19 februari 2005

Hans Boland heeft net het derde deel van Poesjkins verzamelde werken klaar

.


Alexandr Sergeïevitsj Poesjkin
(Vasily Tropinin, 1827)
Moskou, Poesjkinmuseum

U
itgeverij De Papieren Tijger heeft weer een prachtdeeltje bezorgd, het derde in een reeks van negen: "Lyriek in Ballingschap".
Ik neem lukraak, het eerste wat ik lees, een klein gedichtje eruit, en Poesjkin/Boland bewijst al meteen dat het woord "lyriek" niemand aan het schrikken mag brengen.


Voor een schip
(Кораблю, 1824)

Dat averij worde vermeden
Smeek ik de hemel! Klief de zee,
Maar hoed het pand van mijn gebeden:
Mijn hoop en liefde neem jij mee.
Doorploeg de golven, ga gevleugeld;
Ik wens jou een behouden vaart,
Waarbij de wind zijn kracht beteugelt
En ongerief haar blijft bespaard.

Op het eerste gezicht een dramatisch scheepsgedicht in de romantische traditie ...maar het is een van de vele gedichten die Poesjkin schreef voor zijn geliefde van dat moment, Jelizaveta Vorontsova, de vrouw van de gouverneur van Odessa.
Poesjkin was door de tsaar naar Odessa verbannen omwille van geschriften. Niet direct wegens, maar toch in de nasleep van bijvoorbeeld een clandestien verspreid gedicht over de bevruchting van de Maagd Maria –het grappige Gabriëlslied– iets dat hem zijn kop had moeten kosten, maar hij wist op het nippertje nog te pleiten dat het gedicht van een andere dichter was, een klasgenoot van hem die op dat moment al veilig onder de zoden lag.
De tsaar, die goed besefte dat hij de grootste dichter van Rusland voor zich had, heeft die zaak toen nog uit de handen van zijn raadgevers kunnen nemen. Alles was door hemzelf nauwlettend onderzocht verklaarde hij, en naar bevrediging afgehandeld.
Dan te bedenken dat wij hier met een "cultuurminister" zitten die op de (licht beledigende) vraag wàt het bekendste boek van Gerard van het Reve is, antwoordde:. "De Nachten"! Vervolgens schermde diezelfde republikeinse nitwit zijn eigen tsaar af, en liet hij aan Reve zijn prijs uitreiken per post.

Nu was Poesjkins Jelizaveta niet zomaar een dametje, geen Damienne da me zegge, want om over de geletterde wereld verder te gaan: Jelizaveta's portretten liegen er niet om, ze was wonderbaarlijk mooi, en deze Jelizaveta maakte op het moment van dit gedicht ...een veilig boottochtje op de Zwarte Zee.
Meer zat er niet achter Poesjkins lyrische bede, en zijn grote bezorgdheid wat betreft de scheepvaart heeft hij verder zelden tot uitdrukking gebracht.

Boland is een schitterende vertaler!

Hans Boland
Alexandr Poesjkin
Lyriek in Ballingschap
(verzameld werk deel 3)
Breda, 2005, Uitgeverij Papieren Tijger, p.156

Geen opmerkingen:

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html