Uit "Causeur": Ik heb me in Macron vergist

Niet dat ik alles geloof wat de auteur hier schrijft, maar hij is wel grappig, en dat op zich is al een verademing voor een arme Vlaming:

Ik heb me in Emmanuel Macron vergist

Pragmatisme komt bij hem vóór ideologie

Alain Nueil, romancier

Erkennen dat men zich heeft vergist is helemaal geen schande. Integendeel, het is een bewijs van morele en intellectuele waardigheid. Waarom zijn voorbeelden van dergelijke bekentenissen dan zo schaars? Waarom kwam er nooit een schuldbekentenis van Lionel Jospin en van alle weldenkende papagaaien die jarenlang kletspraat hebben verkocht over moslims die even makkelijk in Frankrijk zouden integreren als de Polen-Italianen-Portugezen-Spanjaarden? Als ik mijn geheugen doorzoek, vind ik hoogstens enkele nogal zwakke voorbeelden.
“We hebben een heilige verbrand!” zouden de Engelse soldaten hebben uitgeroepen toen ze Jeanne d’Arc in rook zagen opgaan. Dat waren soldaten, geen rechters of aanvoerders. De katholieke kerk heeft Galileo gerehabiliteerd, en vergiffenis gevraagd omdat zij de joden godsmoordenaars noemde. Dat was eeuwen later. Lodewijk XIV heeft aan zijn achterkleinzoon, de latere Lodewijk XV bekend dat hij te krijgszuchtig was geweest, wat ons een welvarende en vredevolle achttiende eeuw heeft opgeleverd. Hier ging het om een stervende koning die zich voorbereidde op een paar kwade momenten voor het goddelijk tribunaal, en die oefende in het biechtspreken.

Zodra men een zeker gezag bezit, of dat nu intellectueel, moreel of politiek is, wordt het moeilijk om een beoordelingsfout te bekennen, ja zelfs onmogelijk. Het publiek zal dan zeggen: aangezien Lionel Jospin zich wat betreft de moslimimmigratie zwaar heeft vergist, kan hij zich in elk oordeel of elke politieke beslissing vergissen. Laten we nooit nog voor hem stemmen. Je fout bekennen is mooi, maar gaat ten koste van je geloofwaardigheid. Ik bezit geen gezag van welke aard ook, en kan dus met een gerust hart zeggen: ik heb me vergist in Emmanuel Macron.

Het is helemaal geen schande te erkennen dat er een uitzonderlijk man is opgestaan

Hij besefte zeer goed dat de kwaliteiten die men moet gebruiken om als president van de Republiek verkozen te worden, niet die zijn die men moet tentoonspreiden eens men aan de macht is. Ik heb de spot gedreven met de tv-predikant Macron, en met zijn befaamde “hartstochtelijk houd ik van jullie”, en ik had ongelijk. Er was nood aan vereenzelviging en affectie bij een volk dat gebroken was door massale werkloosheid (een angst die openlijk uitgeschreeuwd werd), en tegelijk door het almaar duidelijkere vooruitzicht op zijn etnische vervanging (een verzwegen angst, verdrongen, en des te wreedaardiger omdat er een verbod rust op het uitspreken ervan). Dat “noch links noch rechts” stemde me sceptisch. Links en rechts is een politiek feit, even onveranderlijk als koud en warm op een thermometer, en bij om het even welk onderwerp speelt het. Overbevolking van de gevangenissen: rechts beveelt de bouw van nieuwe strafinrichtingen aan, links verkiest de gevangenen los te laten, met rond de pols mooie armbandjes die men eventueel door Rolex kon laten ontwerpen.

Ik had ongelijk: die tegenstelling naar het achterplan verwijzen is een uitstekend idee. Ik heb een hekel aan de journalistieke aanduiding “het volk van links”, met als tegenhanger domweg “het volk van rechts”. Dat soort uitdrukkingen moest strafbaar zijn want volgens de Grondwet is er enkel het Franse volk. De aanhangers van Marine Le Pen herhaalden dat rechts zonder enig succes was uitgeprobeerd, dat links geprobeerd was met een nog bedroevender resultaat, en dat er bijgevolg niets anders opzat dan Front National te proberen. De slimme zet van Macron bestond erin om “noch links, noch rechts” te vervangen door “zowel links als rechts”, wat goed tot uiting komt in de samenstelling van de nieuwe regering.

Erkennen dat er een uitzonderlijk man is opgestaan is helemaal geen schande. Maar wat is het pijnlijk, pijnlijker nog dan erkennen dat men zich vergist heeft…

Ook hiervan zijn er weinig voorbeelden te vinden. Antonius die beseft dat Octavianus sterker is dan hij, en zich in de Egyptische woestijn door een soldaat laat doodsteken, Salieri die inziet dat Mozart een muzikaal genie is van een heel ander formaat dan hijzelf, en daarom diens succes bevordert, in weerwil van de legende die Poesjkin verspreidde. Talleyrand die de grootte van Bonaparte beseft en zich bij hem aansluit.
Snel aansluiting zoeken bij succes is niet noodzakelijk opportunistisch, hier speelt ook helderheid van geest. De Franse mentaliteit is gewoonlijk bijtend en spottend, en het valt haar moeilijk om de superioriteit van mensen te erkennen. De Franse humoristen krijgen het nog moeilijk als ze willen spotten met Emmanuel Macron: hij is knap, hij is intelligent, hij is energiek. Gelukkig blijft er nog Brigitte, anders kwamen ze binnenkort om van de honger. En wat meer is, Macron heeft het geluk dat hij een buitengewone, een exceptionele mentor heeft gehad: François Hollande. Bij wat voor kwestie ook, volstaat het om net het omgekeerde te doen van wat de ex-president deed, om de goede beslissing te nemen.

De ministers van de ene putten zich uit in kletspraatjes over de jongste ministerraad, de ministers van de andere zwijgen. Als ik eens wil lachen dan haal ik me de hoogst vermakelijke zin voor de geest die bij Davet en Lhomme te vinden is: «Emmanuel Macron, c’est moi». De gebochelde boze heks uit de Schone Slaapster [Charles Perrault] kijkt in de spiegel, en ziet er de Joconda.

Hij leert snel

Maar het wordt nog interessanter: de vogel Macron, met zijn schitterende verentooi [La Fontaine: voor declamatie van deze fabel moet u hier zijn] kondigt het einde van de politieke correctheid aan, even stellig als de duif met het olijftakje in haar bek het einde van de Zondvloed aankondigde. [Genesis 8:11 En de duif kwam tot hem tegen den avondtijd; en ziet, een afgebroken olijfblad was in haar bek; zo merkte Noach, dat de wateren van boven de aarde gelicht waren.]
Pragmatisme is de zekerste moordenaar van de ideologie. De ideologie beveelt ons migranten op te vangen en ze over heel Frankrijk te verspreiden zodat ook de meest afgelegen dorpjes eindelijk de geneugten van de multicultuur kunnen smaken. Pragmatisme vertelt ons dat dit heel duur betaald zal worden, en voor spanningen zal zorgen in de laatste nog resterende inheemse buurten. Pragmatischer is het om de boten in de zee-engte van Sicilië tegen te houden, en ze goed en wel naar een haven in Libië terug te brengen, zoals de Australiërs dat doen met de migranten die van Indonesië komen.

Het eerste werk van de regering Philippe zal zijn om de zeer lelijke ballonnen af te laten die de CGT in al haar betogingen meedraagt, die grote opblaasbare ballonnen die het hinderlijke immobilisme aanschouwelijk maken waar deze organisatie voor staat, toegewijd als zij is aan de voortzetting van de massawerkloosheid.

Maar vroeg of laat zal zich de kwestie van de identiteit stellen aan de briljante ploeg van president Macron. Dan zal het pragmatisme onze nieuwe dirigenten woorden influisteren die door de ideologie totaal verboden waren, woorden waar een vloek op rustte toen links, of een verdwaasd rechts aan de macht was, geheime taboewoorden zoals “gedaan met de familiehereniging”, of “gedaan met staatsburgerschap op grond van het geboorteland” (het zou van veel pragmatisme getuigen om dat eerst in Mayotte en Guyana te doen, de juristen vinden wel een middel), of zelfs, wie weet “voorlopige opschorting van de Schengenakkoorden”, die verschrikkelijke woorden die men enkel in de intimiteit van de slaapkamer durft te fluisteren.

Bij de hevigste critici van Emmanuel Macron zitten er mannen waar ik bewondering voor heb, zoals Ivan Rioufol of Alain Finkielkraut. Maar ik meen dat zij zich vergissen als zij denken dat een staatsman vastzit aan de stellingen die een kleine sluwe arrivist verdedigde om verkozen te raken. De Franse kolonisatie was een “misdaad tegen de mensheid” naar het schijnt, maar de afstammelingen van de slachtoffers die naar Frankrijk zijn gekomen, zijn in de nieuwe regering nauwelijks vertegenwoordigd.
De kleine Emmanuel is snel van begrip mag je zeggen, en hij zal het nog ver brengen als hem onderweg niets kwalijks overkomt [voor het mooie Franse gezegde “si les petits cochons ne le mangent pas” vind ik niet meteen een equivalent]. De avond van 7 mei, op het binnenplein van het Louvre heeft hij de Marseillaise gezongen met de rechterhand op het hart, en toen heeft een welwillende vriend hem nog moeten influisteren dat dit een puur Amerikaanse geste was, en die vergissing heeft hij sindsdien nooit meer gemaakt.

Het doek valt over de tragikomedie van deze presidentsverkiezing van 2017, die ons door het hele gamma van sterke emoties heeft gejaagd. Laten we zonder wrevel of rancune een applaus geven aan de jeune premier: hij heeft het er goed afgebracht.