Een goede atheïsme-test

Atheïsten die met onderstaande bewering van de Franse rechtshistoricus Jean-Louis Harouel niet akkoord gaan, zijn volgens mij nog niet helemaal in het reine met hun atheïsme. Ergens knaagt een christelijke worm nog aan hun gemoed.

Harouel kun je ervan verdenken, zoals ik doe, dat hij katholiek is. Maar het gaat om zijn boodschap, niet om de boodschapper, en hij beweert dat de Europese beschaving haar wetenschappelijke en culturele superioriteit grotendeels te danken heeft aan haar christelijke wortels.

Het zal intussen niemand verwonderen dat een monsterlijk verwaande, anti-Europese instelling als EU, die zich vaak de naam ‘Europa’ toemeet ––al wil de bevolking, als men het haar vraagt, niet van die instelling weten–– mordicus niet heeft willen wil erkennen dat het échte Europa inderdaad christelijke wortels heeft. Die EU-figuurtjes vinden zichzelf breeddenkend, maar ze ontkennen de geschiedenis – voor zover ze die zouden kennen.

Hier wat Harouel te vertellen heeft:

Wij Europeanen zijn allemaal – atheïsten, agnostici, antiklerikalen en antichristenen inbegrepen – het historische product van bijna twee millennia christendom. Europa is maar kunnen worden wat het is geworden dankzij de meer dan duizendjarige weerstand tegen de mohammedaanse veroveringspogingen. Juist omdat Europa christelijk is gebleven kon het een intellectuele en technische beschaving opbouwen die inzicht in de realiteit, en ingrepen daarop meebracht, wat voor een omwenteling in het menselijk bestaan heeft gezorgd.

Nous autres, Européens, nous sommes tous – athées, agnostiques, anticléricaux et anti-chrétiens compris – le produit historique de près de deux millénaires de chrétienté. L’Europe n’a pu être ce qu’elle a été que grâce à plus d’un millénaire de résistance à l’entreprise de conquête musulmane. C’est parce que l’Europe est demeurée chrétienne qu’elle a pu édifier une civilisation intellectuelle et technique apportant une connaissance du réel et une action sur lui qui ont révolutionné la condition humaine.

Jean-Louis Harouel

Les droits de l’homme contre le peuple

Éditions Desclée de Brouwer, Paris, 2021 (2016), p.132

Wat is bij een mooi feest onmisbaar ?

Een klacht die je vaak hoort, is dat er te weinig vrouwen zetelen in raden van bestuur, in directiecomités enzovoort. Die klacht is niet nieuw. Halfweg de negentiende eeuw al vond bijvoorbeeld Victor Hugo dat er op wel meer plekken te weinig vrouwen waren: pas assez de femmes. Die verzuchting komt in zijn dagboeken vaak terug.

De zesde juli van 1847 bijvoorbeeld was er een groot feest in het Parc des Minimes in het bos van Vincennes. M. de Montpensier had er meer dan vierduizend gasten uitgenodigd, prinsen, prinsessen en ander hoog volk. Er werd gedanst onder een reusachtige tent en er waren verfrissingen en hapjes in overvloed: Il y avait profusion de rafraîchissements, et des buffets partout. Il n’y avait pas assez de femmes.
Over de Spaanse koningin had hij het volgende te melden: la «REYNA GOBERNADORA» a des restes de beauté, mais elle est trop grasse et a les cheveux tout gris.
Hugo verliet het feest nog voor het ten einde liep.

De winter daarvoor had eerste minister Guizot een soirée gegeven. Victor Hugo praatte er met heel wat mensen, maar het genoemde probleem had zich ook daar voorgedaan: Entre autres personnes auxquelles j’ai parlé à cette soirée il y avait le marquis d’Escayrac de Lautour qui m’a présenté son fils, jeune homme de vingt ans lequel arrive de Madagascar, MM. Edmond Blanc et Liadières qui m’ont parlé de la commission du Théâtre-Français dont nous sommes, le général Cavaignac, le maréchal Molitor, M. et Mme Ancelot, M. et Mme de Lagrenée, le prince de Craon, dont le fils sert dans la marine, le duc de Praslin, le duc Decazes, M. et Mme Duchâtel, M. et Mme Cuvillier-Fleury, la duchesse Decazes, M. Victor Leclerc en ce moment candidat à l’Académie, Granier de Cassagnac, Brindeau du Messager, M. Edmond Leclerc, l’ambassadeur d’Espagne Martinez de la Rosa, Napoléon Duchâtel qui va être ambassadeur en Espagne, M. et Mme Lebrun, Alphonse Royer avec le Nicham au cou, M. Poirson, proviseur du collège Charlemagne, etc. Peu de jolies femmes, beaucoup d’hommes fort laids.

Ook bij een voorstelling in de Opera, aangeboden door het Hof, was het niet beter: Au spectacle de la cour, qui eut lieu le 5 février 1847, on donnait l’Élixir d’amour de Donizetti. C’étaient les chanteurs italiens, la Persiani, Mario, Tagliafico. Ronconi jouait (jouait est le mot, car il jouait très bien) le rôle de Dulcamara, habituellement représenté par Lablache.
Il y avait peu de jolies femmes. Mme Cuvillier-Fleury était la plus jolie, Mme V. H. la plus belle. Les hommes étaient en uniforme ou en habit habillé.

Nog een herkenbaar probleem waar Hugo op wijst, en waar de feministische theorie een term voor heeft bedacht, is dat van de male gaze: M. le duc de Montpensier salue gracieusement et gaiement tous les passants ; M. le duc d’Aumale, le moins qu’il peut ; on dit à Neuilly qu’il a peur de déranger sa coiffure ; il soulève seulement le bord de son chapeau ; M. le duc de Nemours n’y met ni autant d’empressement que M. de Montpensier, ni autant de répugnance que M. d’Aumale. Du reste, les femmes disent qu’en les saluant il les regarde «d’une manière gênante».

En Victor Hugo zag nog meer problemen. Die geweldige luxe, van bijvoorbeeld het feest in het Parc des Minimes, zette kwaad bloed bij het gewone volk. Onderweg naar het park klonk gejouw. Er werden koetsen bespuwd en met modder besmeurd: 

'Het was alsof een wolk van haat die schittering van een moment omgaf. [...] Als men ten aanzien van het volk met grote luxe uitpakt, in dagen van voedseltekorten en miserie, dan slaan de gedachten, die kinderlijke gedachten zijn, ineens een groot aantal stappen over. […] Nee, wat ook zij willen is niet werk of een salaris, maar vrije tijd, rijtuigen, paarden, lakeien, hertoginnen. Brood is niet wat ze willen, maar luxe.'

En hij besluit dezelfde notitie van 6 juli 1847 – het jaar voor de revolutie dus – met een daverende, omineuze zin:
Ceci est plein de périls. Quand la foule regarde les riches avec ces yeux-là, ce ne sont pas des pensées qu’il y a dans tous les cerveaux, ce sont des événements.

 

Œuvres Complètes

Histoire

Éditions Robert Laffont, Bouquins, 1987

Zemmour reageerde wat wrevelig

De achtste oktober van 2018 kwam Éric Zemmour in Brussel zijn nieuwe boek Le destin français voorstellen voor de Cercle Pol Vandromme. Dat was in een hotel aan de Louisalaan, en je van hotel vergissen was uitgesloten want er stonden aan de ingang niet zoals gewoonlijk livreibedienden die gedienstig je valiezen op een karretje zetten, maar echte agenten met echte wapens, en de karretjes die je zag waren flikkenkarretjes.

Ook kwam je het hotel niet in zonder identiteitscontrole, want het ging met inschrijvingen en je kreeg dan rond de middag een mail waarin stond waar het ’s avonds zou doorgaan.

De zaal zat vol, een man of honderdvijftig, maar er waren geen journalisten. Misschien een enkele Franstalige, maar zeker geen Nederlandstaligen. De naam Zemmour deed bij hen nog geen belletje rinkelen.

Nochtans was het een goede gelegenheid om de man zijn politieke filosofie te horen uiteenzetten, maar u kan dat hier alsnog doen, zonder identiteitscontrole.

Daarna was er ook een signeersessie. Ik schoof mee aan, maar had Le destin français niet gekocht. Ik krijg mijn boeken soms niet gelezen, verdrink erin en voel mij dan schuldig.

Jaren daarvoor, in 2011, had ik van hem wel Z comme Zemmour gelezen, een schitterende verzameling van zijn radiokronieken, met daarin vaak observaties die bij de Fransen niet goed vallen. Bijvoorbeeld op p. 288: Seuls les Pays-Bas, l’Autriche et la Flandre ont un mode de développement cohérent avec celui de l’Allemagne.

Ik schoof dat boek dus voor zijn neus, en dat beviel hem niet erg. Vous n’avez pas acheté le livre? -- Non, pas pour le moment mais je vous lis attentivement depuis des années, et ce livre en est la preuve.

Die uitleg beviel hem maar half, maar hij signeerde toch mijn oude exemplaar.