nicolas Sarkozy te gast in Punchline, het programma van Laurence Ferrari (mevrouw Renaud Capuçon voor de vioolliefhebbers). Dat gesprek liep tegelijk op CNews en op Europe1. Sarkozy stelde er dat Zemmour niet de oorzaak was van de politieke leegte maar het symptoom ervan. De politiek liet tegenwoordig de belangrijke onderwerpen links liggen, anders dan hijzelf in zijn tijd. ‘Je parlais du Kärcher,’ zei hij.

Correct, maar dat deed hij voor hij verkozen was. Zemmour zei daarover: ‘Il promet le Kärcher et on a eu Kouchner.’

Ook vond Sarkozy het belangrijk dat politici de hoge cultuur uitdragen, en zelf belezen mensen zijn. Uit zijn mond komende deed die uitspraak nogal wat wenkbrauwen fronsen. Zelfkennis is blijkbaar niet zijn sterkste kant. Nu is de man veroordeeld tot een jaar huisarrest (terwijl hem nog een jaar echte gevangenis wacht in een andere zaak, beroep hangende): zo zal hij veel tijd hebben om boeken te lezen.

Zemmour schrijft in zijn jongste boek (p.304) nog iets grappigs: ‘Longtemps j’ai pensé que Macron était un Sarkozy en moins vulgaire ; pour la première fois, je comprends qu’il n’est qu’un Hollande en mieux vêtu.’

Christine Kelly vond dat ook grappig. Ze citeerde het en Dimitri Pavlenko, een van haar gasten ging daarop in. Ik vertaal sterk parafraserend:

Ik ben getroffen door de inspanningen die Sarkozy levert om voor een geletterde, gecultiveerde man door te gaan. Want inderdaad, van dat etiket van vulgariteit heeft hij zich nooit kunnen ontdoen. Sarkozy probeert zijn presidentieel imago wat bij te stellen, om zo de vergelijking met Chirac, Mitterrand &c. te kunnen doorstaan. Maar Zemmour herinnert zich nog Sarkozy met dat ministerie voor immigratie en nationale identiteit, wat hem destijds werd verweten. Als Zemmour ergens het symptoom van is, dan wel van de verdringing, de ontkenning van het probleem van de immigratie. En nu zien we Michel Barnier [EU-onderhandelaar tijdens de Brexitperiode] een referendum voorstellen over dat onderwerp! Kunt u zich een tenor van rechts inbeelden die dat tien jaar geleden zou hebben gezegd? Dat is wat het Front National veertig jaar geleden al zei, en nu doet iedereen het, Valérie Pécresse et cetera et cetera. Als Zemmour ergens het symptoom van is, dan wel daarvan. Vanmorgen zei [senaatsvoorzitter] Gérard Larcher op Europe1: Éric Zemmour legt dossiers op tafel die wij bij gebrek aan moed ál te lang hebben veronachtzaamd. Hij vond dat een lesje in moed voor al diegenen die Frankrijk al veertig jaar besturen.

Grappige boekvoorstelling

Of dit een eenvoudige boekvoorstelling was, gisteren in Toulon, of een verkiezingsmeeting moet u zelf uitmaken, maar dat Zemmour een stampvolle zaal trok en de lachers op zijn hand had is wel duidelijk. C’est mon intérêt de faire durer l’ambiguïté, zegt hij:

Het volstaat dat er het gerucht loopt, gewoon een gerucht, dat ik mij bij de verkiezing kandidaat zou stellen, om te zien dat alle kandidaten spreken zoals ik. (applaus) Ik merk dat jullie dit evenmin is ontgaan.

Het dient gezegd, je hoort ze wel aankomen op hun grote klompen! Soms heb ik zin aanhalingstekens te zetten bij wat ze vertellen. Wat ik dan wil zeggen is: ‘Nee, nee, dat ben ik! zet aanhalingstekens!’

Maar neen, En ze sparen me niets hé! De enen hebben het over een beschavingsoorlog, anderen over een burgeroorlog. Zelfs zijn er die mijn favoriete citaten overnemen. En dan zie ik dingen opbloeien als: ‘de demografie bepaalt de toekomst.’* Kijk, ik wil hen er nog meer bezorgen hoor, ik heb er nog andere als ze dat wensen.

Ik weet er zelfs een die jarenlang Europees commissaris is geweest, die campagne heeft gevoerd voor Europa, en die nu ontdekt dat het ‘Europees Hof voor de Rechten van de Mens’ een ondraaglijk blok aan het been is. (applaus)

En dan heb ik er een andere ontdekt die voor de vakantie nog zei: ‘Nee, nee, asjeblieft. Dat wil ik niet, ik wil niet met Éric Zemmour verward worden want die is echt te kwaadaardig. Hij is echt te radicaal en ik wens vooral niet met hem over één kam geschoren te worden.’

En die nu ...ik luister naar de toespraken, ik lees, ik wrijf me de ogen uit en dan krijg ik de indruk dat ik mezelf hoor. Dezelfde uitdrukkingen. Het lijkt wel of we niet meer om een sociale inzet spelen, maar dat de beschaving op het spel staat. U hebt dat ook gehoord hé? En ja, ergens meen ik dat ook gezegd te hebben.

Maar kom, zand erover. Erg is het niet en we zullen hen geen schadeloosstelling vragen, er stond geen copyright op. Je moet genereus zijn, dat weet ik wel.

_________

* De uitspraak La démographie, c’est la destinée wordt vaak aan Auguste Comte toegeschreven, maar is pas twintigste-eeuws: demography is destiny.

Suffit qu’il y ait une rumeur, une simple rumeur sur ma candidature à l’élection, pour voir tous les candidats parler comme moi. Ça, alors (applaus) ...je vois que vous non plus ça ne vous a échappé.

Faut dire qu’ils ont des gros sabots hein ! Parfois j’ai envie de mettre des guillemets quand ils parlent. Je veux dire : ‘Non, non, ça c’est moi, mettez des guillemets !’

Et bien, non. Alors j’ai le droit à tout hein, les uns parlent de guerre de civilisation, les autres parlent de guerre civile. Il y en a même qui prennent mes citations favorites. Alors je vois fleurir ‘la démographie c’est le destin’. Alors j’ai envie de leur donner d’autres  hein, j’en ai d’autres s'ils veulent.

J’en ai même un qui a été commissaire européen pendant des années, qui a fait campagne pour l’Europe, et qui maintenant découvre qui la CEDH est un boulet insupportable. (applaus)

Alors j’en ai ...j’ai  découvert une autre qui avant les vacances disait : ‘Non, non je ne veux pas, non, non je vous en prie, je ne veux pas être confondue avec Éric Zemmour parce que vraiment il est trop méchant. Il est trop radical et je ne voudrais surtout pas être confondue avec lui.’

Et qui maintenant ...je ...j’écoute les discours, je lis, je me frotte les yeux, et alors là, j’ai l’impression de m’entendre. Les mêmes expressions. Paraît que nous sommes passés d’un enjeu de société à un enjeu de civilisation. Vous avez entendu ça hein ? Eh bien oui j’ai cru dire ça à un moment. 

Mais bon, allez on passe. C’est pas grave, on les fait pas payer, il n’y a pas de copyright. Je sais bien, il faut être généreux.

Monotheïsme is een ontaarding

Een vervelende eigenschap van nogal wat mensen is dat zij over een boek dat ze net gelezen hebben, en waar ze enthousiast over zijn hun mond niet kunnen houden.

Nu heb ik net Éloge du polytheïsme van Maurizio Bettini uit. Verschenen in Bologna in 2014 bij Il Mulino, en vertaald door de Luikse prof Vinciane Pirenne-Delforge voor Les Belles Lettres in Parijs, een geweldige uitgeverij. Ik bezit hun vierde druk, de eerste  was in 2016. Retrouvez Les Belles Lettres sur Facebook et Twitter, lees je in het colofon, en hier wat op de achterflap staat :

Tweeduizend jaar monotheïsme hebben ons eraan gewend te geloven dat God niet anders dan uniek, exclusief, waar kan zijn. De antieke polytheïsmen daarentegen namen de mogelijkheid onder ogen om goden en godinnen uit andere culturen (Zeus en Jupiter, Isis en Demeter) met elkaar te laten overeenstemmen, of zelfs om vreemde godheden op te nemen in hun eigen pantheon. Die bereidheid tot openheid maakt dat de antieke wereld, ook al heeft die conflicten of zelfs slachtingen gekend, vrij is gebleven van het religieuze geweld dat de monotheïstische culturen zo bloedig heeft gemaakt en dat blijft doen.

Zou de mogelijkheid vandaag bestaan te putten uit de bron van de polytheïsmen, om de verhoudingen tussen de verschillende religies vlotter en rustiger te maken?

Het spreekt dat een goede atheïst als ik het polytheïsme gunstiger gestemd is dan godsdiensten die zweren bij een boek. 

De antieken bezaten niet zo’n boek dat door een of andere god geschreven was. Zij bezaten wel talloze overleveringen, voorstellingen, vertellingen, droombeelden. Maar die wrekende goden vonden dat zij een krachtiger middel moesten gebruiken: het vreselijke instrumentum litteraturae, waarmee hun wil voor eens en altijd vastlag.

Zemmour over censuur

Bij een bestuurlijke maatregel in Frankrijk, die hier wellicht niet de journalistieke belangstelling zal wekken, kreeg Éric Zemmour zowat spreekverbod opgelegd. Men beschouwt hem als een ‘politieke personaliteit’, een begrip dat in de omgangstaal wellicht geldt, maar niet op een wettelijke basis berust. Zemmour is journalist, zijn kaart draagt nummer 57111 ...'même si ça ne me rajeunit pas' voegt hij daaraan toe. 

Hieronder het persbericht waarin het spreekverbod bekend werd gemaakt, en onderaan het antwoord van Zemmour, in de laatste Face à l’Info waarin hij nog wel recht van spreken had.

De CSA vraagt de audiovisuele media de tussenkomsten van de heer Éric Zemmour die op het nationale politieke debat slaan te turven

Het college van de Hoge Raad voor de audiovisuele media [CSA], vandaag in voltallige vergadering bijeen, heeft besloten de audiovisuele media te vragen om de tussenkomsten van de heer Éric Zemmour die het nationale politieke debat aangaan, te turven. Deze beslissing gaat in vanaf 9 september 2021.

De Hoge Raad wijst erop dat de beschikkingen van de wet van 30 september 1986 voorzien in een telling van de tussenkomsten van politieke personaliteiten. In het licht van de recente ontwikkelingen heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de heer Zemmour voortaan als een acteur in het nationale politieke debat kan worden beschouwd, zowel door zijn standpunten en acties, als door de commentaren waartoe die aanleiding geven.

De regels van het pluralisme staan garant voor de goede gang van het democratische leven. De CSA heeft als taak te waken over hun juiste toepassing, met respect voor de redactionele vrijheid van de audiovisuele media, die als enigen verantwoordelijk zijn voor hun programmatie.

Het vrije woord in Frankrijk

De Conseil Supérieur de l’Audiovisuel heeft besloten Éric Zemmour het spreken te beletten. Hij doet aan politiek vindt men daar, en men beschouwt hem niet meer als journalist. Hij kan dus niet meer aan tafel aanschuiven bij Christine Kelly in haar programma Face à l’Info, en zij heeft nu noodgedwongen een ander panel. En niemand zal betwisten dat de nieuwe namen alle kwaliteiten bezitten, maar evenmin kan iemand betwisten dat het om een autoritaire maatregel gaat die de vrije meningsuiting schendt – op bevel van het Élysée wordt gefluisterd.

Christine Kelly kondigde dit als volgt aan:

Bonsoir à tous. Éric Zemmour ne sera plus avec nous à partir de ce soir. Je viens de raccrocher avec lui, et je transmets ses salutations, vous remercie de l’avoir encouragé pendant deux ans. Il s’est dit dépité, triste et personnellement je regrette également de ne plus l’avoir sur ce plateau. Alors même si on est en désaccord avec cette décision du CSA nous sommes obligés de respecter l’institution. C’est la raison pour laquelle Éric Zemmour ne sera plus avec nous à partir de ce soir. J’avoue être triste pour la liberté d’expression et pour la pluralité des opinions qui m’est très chère personnellement. En tout cas bonne chance à Éric Zemmour.

Nous avons un nouveau plateau ce soir. Alors je vais vous les présenter : Eugénie Bastié, journaliste au Figaro, que vous connaissez bien – de toute façon on connaît tous les visages qui sont ici sur le plateau ce soir – auteur de plusieurs ouvrages d’ailleurs, hein, ma chère Eugénie, comme La Guerre des Idées et Le Porc émissaire. Charlotte d’Ornellas, ravie de vous retrouver, journaliste chez Valeurs Actuelles, Mathieu Bock-Côté, sociologue et chroniqueur, et Dimitri Pavlenko qu’on ne présente plus, journaliste à Europe1. Ah, j’ai un petit livre pour vous, c’est le livre d’Éric Zemmour, il l’a dédicacé. Il a dédicacé un livre à tous les mousquetaires, voilà… ah excusez-moi (boek viel op grond) si vous me permettez je vous l’envoie, pardon, pardonnez-moi hein. Il l’a dédicacé à tous ces mousquetaires. Ne soyez pas jaloux, il en viendra d’autres pour vous, c’est un petit cadeau aux anciens mousquetaires.

Alors on va commencer avec vous Matthieu Bo… vous êtes en forme ?

M B-C : Absolument !

Comment vous sentez cette première avec moi ?

M B-C : Mais […] , je suis heureux, privilégié, avec vous.

Alors c’est parti Mathieu Bock-Côté, on va parler d’Agnès Buzyn. Elle a été donc mise en examen pour mise en danger de la vie d’autrui, pour sa gestion du Covid. Alors beaucoup critiquent, de nombreux politiques critiquent…

Een Frans persbericht vertaald

.

Ik vertaal dit AFP-bericht omdat onze goede journalisten Éric Zemmour weliswaar soms ter sprake brengen, bij een veroordeling wegens racisme bijvoorbeeld, maar ze juist dit bericht over een vrijspraak in hoger beroep misschien over het hoofd konden zien. Laten ze dit beschouwen als een helpende hand van mijnentwege:

Het Parijse Hof van Beroep heeft woensdag de polemist Éric Zemmour vrijgesproken van vervolging wegens belediging en aanzetting tot haat, na een hevige diatribe van hem tegen de islam en de immigratie, bij een politieke samenkomst in 2019.

Laetitia Drevet

Agence France-Presse

In eerste aanleg was de 63-jarige chroniqueur – aan wie sommigen de bedoeling toeschrijven zich bij de presidentsverkiezing van 2022 kandidaat te willen stellen – voor dezelfde uitlatingen nog veroordeeld tot een boete van 10.000 euro.

Bij een ‘conventie van de rechtse partijen’, op 28 september 2019 georganiseerd door Marion Maréchal, ex-parlementslid voor het Front National, had Éric Zemmour een speech gegeven waarin hij immigranten als ‘kolonisatoren’, en de ‘islamisering van de straat’ aan de kaak stelde.

De chroniqueur beschreef de sluier en de djellaba ook als ‘de uniformen van een bezettingsleger’.

In zijn arrest heeft de Hof geoordeeld dat ‘geen van de uitlatingen waar de vervolging op steunt de Afrikanen, de immigranten en de moslims in hun totaliteit viseert, maar alleen fracties binnen die groepen’.

‘Er zijn geenszins uitlatingen aangetoond die een groep mensen als geheel viseren omwille van hun herkomst of hun behoren of niet-behoren tot een etnie, een natie, een ras of een bepaalde religie’ voegt het Hof hieraan toe, ‘waaruit volgt dat de inbreuken waarop de vervolging sloeg niet bewezen zijn’.

‘Dit is een immense overwinning,’ verklaarde aan AFP de advocaat van Éric Zemmour, meester Olivier Pardo, die het Parket ervan beschuldigde de woorden van zijn cliënt te hebben ‘vervormd’.

Daarentegen heeft de beslissing de antiracistische verenigingen die zich burgerlijke partij hadden gesteld met stomheid geslagen.

‘Ik ben verbijsterd, het is een grote ontgoocheling,’ reageerde bij AFP een van de advocaten van de ‘Maisons des potes’, meester Ambre Benitez. ‘De beslissing is catastrofaal voor het publieke debat; dit billijkt alle racistische excessen,’ voegde een andere, meester Jérôme Karsenti, daar nog aan toe. De vereniging kondigde aan in cassatie te zullen gaan.

Controverses

In eerste aanleg had in september 2020 de correctionele rechtbank van Parijs geoordeeld dat de uitlatingen een ‘aansporing’ inhielden, ‘nu eens impliciet, dan weer expliciet, tot discriminatie en haat tegenover de moslimgemeenschap en haar religie.’

‘Opinies, ook als die choqueren moeten geuit kunnen worden, evenwel gaan de ten laste gelegde feiten verder en overschrijden zij de vrijheid van uitdrukking aangezien het gaat om smadelijke termen, gericht tegen een gemeenschap en haar religie,’ voegde de voorzitster van de 17de correctionele kamer hieraan toe.

De toespraak van Éric Zemmour werd destijds breed veroordeeld door de politieke klasse, en leidde tot een heftig debat in de media waarvoor hij werkte.

In weerwil van deze controverse werd de chroniqueur aangeworven door CNews, waar hij nog steeds in een dagelijks programma tussenkomt. Zijn commentaren hebben de kijkcijfers van de nieuwszender opgestuwd, maar tevens leverden ze hem een reeks gerechtelijke vervolgingen op.

Éric Zemmour was woensdag ook gedagvaard omdat hij de minderjarige migranten in opspraak had gebracht door ze, in september 2020 op CNews, als ‘dieven’ en ‘moordenaars’ te bestempelen.*

Dat proces werd verdaagd tot 17 november.

De vrijspraak van Éric Zemmour valt terwijl de polemist lijkt af te stevenen op een kandidatuur bij de presidentsverkiezing volgend jaar. Half september begint hij aan een promotietournee voor zijn nieuwe essay, en bij die gelegenheid komen er ‘gedachtewisselingen met de Fransen’, wat sterk naar een kiescampagne ruikt.

__________

* Hij voegde daar aan toe dat het vanzelfsprekend niet om álle migrantenjongeren ging, maar dat de gevangenispopulatie wel degelijk een indicatie gaf. Hij preciseerde dit in één adem, maar dat moet aan de aandacht van de journalisten toen ontsnapt zijn. (nvdv)

Zemmour over de cancel-gekte

C’est la défaite de l’intelligence. C’est des gens qui ne sont pas au niveau, et qui donc veulent abattre les gens qui leur sont supérieurs. Parce que ce sont des gens qui leur sont supérieurs. Vous comprenez, quand on abat une statue de Napoléon, c’est des nains qui s’en prennent à un géant. Pareil pour Christophe Colomb.

Het is de teloorgang van de intelligentie. Het zijn lui die geen niveau hebben, en bijgevolg mensen willen neerhalen die boven hen uitsteken. Omdat die mensen hen inderdaad overstijgen. U begrijpt, als men een standbeeld van Napoleon neerhaalt, dan zijn het dwergen die het tegen een reus opnemen. Hetzelfde voor Christoffel Colombus.

Is de naam Rousseau een handicap voor politici?

Ooit zag ik in Londen – ik meen in Shaftesbury Theatre, of misschien was het Queen’s Theatre – de musical Les misérables. En Victor Hugo treft hier geen schuld, maar ik heb me daarbij stierlijk verveeld. Ik weet niet eens meer of het volgende rijmpje erin voorkwam (in het Engels dan) :

Je suis tombé par terre,

C'est la faute à Voltaire,

Le nez dans le ruisseau,

C'est la faute à Rousseau.

Dat laatste vers van Hugo is spreekwoordelijk geworden. Rousseau krijgt inderdaad de schuld van alles en nog wat. Je kunt geen ongunstige ontwikkeling in de staatsordening noemen of hij zit er voor iets tussen. Er zijn hele traktaten geschreven over de gelijkenissen en verschillen tussen hem en bijvoorbeeld Marx.

Maar dat Jean-Jacques een verderfelijke invloed heeft gehad op de ecologisten is zonder meer duidelijk. In Frankrijk heb je nu de partij Europe Écologie-Les Verts, met als boegbeeld Sandrine Rousseau, en die verklaarde ooit in Charlie Hebdo: ‘Je préfère des femmes qui jettent des sorts plutôt que des hommes qui construisent des EPR.’*

Liever toverheksen dan kernfysici dus. Had ik het boek van haar naamgenoot gelezen, Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes van 1755, zou ik weten of hij daarin even ver ging als Sandrine. Goed, retour à la nature dus.

En recent verklaarde ze weer: ‘Si vraiment il y a des personnes qui sont dangereuses, de potentiels terroristes, ce n’est pas parce qu’ils restent en Afghanistan qu’ils sont moins dangereux en vrai. Quelque part les avoir en France, cela nous permet aussi de les surveiller.’ [Als er inderdaad mensen tussen zitten die gevaarlijk zijn, potentiële terroristen, dan is het waarlijk niet omdat ze in Afghanistan blijven dat ze minder gevaarlijk zijn. Hen hier in Frankrijk hebben stelt ons ergens ook in staat ze in de gaten te houden.] Deze uitspraak werd in heel het land op hoongelach onthaald en in arren moede verklaarde Sandrine daarop: ‘C’était assurément une phrase maladroite.’ Onhandig dus, niet stompzinnig, geen Connerie.

Helaas twittert zij ook graag, en na de dood van Jean-Paul Belmondo kon ze alweer haar mondje niet houden:

Misschien kun je met de naam Rousseau het twitteren beter aan anderen overlaten, en de politiek zelfs helemaal. 

______

* European Pressurized Reactor, een geavanceerde kernreactor ontworpen door het Franse Areva.