Mark Coenen en de pedagogische eros

 

Mark Coenen, columnist van De Morgen, schreef een stukje over DeepSeek, de Chinese alwetende machine waar Silicon Valley naar het schijnt voor beeft. Hij vond DeepSeek maar niks, al werden de antwoorden op zijn examenvragen geleidelijk beter nadat hij besloten had zijn spleetogige leerling met een soort pedagogische eros tegemoet te treden.

Kennelijk voelde de machine zich nu meer op haar gemak. Coenen bracht preciseringen aan, gaf soms zelfs een hint. Kortom: hij wist DeepSeek te motiveren, en al zegt hij geen filosofie te hebben gestudeerd, de Socratische, maieutische methode wendde hij aan met een weliswaar beperkt, maar onmiskenbaar succes.

Zelf had ik die methode eerder al gebruikt bij het ondervragen van ChatGPT, en ervoer toen iets gelijkaardigs: ook mijn silicone vriend kreeg meer zelfvertrouwen naarmate hij gewaarwerd dat ik het niet slecht met hem voorhad.

Straks lacht iederéén de RTBf uit...

CNews en Europe1 vestigden als eersten de aandacht op de lachwekkende, maar wel significante ingreep van de RTBf-nieuwsdienst, die als enige zender ter wereld meende de inaugurale rede van Trump en différé te moeten uitzenden, niet en direct dus.

Nu is het waar dat noch CNews noch Europe1 bij de goede media in een goed blaadje staan. Die hadden dat detail van de mediageschiedenis liever met de mantel der liefde bedekt en het stilzwijgend goedgekeurd. En die Pascal Praud? pfff... uiterst rechts natuurlijk, n'en parlons plus!

Moeilijker krijgen onze hautaine RTBf-censortjes het, nu in hun moederland Frankrijk ook de gechevronneerde journaliste Ruth Elkrief van de 24u-nieuwszender LCI zo duidelijk afstand heeft genomen van hun onnozelheid.

Elkrief heeft het onomwonden over une faute professionnelle. Ze kennen daar bij de RTBf hun stiel niet zegt zij, en ze verachten hun publiek.

Die verachting kenden Vlamingen al langer – daarbij grif toegegeven dat we hen al járen niet meer horen spreken over les Ménapiens; blijkbaar beseffen ze toch dat je beter niet spuwt in de hand die je voedt – maar ...deze zelfingenomen jongens en meisjes minachten blijkbaar ook hun eigen volksgenoten!

Paniek bij de RTBf

 

Luisteren we met gepaste devotie naar Aurélie Didier, adjunct-directeur Informatie van de RTBf, die aan de kijkers verzekert dat die zender vanzelfsprekend géén censuur toepast, ook al zonden zij de inaugurele toespraak van Trump niet rechtstreeks uit, mais en différé, omdat een panel van experts die toespraak moest kunnen beoordelen en duiden, alvorens men ze op de simpele kijker kon loslaten.

Bij CNews werd daar hartelijk om gelachen gisteren: la Belgique, c’est la France en pire, of nog: on est chez les fous en Belgique. In haar onschuld verzekerde Aurélie de simpele kijkers nochtans dat ze bij de RTBf noch vóór noch tegen Trump waren.

Pascal Praud, met zijn slechte karakter, noemde haar la ministre de la Vérité, en vroeg zich af of behalve CNews en Europe1 er nog meer media aandacht hadden besteed aan deze – vanzelfsprekend goedbedoelde – ingreep van de RTBf. In Vlaanderen heeft de VRT, zie ik, er niet gisteren maar vandaag wél aandacht aan geschonken ...na een paar opmerkelijke uitspraken van Georges-Louis Bouchez vanochtend op CNews, eveneens bij Pascal Praud.

Het grappige fragment hieronder is van gisteravond:

Georges-Louis Bouchez toonde zich een gentleman, want hij nam dat arme schaapje van een Aurélie in bescherming tegen de spotters van CNews: ...faut pas lui faire un mauvais procès ...elle a été envoyée un peu en casse-pipe si vous me permettez l'expression.

Het feestje van Trump

Bij het feestje dat Trump gaf aan de vooravond van zijn eedaflegging werden onvermijdelijk twee van zijn campagneliedjes gespeeld. Jammer genoeg zijn die allebei even horribel. Het ene, YMCA, was een discohit van Jacques Morali (1947-1991) en Henri Belolo (1936-2019), en het andere was My Way – Frank Sinatra vond het gruwelijk dat hij dat ellendige lied telkens weer moest zingen. Die man had smaak namelijk. Wel wil ik nog toegeven dat de oorspronkelijke versie van Claude François (Comme d’habitude) iéts minder vervelend, en in elk geval niet zo drammerig is.

Die twee draken werden daar luidkeels meegezongen, maar ons mag het een troost zijn dat Pascal Praud van CNews er een mooie commentaar bij had:

Ray Charles en Rutebeuf

Dichters klagen vaak dat zij niet kunnen leven van hun kunst. Geen nieuw verschijnsel. Heinrich Heine, die om de andere dag in de Parijse Opera zat, klaagde ook. En achthonderd jaar geleden uitte Rutebeuf dezelfde klacht, terwijl hij nochtans bijverdiende als jongleur:

    Je ne sai par ou je coumance,
    Tant ai de matyere abondance
    Por parleir de ma povretei.

Wel gaf de man eerlijk toe dat hij niet alleen dichtte of jongleerde: 's nachts overviel hem de speelduivel.

    Griesche ne me lest en pais ;
        Moult me desroie,
    Moult m’assaut et moult me guerroie,

    Jamès de cest mal ne garroie

        Par tel marchié :
    Trop ai en mauvés leu marchié.
    Li dé m’ont pris et emparchié;
        Je les claim quite !
    Fols est qu’à lor conseil abite ;
    De sa dète pas ne s’aquite,
        Ainçois s’encombre :
    De jor en jor acroist le nombre.

Griesche laat me niet met rust,
   Maakt me tureluurs,
Gedurig overvalt het me en gedurig bevecht het mij,
Nooit genees ik van die kwaal
    Op die manier:
Te vaak heb ik slechte oorden bezocht;

De teerlingen hebben me gegrepen en verschalkt;
    Ik zweer ze af!
Een gek is het die afgaat op hun lokroep;
Zijn schulden lost hij niet af,
    Groter wordt die last:
Dag na dag groeien ze aan.

Ongetwijfeld is dit een goed voornemen, maar wat mag griesche wel zijn? 

    Maintes coses sont en romans
    Dont chascuns n’entent pas les sens
    Encor sace-il bien le langage.

In romans staan veel dingen
Waarvan menigeen de zin ontgaat

Ook al kent hij de taal wel.

Deze mooie uitspraak komt van Gauthier de Metz, een dichter die nog honderd jaar ouder was dan Rutebeuf, en ze werd ter verontschuldiging aangehaald door een oude commentator die moest bekennen dat hij in het duister tastte: Le mot griesche doit avoir un sens, aujourd’hui fort obscur, emprunté à un jeu du moyen âge.

In de moderne uitgave van Jean Dufournet (waaruit ik vertaal, niet uit het oude Frans natuurlijk!) lezen we:

Le mot griesche, qui est le féminin de l’adjectif gré, grieu, griu, «grec», désignait un jeu venu de Grèce, qui évoquait alors la lâcheté et la déloyauté, sans parler de l’influence de grief, «malheur, chagrin, dommage». C’est une parodie du topos de la translatio studii : ce n’est plus la clergie, ce n’est plus la chevalerie qui viennent de Grèce, mais le vice.

Een spel zodus, afkomstig uit Griekenland, waarbij lafheid en list schering en inslag waren. Geen vroomheid of ridderlijkheid kwamen nog uit dat land, maar ondeugd.

De translatio studii is een topos in de middeleeuwse literatuur. Chrétien de Troyes legde in 1170 uit dat de wieg van alle kennis eerst in Griekenland stond, daarna in Rome, en nu in Frankrijk was gearriveerd waar zij, bij de gratie Gods, voor altijd zou blijven.

Wat de Allerhoogste van plan is blijft voor ons natuurlijk verborgen, maar de speelduivel van Rutebeuf is van alle tijden ...en behalve het dobbelen is er nog eens het kaartspel, waarover Ray Charles – even schuldbewust als Rutebeuf – zingt: This blackjack game, it caused me nothing but trouble, and I have only myself to blame...

Rutebeuf 

Poèmes de l'infortune

et autres poèmes

Édition bilingue

Traduction, préface et commentaires

de Jean Dufournet

Professeur à la Sorbonne

Éditions Poésie/Gallimard, 1986

Zijn mond voorbijgepraat

 In haar programma Face à Face van 9 januari op BFMtv sprak journaliste Apolline de Malherbe met Thierry Breton, ex-EU-commissaris belast met de Interne Markt. Het gesprek ging vanzelfsprekend over Elon Musk.

Elon heeft Apolline geweldig bang gemaakt, want zei ze, dat gesprek van hem met Alice Weidel van de AfD – op zijn eigen X – zou een ‘enorm mondiaal evenement’ worden.

Nu …dat werd het niet. Eerder was het – om eens een mooie zeventiende eeuwse uitdrukking te gebruiken – een scheet in een fles. Het gesprek leek onvoorbereid, en wat zeker speelde: Weidel kreeg haar gedachten niet altijd goed onder woorden in het Engels. Maar dat de reguliere journalistiek doodsbang is voor Musk bewees Apolline wel.

Helaas liet Breton in zijn gesprek met haar een paar dingen vallen die hij de dag daarop alweer moest afzwakken, bagatelliseren bijna. Kennelijk had men hem op de vingers getikt. Hij was misverstaan zei Thierry nu: hij had niet gezegd wat hij gezegd had – in zijn moedertaal nog wel. Letterlijk had hij jammer genoeg bevestigd dat, bij een vermoeden van manipulatie, de EU-commissie een verkiezing in een lidstaat kon laten annuleren!

Er zijn EU-wetten en als die niet worden nageleefd kan dat inderdaad tot inmenging leiden, zei hij. We deden het in Roemenië en zo nodig zullen we het vanzelfsprekend ook in Duitsland moeten doen: Cela pourrait conduire effectivement à des interférences, on l’a fait en Roumanie, il faudra évidemment le faire si c’est nécessaire en Allemagne.

Tot zover de ideeën over democratie en over nationjale soevereiniteit die in de EU-commissie leven. Thierry had natuurlijk moeten weten dat je niet álles mag rondbazuinen.

Merkwaardig blijft dat onze goede media zo weinig aandacht hebben voor dat schandaal in Roemenië, en evenmin voor de opvattingen die gangbaar zijn in de zo democratische EU-commissie. Zij zijn verstandiger dan Thierry, en weten waarover ze moeten zwijgen.

'Manspreading' is geen alleenstaand probleem

Er bestaan landen waar vrouwen niet in het openbaar mogen praten, laat staan lachen of zingen, en waar zij haar aanminnige verschijning deels of geheel moeten verbergen. Onze Europese feministen huldigen hierbij een aloud en eerbaar standpunt: ‘s lands wijs, ‘s lands eer. Terecht, tenslotte hebben zij wel andere problemen aan het hoofd.

Zo kaartte een jaar of tien geleden de Klara-presentatrice Heleen Debruyne het probleem van de manspreading aan. In Humo was dat meen ik, of anders in De Morgen, of anders nog elders. Het begrip manspreading was een goede tien jaar eerder al verspreid door Amerikaanse feministen en vervolgens overgewaaid naar de Oude Wereld, maar ik was Heleen hiervoor wel dankbaar. Ik verkeerde toen immers nog in onwetendheid. Volslagen onbewust van deze misstand. En al praktiseerde ik de wijdbeensheid niet altijd en overal, helemáál onschuldig was ik ook niet.

Manspreading is helaas niet het enige probleem dat onze moderne, westerse feministen kopzorgen bezorgt. In Le Monde zag ik een mooi artikel van hun chroniqueuse 'Guillemette' Faure, die nog een andere degoutante kwestie aansneed.

Misschien zullen sommigen haar artikel als satire beschouwen, maar net als bij de senior writer van De Morgen lijkt me dat een miskenning van haar eerlijke verontwaardiging, en een overschatting van haar stilistisch vermogen.*

Die venten** die met één hand een poussette*** duwen: “Als je beide handen gebruikt moet je je vooroverbuigen en daar draait je rug voor op, net als wanneer je de afwas doet.”
Ongegeneerd sturen veel vaders ostentatief hun poussette met één hand. De houding van deze ‘één-hand-duwers’ is verre van onbeduidend, en lijkt een vorm van afstand tot hun vaderschap aan te geven.

________________  

    * Al is haar stukje wél stukken grappiger dan zondagspreekjes in briefvorm.

  ** Daron is jongerentaal, argot. De etymologie is onduidelijk, misschien een verre verwant van baron menen taalkundigen. Pas begin deze eeuw kregen daron (en daronne) de betekenis van ‘ouder’. Vaders klonk mij hier te plechtig.

*** Een buggy dus, maar waarom altijd aan het Engels ontlenen?

Rechters en democratie, soms is dat twee

Na de val van het communisme in 1989 kwamen in Roemenië afwisselend de sociaaldemocraten (PSD) en de nationaalliberalen (PNL) aan de macht – of ze regeerden samen, zoals vandaag. Beide partijen zijn even NAVO-gezind als pro-EU, dus veel was er nooit aan de hand. Hun beider partijen zouden het makkelijk halen bij de presidentsverkiezing zegden de peilingen.

Helaas kwam geen van beide partijen de eerste ronde door. Zekere Călin Georgescu, gepeild ergens tussen 5 en 9 procent, kwam met 23% als eerste uit de stembus, gevolgd door de kleine centrumpartij van Elena Lasconi. Zittend premier Marcel Ciolacu werd pas derde, en de liberalen vijfde...

Wat nu gedaan? Want die Călin Georgescu, was een ‘anti-systeem-kandidaat’. Voorheen was hij extreemrechts, maar de kiescampagne ging hij in als onafhankelijke, zonder partijfinanciering. De man is voorstander van voedsel- en energiesoevereiniteit, hekelt de globalisering, de immigratie, de NAVO, de EU, de hulp aan Kiev, de vaccinatiecampagnes tegen Covid enzovoort.

Hij weigerde ook elk televisieoptreden en deed zijn ding* uitsluitend op TikTok en YouTube. Zijn betoog daar was doorspekt met esoterie en oproepen tot Jezus, maar in een democratie mag iedereen daar het zijne van denken, zelfs Roemenen. Nu menen velen echter, dat juist zijn weigering om voor de goede media aan te treden hem aan de overwinning heeft geholpen. Mogelijk, maar dan zegt dat iets over het geloof dat de Roemenen hechten aan hun goede media.

Gelukkig vond de zittende regering, na overleg met de EU, de negen rechters van haar Grondwettelijk Hof –die zij niet voor niets zelf had benoemd– bereid om de kiesverrichtingen eenparig nietig te verklaren.

Er was buitenlandse inmenging geweest en die Călin Georgescu had 380.000 euro gespendeerd op TikTok en aanverwanten. Ook waren er influencers in het spel geweest, en daardoor gingen diens mededelingen viraal. Weliswaar hadden de andere kandidaten miljoénen uitgegeven, en kon het eerbiedwaardige Hof niet één bewijs aanvoeren van inmenging of wat dan ook, toch vernietigden die heren een democratische verkiezing.

Nu beweren kwaadwilligen dat bij de overwegingen van het Hof mogelijk kán hebben gespeeld dat de Amerikanen in Roemenië de grootste NAVO-basis van Europa willen uitbouwen, tegen de Russische grens aan, en dat Oekraïens graan grotendeels via dat land wordt uitgevoerd. Laten we zulke aantijgingen voor wat ze waard zijn.

Tenslotte, als je de uitslag van meerdere Maastricht-referenda kunt negeren, zoals de EU in 2005 deed, wat zou je dan nog malen om de afschaffing van de democratie in een van je deelstaatjes?

Dan kraai je toch victoria, nietwaar, queen Ursula?

___________________

* klinkt wat stroef, maar het is wel een gewone journalistieke wending.