Macron wast witter

Mooi interview gisteren met de filosoof Michel Onfray, in "On va plus loin" van RTL. Hieronder de laatste minuut:

Michel Onfray:…op een bepaald moment kom je ertoe te zeggen: “Wel, tenslotte schiet enkel die nog over.” Waar lijkt dat nog op, heel die ommezwaai die mensen vandaag maken en zeggen: “Maar nee, wij stemmen niet voor Macron, wij zullen tegen Marine Le Pen stemmen!” Ja, maar als puntje bij paaltje komt zijn zij toch verplicht hun stem te geven aan iemand die gekozen is door zijn adviesbureaus, waar men redeneert: “Er zijn eenmaal segmenten, en die moeten opgevrijd worden.” En dus zegt men op een dag: “Een Franse cultuur, dat bestaat niet”. Een andere keer gaat men naar Algerije en spreekt er over genocide. Nog weer een keer looft men het achtereind van het paard van Jeanne d’Arc…
Sonia Mabrouk: Contradicties bij politiek verantwoordelijken zijn geen nieuwigheid.
Michel Onfray: Nee, nee, maar keer op keer heb je dan een sector, een segment van de maatschappij binnengehaald, en als je aardig bent geweest voor Jeanne d’Arc, en als je aardig bent geweest voor generaal de Gaulle, en aardig voor François Mitterrand, en als je, in Algerije bijvoorbeeld aardig bent geweest voor het FLN, en als je gezegd hebt dat er geen Franse cultuur bestaat, en zo de onderontwikkelden hebt weten te verleiden – toch een pak mensen – wel, dan komt er een moment waarop iedereen enkel nog dat hoort wat hem persoonlijk heeft aangesproken, en besluit: “Kijk dát, dat zie ik wel zitten! en het personage zelf… laten we de rest terzijde, ik stem voor hem.” En ziedaar waarom er mensen zijn zoals Robert Hue [nationaal secretaris van de Communistische Partij (1994-2001) als opvolger van secretarisgeneraal Georges Marchais], die dit individu steunen, dat ook steun krijgt van Alain Madelin [liberaal, drie keer minister]. Het is toch een krachttoer om een communicatiecampagne te laten lukken die maakt dat je op een dag, en als het ware toevallig dát toestel wilt kopen, die telefoon, die auto, weet ik veel. Op zekere dag is alles volgens de logica van de reclamewereld in gereedheid gebracht zodat op het moment dat je waspoeder nodig hebt, je het poeder Macron zult kopen.

Michel Onfray: …puis à un moment donné, vous finissez par dire : eh bien, finalement il ne reste plus que celui-là. Regardez à quoi ça ressemble aujourd’hui toute la palinodie de gens qui disent : «Mais non on ne va pas voter pour Macron, on va voter contre Marine Le Pen !» Oui, mais en gros ils sont bien obligés de voter pour celui qui a été choisi par ses cabinets de consultation, où on se dit : «Voilà il y a des segments, il va falloir draguer ceux-là.» Alors là un jour on dit : il n’y pas de culture française. Des fois on va en Algérie, et on va parler du génocide, une autre fois on flatter la croupe du cheval de Jeanne d’Arc…
Sonia Mabrouk: Les contradictions des responsables politiques, c’est pas nouveau.
Michel Onfray: Non, non mais à chaque fois vous avez emmagasiné …un secteur, un segment de la société, et quand vous avez dit du bien de Jeanne d’Arc, quand vous avez dit du bien du général de Gaulle, quand vous avez dit du bien de François Mitterrand, quand vous avez dit du bien des, des... du FLN par exemple en Algérie, quand vous avez dit qu’il n’y avait pas de culture française, et que vous avez séduit tous les incultes – ça fait du monde – et bien, il y a un moment donné où chacun n’entend que ce qui lui a été dit personnellement, et dit : «Mais ça, ça me va! et ce personnage… on va laisser de côté le reste, finalement je vais voter pour lui.» Voilà pourquoi on a des gens comme Robert Hue qui soutiennent cet individu, qui est aussi soutenu par Alain Madelin, donc c’est quand même un coup de force de réussir un programme de com, ce qui fait qu’un jour, comme par hasard, vous allez acheter cet instrument, ce téléphone, cette voiture, je ne sais quoi. Un jour tout est fait dans la logique publicitaire, pour que le jour où vous ayez besoin d’une lessive, vous achetez la lessive Macron.

In de zoete schaduw van miljonairs

Nu zowel socialisten en groenen als liberalen en christelijken enthousiast zijn over Macron (ik hoorde hen online bezig) en zich wel voelen in de schaduw van Rothschild, is het misschien een goed moment om Heinrich Heine nog eens aan te halen.

In Die Bäder von Lucca [1829, Kapitel VIII] had de dichter een gesprekje met een barbier, die hem vertelde dat hij ooit nog de eer had gehad om de eksterogen van de bankier Rothschild te mogen wegsnijden: Und so wahr wie mir Gott alles Guts geben soll, Herr Doktor, ich saß neben Salomon Rothschild, und er behandelte mich ganz wie seinesgleichen, ganz famillionär.

Salomon Mayer, Freiherr von Rothschild (1774-1855) was de chef van het Weense bankfiliaal; hij leefde afwisselend in Wenen, Frankfort en Parijs. In Parijs nodigde hij Heine vaak uit op diners bij hem thuis, ook al dreef de dichter dan vaak de spot met hem. Hemzelf kon dat niet deren, hij had wel gevoel voor humor, en de andere gasten vergaven het hem niet als hij Heine niét uitnodigde. Overigens was diens oom, Salomon Heine ook bankier (in Hamburg), en na Rothschild de rijkste man van Duitsland.

Heine weet nog wel meer dat de Vlaamse supporters van Macron zal plezieren:

Herr von Rothschild ist in der Tat der beste politische Thermometer; ich will nicht sagen Wetterfrosch, weil das Wort nicht hinlänglich respektvoll klänge. Und man muß doch Respekt vor diesem Manne haben, sei es auch nur wegen des Respektes, den er den meisten Leuten einflößt. Ich besuche ihn am liebsten in den Bureaux seines Comptoirs, wo ich als Philosoph beobachten kann, wie sich das Volk, und nicht bloß das Volk Gottes, sondern auch alle andern Völker, vor ihm beugen und bücken. Das ist ein Krümmen und Winden des Rückgrats, wie es selbst dem besten Akrobaten schwerfiele. Ich sah Leute, die, wenn sie dem großen Baron nahten, zusammenzuckten, als berührten sie eine voltaische Säule. Schon vor der Tür seines Kabinetts ergreift viele ein Schauer der Ehrfurcht, wie ihn einst Moses auf dem Horeb empfunden, als er merkte, daß er auf dem heiligen Boden stand. […]

Das Comptoir des Herrn von Rothschild ist sehr weitläufig, ein Labyrinth von Sälen, eine Kaserne des Reichtums; das Zimmer, wo der Baron von Morgen bis Abend arbeitet – er hat ja nichts andres zu tun als zu arbeiten –, ist jüngst sehr verschönert worden. Auf dem Kamin steht jetzt die Marmorbüste des Kaisers Franz von Österreich, mit welchem das Haus Rothschild die meisten Geschäfte gemacht hat. Der Herr Baron will überhaupt aus Pietät die Büsten von allen europäischen Fürsten anfertigen lassen, die durch sein Haus ihre Anleihen gemacht, und diese Sammlung von Marmorbüsten wird eine Walhalla bilden, die weit großartiger sein dürfte als die Regensburger.

Lutetia. Berichte über Politik, Kunst und Volksleben [1853]

En ook uit het volgende kan een jonge snaak als Calvo, maar niet minder zijn wat oudere collega's lering trekken:

Aber – um Frankfurtisch zu sprechen – stehen die Rothschilde und die Bethmänner* nicht längst al pari? Der Kaufmann hat in der ganzen Welt dieselbe Religion. Sein Comptoir ist seine Kirche, sein Schreibpult ist sein Betstuhl, sein Memorial ist seine Bibel, sein Waarenlager ist sein Allerheiligstes, die Börsenglocke ist seine Betglocke, sein Gold ist sein Gott, der Kredit ist sein Glauben.

Briefe aus Berlin. [1822, Lesarten]

__________

---

* Bethmann Bank AG, gesticht in 1748 door Johann Bethmann. Vandaag deel van ABN AMRO Bank.

Kiezers zijn volwassenen

Op Facebook las ik over Mélenchon: “Een verzuurd kereltje die voor niemand een goed woord over had, alleen nog zei dat de strijd verder ging.” Blijkbaar vindt deze schrijver dat Jean-Luc Mélenchon had moeten oproepen om Macron te stemmen, zoals iedereen dat intussen heeft gedaan, Fillon op kop.

Daar ben ik het niet mee eens, en daarom geef ik hier wat Mélenchon gisteravond zei. Verzuurd klonk dat niet, wel democratisch:

Hoe het ook afloopt, en wie het ook worden, als de officiële resultaten bekend zullen zijn, zullen wij die respecteren. Meer zeggen of doen kan ik op dit moment niet. Elk van u weet in geweten wat zijn plicht is. Daar schik ik me dus naar. Van de 450.000 mensen die besloten hebben om mijn kandidatuur voor te dragen, heb ik geen enkel mandaat gekregen om mij in hun plaats uit te spreken over het vervolg. Zij worden bijgevolg opgeroepen om zich uit te spreken op ons platform, en het resultaat van hun uitspraak zal publiek te zien zijn.

Quoi qu’il en soit, et quels qu’ils soient, lorsque les résultats officiels seront connus, nous les respecterons. Je ne saurais dire, ni faire davantage à cette heure. Chacun, chacune d’entre vous sait en conscience quel est son devoir. Dès lors je m’y range. Je n’ai reçu aucun mandat des 450.000 personnes qui ont décidé de présenter ma candidature, pour m’exprimer à leur place sur la suite. Elles seront donc appelées à se prononcer sur la plateforme, et le résultat de leur expression sera rendu public.

Dawkins gelooft in helderziendheid en telepathie

Over Trump mag iedereen het zijne denken, en ik denk over hem het mijne. En mijn oordeel is ongunstig. Maar het is enkel een politiek oordeel, want ik ben geen psychiater en kan hem dus geen paranoid delusional narcissistic liar noemen zoals ik ergens las.

In de New York University, in hun School of Medicine loopt er een professor rond, zekere James Gilligan, die dat ingewikkelde ziektebeeld wél kent. Sterker, deze geleerde man kan ook vanaf geruime afstand zijn –wat hij noemt – diagnoses stellen.

Hoewel, zo sterk is dat nu ook weer niet: wij kennen hier evengoed televisiepsychiaters die deze kunst beheersen, en in Luik hebben ze zelfs psychiaters die dat jaren geleden met Bart De Wever al eens voordeden.

Onze Gilligan zal in een open afdeling van die psychiatrische kliniek verblijven, want overdag kan hij blijkbaar vrij naar congressen gaan enzovoort. Luisteren we even naar wat deze goede, zij het enigszins zelfingenomen man daar zoal vertelt:

“I’ve worked with some of the most dangerous people our society produces, directing mental health programmes in prisons, I’ve worked with murderers and rapists. I can recognise dangerousness from a mile away. You don’t have to be an expert on dangerousness or spend fifty years studying it like I have in order to know how dangerous this man is.”

Nu zou je denken, die man is oud, laten we zijn gevoelsopwellingen en diagnostische borduursels nemen voor wat ze zijn, maar zo denkt Richard Dawkins er blijkbaar niet over:

Over het metriek stelsel

Les Soirées de Saint-Pétersbourg (1821, postuum gepubliceerd, onafgewerkt) van Joseph de Maistre vond ik geweldige lectuur. Prachtiger Frans bestaat er niet, en de gesprekken tussen le Comte, le Chevalier en le Sénateur – samen elf entretiens die beginnen bij een boottochtje op de Neva – zijn behalve scherpzinnig ook bijzonder grappig.

Vaak noemt men Edmund Burke (l’admirable Burke, zegt Maistre) als incarnatie van het conservatieve gedachtegoed, maar dan is Maistre zelf toch een beter voorbeeld.

Zowat elke nieuwigheid is voor hem nieuwlichterij, en om te beginnen is modieus taalgebruik uit den boze. Nieuwvormingen en geleerddoenerij op basis van halfbegrepen Griekse of Latijnse stammen kunnen niet door de beugel. Ons krukkige begrip islamofobie zou hij dus afgekeurd hebben, en er zijn wel meer voorbeelden. Het laat zich raden wat hij van het huidige managers- en reclametaaltje met dat halfbegrepen Engels had gevonden.

Maar om bij zijn tijd te blijven: waarom moesten duim, voet en el zo nodig vervangen worden door andere lengtematen? Kan dat soort nieuwigheden een lang leven beschoren zijn?

Il manque deux petites choses à la philosophie pour créer des mots: l'intelligence qui les invente, et la puissance qui les fait adopter. Voit-elle un objet nouveau? elle feuillette ses dictionnaires pour trouver un mot antique ou étranger; et presque toujours même elle y réussit mal. Le mot de montgolfière, par exemple, qui est national, est juste, au moins dans un sens; et je le préfère à celui d'aérostat, qui est le terme scientifique et qui ne dit rien: autant vaudrait appeler un navire hydrostat. Voyez cette foule de mots nouveaux empruntés du grec, depuis vingt ans, à mesure que le crime ou la folie en avaient besoin: presque tous sont pris ou formés à contre-sens. […] Vous me direz que ce mot fut inventé par des misérables dans un temps misérable; mais la nomenclature chimique, qui fut certainement l'ouvrage d'hommes très éclairés, débute cependant par un solécisme de basses classes, oxygène au lieu d'oxigone. J'ai d'ailleurs, quoique je ne sois pas chimiste, d'excellentes raisons de croire que tout ce dictionnaire sera effacé; mais, à ne l'envisager que sous le point de vue philosophique et grammatical, il serait peut-être ce qu'on peut imaginer de plus malheureux, si la nomenclature métrique n'était venue depuis disputer et remporter pour toujours le palme de la barbarie. L'oreille superbe du grand siècle l'aurait rejetée avec un frémissement douloureux. Alors le génie seul avait le droit de persuader l'oreille française, et Corneille lui-même s'en vit plus d'une fois repoussé; mais, de nos jours, elle se livra à tout le monde.

in: Joseph de Maistre, Œuvres. Texte établi, annoté et présenté par Pierre Glaudes

Paris, Éditions Robert Laffont, 2007 (Collection Bouquins, pp. 505-6)

Lofzang op een uitgever

Mijn Franse lievelingsuitgeverij is Laffont, speciaal hun reeks Bouquins. Een aantal jaren terug vond ik bijvoorbeeld hun driedelige “Histoire de ma Vie” van Casanova een revelatie. Dundruk, vierduizend bladzijden samen, prachtige letter en bladspiegel, stevige en toch niet harde kaft, allemaal even perfect. En ze hebben alle klassieken, alfabetisch gesproken van Balzac tot Zola.* Ook hun annotaties zijn altijd bijzonder, en geven de recentste filologische inzichten en ontdekkingen. De paar lederen bandjes van Pléiade die ik bezit, kunnen ook wat dat laatste betreft niet tippen aan Laffont, als ik dat mag zeggen.

Voor de winter kocht ik hun “Joseph de Maistre, Œuvres”, met daarin natuurlijk Les Soirées de Saint-Pétersbourg, Considérations sur la France, Sur le protestantisme, Essai sur le principe générateur des constitutions politiques et des autres institutions humaines enzovoort, elk voorzien van een stevige introductie. Samen 1348 bladzijden – de laatste 500 bladzijden zijn noten, indexen, bibliografie, en zelfs een dictionnaire bij de wereld van Joseph de Maistre – het geheel verzorgd door Pierre Glaudes.
Bij zijn Introduction générale gaf de bezorger een voetnoot die nog in de winkel mijn oog trof (Limerick in Gent) en mij onmiddellijk beviel. Op pagina 7 lost Glaudes namelijk een vraag op die velen onder u zich al gesteld zullen hebben, en waar ikzelf jaren mee heb geworsteld: zeggen we nu Maistre of de Maistre? Wel, dat ligt eraan:

____
* Stendhal hebben ze niet, maar die is prachtig uitgegeven bij Gallimard (Folio Classique).

Marine Le Pen past zich aan

Marine Le Pen sprak op haar Twitteraccount een boodschap in, die door geen enkele journalist, zelfs niet door de senior writers van onze kwaliteitskranten zal worden tegengesproken, alvast niet het slot ervan. Tenminste niet als zij kennis hebben genomen van die boodschap, en ze goed begrepen hebben.
Le Pen zegt dat in een lekenstaat de publieke ruimte niet in beslag mag worden genomen voor gebedsbijeenkomsten, en dat gemeentebesturen die toestaan dat straten afgesloten worden voor zulke dingen, dat enkel doen voor electoraal gewin, in ruil voor allochtone stemmen.
En ze besluit met een modieus zinnetje over slachtofferschap, maar dat moeten we wellicht onderbrengen bij de normale verkiezingspraat:

Ziedaar het Frankrijk van de heren Macron en Fillon. Ziedaar het resultaat van twee ambtstermijnen van laxisme, waarbij niets is ondernomen om het communautarisme te bevechten. Erger nog, dat communautarisme werd in stand gehouden, bijna bevorderd door de volslagen ubueske regeringspolitiek,* die werd overgenomen op lokaal vlak. Gebedsbijeenkomsten op straat, zoals die inmiddels elke week in Clichy, voorstad van Parijs doorgaan, zijn voor de bewoners natuurlijk choquant. [...]
Tot slot wil ik me rechtstreeks tot mijn moslimlandgenoten wenden. Om hen te zeggen dat ik aan de kant sta van de overgrote meerderheid onder hen die met respect voor de republikeinse regels hun geloof en hun religie op een volkomen vreedzame manier beleven, en die als eersten geschokt zijn door de ontsporingen die ik aan de kaak stel. Want zij zijn de eerste slachtoffers van het afschuwelijke beeld dat uitgedragen wordt door die ontsporing van de religie. Ik wil dat mijn landgenoten die de islam belijden, en de rest van de natie, gelovigen en ongelovigen, weten dat ik als staatshoofd een rigoureuze politiek zal volgen wat dit betreft. Diep geankerd in respect voor de regels van de lekenstaat, zodat wij allen samen, als Fransen verenigd, tegelijk de vrijheid van godsdienst kunnen vrijwaren, en de niet-inmenging van religies in de publieke ruimte.
_____
* teruggaand op het absurde toneelstuk Ubu Roi van Alfred Jarry (1873-1907); het adjectief werd geaccepteerd, zelfs in het gecultiveerde Nederlands: grotesk, absurd
Op te merken valt nog dat het Franse "communautarisme" weinig te maken heeft met bijvoorbeeld "gemeenschapszin", tenzij dan in de betekenis van ghettovorming.

Voilà la France des messieurs Macron et Fillon. Voilà le résultat de deux quinquennats de laxisme, où rien n’a été fait pour lutter contre le communautarisme. Pire, le communautarisme a été entretenu, presque encouragé par des politiques nationales, déclinés au niveau local, totalement ubuesques. Des prières de rue qui se déroulent désormais chaque semaine à Clichy, dans la banlieue parisienne, choquent évidemment les habitants.

o-o-o

Je veux enfin directement m’adresser à mes compatriotes musulmans. Pour leur dire que je suis du côté de l’immense majorité d’entre eux, qui vivent leur foi et leur religion de manière tout à fait paisible dans le respect des règles républicaines et qui sont les premiers à être choqués par les dérives que je dénonce. Car ce sont eux les premières victimes de l’image déplorable qui est véhiculé par ce dévoiement de la religion. Que mes compatriotes de confession musulmane, et le reste de la nation, croyants et non-croyants, sachent que je mènerai à la tête de l’état une politique rigoureuse sur ce sujet, profondément ancré dans le respect des règles de la laïcité, pour que nous puissions, tous ensemble, unis en tant que Français, à la fois protéger la liberté religieuse et la non-interférence des religions dans l’espace public.