11 november 2023

Immigratie en naturalisatie

.

Keizer Marcus Aurelius Severus Antoninus Augustus (188-217) liet zich Antoninus Magnus noemen, maar de geschiedenis ging hij in onder zijn bijnaam Caracalla – naar de Keltische militaire mantel die hij bij voorkeur droeg, de caracallus of caracalla. Hij was geboren in Colonia Copia Claudia Augusta Lugdunum, het huidige Lyon.

De keizer verleende burgerschap aan alle vrije mannen die in het Romeinse Rijk woonden. De Armeens-Italiaanse classicus Giusto Traina geeft toelichting bij deze maatregel die zijn goedkeuring wegdraagt:

[...] Caracalla had een verfijnde opvoeding genoten en profiteerde van krachtige intellectuele prikkels, dankzij de filosofen, retorici, wetenschappers en juristen die deel uitmaakten van de entourage van zijn moeder.

Gefascineerd door de mythe van Alexander de Grote, plande de keizer een veroveringscampagne in het Oosten, die eindigde met zijn dood in 217. Van de Macedoniër had hij ook de visionaire droom overgenomen om Oost en West in één beschaving te verenigen. Zijn edict van 212 (of 213) is al even visionair; het staat bekend als de Constitutio Antoniniana – een “keizerlijke grondwet”, een akte die van een vorst uitgaat en kracht van wet heeft. Een papyrus die in Egypte is gevonden, en nu in Duitsland in de kleine universiteit van Giessen wordt bewaard, bevat een Griekse vertaling van dit edict, dat “aan allen [die in het Rijk wonen] het recht op Romeins burgerschap verleent, met dien verstande [dat niemand buiten het kader van de steden zal worden aangetroffen], behalve de déditicii”, waarbij deze laatsten de barbaren waren die in het Rijk mochten wonen en, naar alle waarschijnlijkheid, ook onderdanen die al in het Rijk woonden maar nog niet voldoende geromaniseerd waren. Tot dan toe werd de civitas romana slechts mondjesmaat toegekend – volgens een systeem dat door sommige hedendaagse politici en bepaalde juristen wordt bepleit – en gebaseerd op zogenaamde “selectieve” immigratie in tegenstelling tot het schrikbeeld van “ondergane” immigratie. Het is niet verwonderlijk dat Cassius Dio de revolutionaire betekenis van het edict niet inzag, of waarschijnlijk niet wilde inzien; in zijn ogen zou het niet meer dan een middel zijn geweest om de keizerlijke schatkist verder te spekken. In ieder geval werd de Constitutio Antoniniana nooit herroepen en ten tijde van het Christelijke Rijk spraken belangrijke auteurs zich er positief over uit.


Giusto Traina
Le Livre noir des classiques
Une histoire incorrecte de la réception de l'Antiquité
Traduit de l’italien par Éric Vial et Anne Vial-Logeay
Préface de Johann Chapoutot
Postface de Giusto Traina et Éric Vial
Paris, Les belles Lettres, août 2023

Geen opmerkingen:

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html