Kunst hoéft niet elitair te zijn

Wijlen Gershon Legman was de editor van onder meer de klassieke poëzieverzameling: The Limerick (1700 Examples, with Notes, Variants and Index), eerst in Parijs uitgegeven, en na de 'seksuele revolutie' ook in New York (Bell Publishing Company, 1969, met als ondertitel: the famous Paris edition, complete and unexpurgated) en in Londen (Ferndale Editions).*

Ik vermoed dat die Paris edition – als ze echt heeft bestaan – onbetaalbaar is.

Legman heeft daarna ook een tweede deel samengesteld, The New Limerick, dat ik in 1981 heb gekocht bij Boekhandel Dubrulle in de Mageleinstraat. Pas in ’87 vond ik in Amsterdam bij de Slegte de Amerikaanse uitgave van het eerste deel.

Ik heb ze allebei laten inbinden. Samen zijn het 4600 gedichten, met een uitgebreid notenapparaat want Legman neemt Pissijnpoëzie ernstig. Terecht want tenslotte hebben de grootste Engelse dichters het als een erezaak beschouwd om limericks af te leveren: sommige onschuldig, andere schunnig of gewoon vies …maar helaas zijn de meest schunnige ook de grappigste.

Die zal de lezer wel zelf moeten opzoeken, want hier beperk ik me tot bravere voorbeelden. Natuurlijk begint Legman in deel één bij wat misschien de allerberoemdste limerick is:

There was a young girl of Aberystwyth

Who took grain to the mill to get grist with

   The miller’s son, Jack

   Laid her flat on her back

And united the organs they pissed with.

"attributed to Swinburne by Douglas,** 1928, and to George Bernard Shaw, 1943"

Maar niet alleen dichters zijn tot dichten in staat:

I sat next to the Duchess at tea.

It was just as I feared it would be:

   Her rumblings abdominal

   Were simply phenomenal,

And everyone thought it was me!

"1924; usually attributed to Woodrow Wilson”, geeft Legman. Ik zal daar in het vervolg aan denken als ik nog eens op het Wilsonplein op de tram sta te wachten.

Gewetensvol signaleert hij ook vervolg-limericks hierop, want het betreft een levende kunst, volkskunst, al is ze misschien niet voor iedereen weggelegd.

I sat by the Duchess at tea,

And she asked, “Do you fart when you pee?”

   I said with some wit,

  “Do you belch when you shit?”

And felt it was one up for me! 

When I thought of this Duchess affair,
It suddenly struck me: ‘How rare
   Are abnormal vitals
   In ladies with titles!’
So I'm glad after all I was there.

Soms vind je in limericks ook wetenschappelijk correcte waarschuwingen. Hier iets voor de toekomstige ruimtevaarttoeristen van Musk of Branson:

If you honeymoon out in space
There’s this that you’ll have to face:
   In a state of free fall
   There is no weight at all,
And your pecker just won’t stay in place.

Literaire kritiek komt soms aan bod:

The Marquis de Sade and Genet
Are most highly thought of today.
   But torture and treachery
   Are not my sort of lechery,
So I’ve given my copies away.

Er bestaan ook filosofische limericks:

Handsome woman, – Lovely bust.–
Fine young fellow. – Stirred-up lust. –
   Babies’ diapers. –
   Bottom wipers, –
Years of struggle – Coffin. – Dust.

En vanzelfsprekend is de Bijbel een inspiratiebron:

It’s time to make love. Douse the glim.
The fireflies twinkle and dim.
   The stars lean together
   Like birds of a feather,
And the loin lies down with the limb.***

­­­­­––––––––––––
* Gershon Legman (1917-1999), auteur van Rationale of the Dirty Joke en No Laughing Matter: An Analysis of Sexual Humour. Nog andere boeken van hem zijn The Horn Book: Studies in Erotic Folklore en Oral-Genitalism: Oral Techniques in Genital Excitement en Love and Death: A Study in Censorship.
Gershon Legman beweerde dat hij in 1938, toen hij 21 was, de allereerste vibrerende dildo heeft uitgevonden. Zo goed als onbetwist is dat hij in een speech in 1963 de kreet "Make Love, Not War" heeft gelanceerd.
** Norman Douglas (1868-1952), editor van een op 120 exemplaren in Firenze gedrukte bundel: Some Limericks, collected for the use of students, & ensplendour’d with Introduction, Geographical Index, and with Notes explanatory and critical ; G.Orioli, Privately Printed, 1928, 97pp. lg.8vo. Bound in gold rough linen. Numbered and signed in ink. The type has been distributed.
*** Jesaja 65:25 De wolf en het lam zullen te zamen weiden, en de leeuw zal stro eten als een rund, en stof zal de spijze der slang zijn; zij zullen geen kwaad doen noch verderven op Mijn gansen heiligen berg, zegt de HEERE.