Ursula vindt democratie hinderlijk

Het is Ursula von der Leyen allemaal een beetje naar het onberispelijk gekapte hoofdje gestegen.
Zij ziet zichzelf waarachtig als een staatshoofd – zij het niet van een democratische staat.

Wat dat laatste betreft heeft ze een punt. Tenslotte veracht haar Europese Unie verkiezingen en referenda, zoals werd bewezen na ‘Maastricht’. Dat verdrag werd door de Franse en Nederlandse bevolking* gedecideerd afgewezen, en de autocratische EU-club lapte die uitslagen gewoon aan zijn laars. Hun stichtingsoorkonde kwam er dus na een antidemocratische ingreep.

Morgen gaan de Italianen naar de stembus, maar wat ze beslissen is eigenlijk onbelangrijk, want Ursula staat klaar om zo nodig in te grijpen:

“We zullen zien. Gaan de zaken een ongelegen richting uit – ik had het al over Hongarije en Polen – dan hebben we instrumenten.”

“We’ll see. If things go in a difficult direction – I have spoken about Hungary and Poland – we have tools.”

Wie hierna nog gelooft dat de EU een democratische instelling is, kan maar beter twee keer nadenken.

–––––––––––––

* Onder meer de Belgen mochten niet kiezen: Elio Di Rupo vreesde dat de Vlamingen de vraag niet goed zouden begrijpen.

Een suggestie voor Elio Di Rupo

Roger Köppel is een Zwitserse journalist en politicus. Elke dag neemt hij de politieke actualiteit door en geeft er commentaar bij. Vandaag had hij het onder meer over Giorgia Meloni. Deze Italiaanse ligt met haar Fratelli d’Italia voorop in de peilingen, en kan mogelijk Mario Draghi als eerste minister opvolgen.

Nu opperde deze rechtse politica een gedachte die wellicht ook in het achterhoofd van Elio Di Rupo wel eens gespeeld moet hebben – zelfs al heeft hij ze bij mijn weten nooit uitgesproken. Wat is namelijk het geheim van goed bestuur? Schulden maken natuurlijk!

Misschien kan Elio eens gaan praten met zijn geestesgenote Giorgia. Zij zullen het samen goed kunnen vinden en hij zal geen taalprobleem hebben.

Hier Roger Köppel:

Tot slot nog een citaat van mogelijk Italiës nieuwe eerste minister Giorgia Meloni. Zij heeft in een verkiezingsmeeting gezegd dat de Italianen zich geen zorgen hoeven te maken: economisch zal het hun land ook in de toekomst goed gaan. Men moet alleen voldoende schulden maken, want hoe meer schuld Italië heeft, des te onmogelijker zou het voor de Europese Unie worden om Italië te laten vallen. Voor de Europese Unie is Italië dan als het ware too big to fail.

Van de mislukte constructie van de Europese Unie heeft deze vindingrijke politica dus al een Italiaans bedrijfsmodel gemaakt: hoe meer schuld we als staat opstapelen, des te veiliger zijn we.

Bijzonder interessant, niet? Dat is de creativiteit, dat is de fantasie van Italianen. Maar ik beschuldig de Italianen hier niet: zij benutten eenvoudig datgene wat de Europese Unie met haar institutioneel krakkemikkige constructie hun biedt. 

Zum Schluß noch ein Zitat von Italiens möglich neuer Premierministerin Giorgia Meloni. Sie hat in einer Wahlkampfveranstaltung gesagt daß sich die Italiener keine Sorgen machen müssen. Ihrem Land wird es wirtschaftlich auch in Zukunft gut gehen. Man müsse nur genügend Schulden machen, denn je mehr Schulden Italien habe, desto unmöglicher sei es für die Europäische Union Italien fallen zu lassen. Italien sei gleichsam too big to fail für die Europäische Union.

Also diese findige Politikerin hat aus der Fehlkonstruktion der Europäischen Union bereits ein italienisches Geschäftsmodell gemacht: je mehr Schulden wir als Staat anhäufen, desto sicherer sind wir.

Ist ja hochinteressant. Das ist die Kreativität, das ist die Fantasie der Italiener, aber ich beschuldige hier die Italiener nicht: sie nützen einfach das aus was ihnen die Europäische Union mit ihrer institutionellen Fehlkonstruktion bietet.

Meine Damen und Herren, mit diesen guten Nachrichten, dieser interessanten Lichtblicknachricht möchte ich für heute schließen, ich danke ihnen ganz, ganz herzlich für die Aufmerksamkeit und werde auch morgen…

Zijn Groenen kierewiet? Voor hen doen feiten er niet toe want ze kennen die eenvoudig niet

Sandrine Rousseau kwam hier al aan paar keren ter sprake, laatst nog omdat ze iets wist over barbecuen. En over geologische tijdvakken wist ze ook iets. Rousseau zit in de Franse Assemblée voor de Groenen (Europe-Écologie-Les Verts), en doceerde een tijd economie aan de universiteit van Rijsel waar ze meen ik ook ondervoorzitter van was.

Helaas heeft ze ook zwakkere punten. Zo verzekerde ze haar toehoorders in een gastcollege in Louvain-la-Neuve dat de negentiende-eeuwer Darwin de achttiende-eeuwse economisten Ricardo en Smith in kwalijke zin had beïnvloed. 

Aan Darwin, die zij kennelijk niet gelezen heeft, dichtte zij vol vertrouwen ook zaken toe die de brave man in de verste verte niet heeft beweerd. Zo beschuldigde zij hem van eugénisme, wellicht omdat ze hem verwarde met Francis Galton – gesteld dat zij die dan wél zou kennen.

Maar goed, ze is Groen en dat mag voor Louvain-la-Neuve volstaan. Een klein uurtje wetenschappelijke onzin deert niet. Maar wat deze Sardine Ruisseau (spotlustigen noemen haar zo) uitslaat is hallucinant.

Opvallend nog, was de eerbiedige stilte van haar publiek bij dit alles. Maar genoeg verteld: laten we deze groene dame zelf aan het woord:

En dus zien we de intrede van een wetenschap die dus in de XVIIIde en de XIXde eeuw opkomt, geïnspireerd door het werk van Darwin. En wat zegt dus Darwin? Darwin zegt: Ik observeer de dieren en zie dat alleen de mannetjes die het best zijn aangepast aan hun omgeving toelaten …recht hebben op voortplanting, en het feit dat alleen de mannetjes die het best zijn aangepast aan de omgeving recht op voortplanting hebben, verbetert naderhand heel de soort.

En terwijl Darwin zelf niet de brug van de dieren naar de mensen slaat, daarna komt er toch …een hele stroming, en met name in de economie, die uitlegt dat we de maatschappij moeten ‘darwiniseren’. Het komt hierop neer dat men bij de mensen, exact zoals bij de dieren moet …ervoor moet zorgen dat alleen de mannetjes die het best zijn aangepast zich voortplanten, en als de anderen sterven, wel dan sterven de anderen, heel erg is dat niet. En dat is dus waarlijk een wild liberalisme,  een liberalisme dat toelaat …dat is het hele debat tussen Ricardo en Smith – er zitten een paar economisten in de zaal – over het feit dat Ricardo zich tegen de armenwetten keerde. Hij zegt bijvoorbeeld: ze moeten maar sterven. Dat is wat Malthus ook zegt. De eerwaarde heer Malthus zegt: laten we ze maar doodgaan. En dat alles is geïnspireerd door de theorieën van Darwin. Die zegt: goed, luister, alleen de mannetjes die zich weten te redden, en eigenlijk moeten wij bij de menselijke soort een vorm van natuurlijke selectie invoeren, exact zoals in het dierenrijk. En bij die natuurlijke selectie zijn de vrouwen vanzelfsprekend opgesloten in hun voortplantingsrol. Dus het is …het is op dat moment dat ze buiken worden en …en dat ze in weeën baren, en dat ze in de eerste plaats daartoe dienen.

 

   Et donc on voit, avec l’avènement d’une science qui est donc …au XVIIIème et au XIXème siècle [présent?], inspirée par les travaux de Darwin. Donc que dit Darwin ? Darwin il dit : j’observe les animaux et je vois que seuls les mâles les plus adaptés au milieu permettent …heu, ont droit à la reproduction et le fait que seuls les mâles les plus adaptés au milieu aient droit à la reproduction, ça améliore toute l’espèce derrière. Et alors que Darwin ne fait pas le pont, lui, des animaux vers les humains, derrière quand même tout, heu, il y a tout un courant, et en économie en particulier, qui explique que finalement il faut darwiniser la société. C’est-à-dire que pour les humains, exactement comme pour les animaux, on doit heu, on doit faire en sorte que seuls les mâles les plus adaptés se reproduisent et que si les autres meurent, et bien les autres meurent, c’est pas très grave. Et donc c’est vraiment un libéralisme sauvage, un libéralisme qui laisse …c’est tout le débat entre Ricardo et Smith – il y a quelques économistes dans la salle – sur le fait que Ricardo s’oppose aux lois sur les pauvres. Par exemple il dit: mais il doivent mourir. C’est ce que dit Malthus aussi. Malthus [révérend? hij wás dominee, maar zou zij dat dan wél weten?] dit: mais laissons-les mourir. Et tout ça est inspiré des théories de Darwin qui dit, euh bien, écoutez, seuls les mâles qui s’en sortent, et en fait il faut opérer une forme de sélection naturelle dans l’espèce humaine, exactement comme dans le [règne?] animal. Et dans cette sélection naturelle, évidemment les femmes sont cantonnées au rôle de reproduction. Donc c’est …heu, c’est à ce moment-là qu’elles deviennent des ventres et des …et qu’elles reproduisent à force de travail, et qu’elles servent avant tout à cela.

Is 'maatschappijkunde' een nuttig vak?

Vandaag lezen we dat het slecht gesteld is met de talenkennis, en eenvoudigweg met de geletterdheid van de Vlaamse leerlingen. Voor Franse, Nederlandse, Duitse leerlingen is dat niet anders. Om het tij zo mogelijk te keren willen leraren nu meer lestijd voor talen. Impliciet vragen zij dus beleefd dat vakken als maatschappijleer en dergelijke minder uren krijgen.

Hopelijk zullen de ambtenaren-pedagogen die het voor het zeggen hebben hun gehoor geven, en deemoedig schuld bekennen want de schade die zij decennialang hebben aangericht zal niet een-twee-drie verdwijnen. Nochtans waren zij verwittigd: veertig jaar geleden al waarschuwde Karel van het Reve voor de desastreuze gevolgen van hun wetenschappelijke innovaties.

Vroeger werd Marx voor arbeiders verklaard door Kautsky en Gorter en voor arbeiders vertaald door Van der Goes. Vandaag is er geen arbeider meer te vinden die Marx leest, maar nu hebben de intellectuelen vertalingen nodig, want zij kennen geen Duits meer. Laatst las ik een heel interessant opstel over het Lumpenproletariat bij Marx –in het Nederlands door generaties marxisten verkeerd vertaald door ‘lompenproletariaat’– en in dat opstel, verschenen in een Nederlands wetenschappelijk of althans sociologisch tijdschrift, stonden alle Marx-citaten in het Nederlands. Je komt er moeilijk achter wat die lui dan wel op school geleerd hebben in de uren dat wij Duits leerden. Maatschappijkunde, hoor je wel eens. Een verandering in het leerprogramma waar niemand bij gebaat is: die vroegere leraren wisten iets van Duits, terwijl het geenszins vaststaat dat de tegenwoordige leraren dingen over de maatschappij weten die de moeite van het verder vertellen waard zijn.

Karel van het Reve

Freud, Stalin en Dostojevski

1982, G.A. van Oorschot

Zijn onze politici wel goed opgevoed?

Henry Kissinger is negenennegentig, en in april verscheen bij de uitgever Allen Lane zijn boek ‘Leadership’. Daarin schildert hij zes portretten van leiders die hij van nabij heeft gekend, of met wie hij heeft samengewerkt. Het zijn geen biografieën maar – bewonderende – politieke portretten van Konrad Adenauer, Charles De Gaulle, Richard Nixon, Anwar Sadat, Lee Kuan Yew en Margaret Thatcher.

Kissinger probeert gemeenschappelijke trekken te vinden. Hij onderscheidt bij alle zes twee eigenschappen: het zijn Staatsmannen en Zieners. Je zou kunnen zeggen: bestuurders en profeten. Die eigenschappen heeft elk van hen in verschillende mate. Kissinger zelf heeft wat dat betreft een voorkeur voor een praktische, stapsgewijze aanpak, waarbij het – altijd voorlopige – einddoel nooit uit het blikveld mag verdwijnen.

Wat echter elke staatsman bovenal moet hebben is character. Ruggengraat, doorzettingsvermogen, moed kun je misschien vertalen. En dat character wordt gevormd in de jeugdjaren zegt hij in het afsluitende hoofdstuk:

Zoals we hebben gezien, hebben leiders met wereldhistorische invloed baat bij een strenge en humanistische opvoeding. Zo'n opleiding begint in een formele omgeving en blijft een leven lang doorgaan met lectuur en discussies met anderen.

Die eerste stap wordt vandaag de dag zelden gezet [...] en de levenslange inspanning wordt weer bemoeilijkt doordat veranderingen in de technologie diepgaande geletterdheid uithollen.

Om de meritocratie nieuw leven in te blazen, zou humanistisch onderwijs dus zijn betekenis moeten herwinnen en vakken moeten omvatten als filosofie, politiek, menselijke aardrijkskunde, moderne talen, geschiedenis, economisch denken, literatuur en misschien zelfs de klassieke oudheid, waarvan de studie lange tijd de kweekschool van staatslieden was.

Op de Secretary of State Henry Kissinger valt heel wat aan te merken – Cambodjanen en Chilenen hebben daar bijzonder veel redenen toe – maar zijn boek is buitengewoon leerzaam, ook voor wie ziet dat de man meer dan eens voor zijn eigen kerk of synagoge preekt.

As we have seen, leaders with world-historical impact have benefited from a rigorous and humanistic education. Such an education begins in a formal setting and continues for a lifetime through reading and discussion with others.

That initial step is rarely taken today […] and the lifelong effort is made more difficult as changes in technology erode deep literacy.

Thus, for meritocracy to be reinvigorated, humanistic education would need to regain its significance, embracing such subjects as philosophy, politics, human geography, modern languages, history, economic thought, literature and even, perhaps, classical antiquity, the study of which was long the nursery of statesmen.

Vluchtig een woke-pamfletje gelezen

Van Adelaïde Bon, Sandrine Roudaut en Sandrine Rousseau verscheen half augustus een boekje: Par-delà l’androcène. (Seuil-Libelle 69 pagina’s)

Sandrine Rousseau is parlementslid voor Europe-Écologie-Les Verts dat samengaat met NUPES, en ze staat bekend om haar provocerende uitspraken: “S'il y a des Afghans potentiellement terroristes, il vaut mieux les avoir en France pour les surveiller.” Er steeg toen een hoongelach op en ze gaf toe: “C’était assurément une phrase maladroite.”

Onlangs in Grenoble zei ze: “Il faut changer de mentalité pour que manger une entrecôte cuite sur un barbecue ne soit plus un symbole de virilité”, en ze herhaalde die uitspraak met plezier in een TV-programma. In vergelijking met de vorige uitlating is deze inderdaad grappig.

Er is ook een Twitteraccount 'Sardine Ruisseau' dat haar uitspraken parodieert, en iets meer volgers heeft dan haar eigen account...

De drie schrijfsters van het pamflet zien in de man, en zeker in de ondernemer een roofdier dat vrouwen tot slaaf maakt en de natuur verwoest. Ze ontkennen evenwel niet dat ook veel mannen slachtoffers zijn van deze gang van zaken, en vandaar de écriture inclusive. Je moet dus even wennen aan woordbeelden als éradiqué·e·s, déplacé·e·s, concerné·e·s, parqué·e·s, exploité·e·s.

Ook erkennen ze dat de natuur zelf niet bijzonder zachtmoedig is, maar: Les prédateurs naturels ne le sont pas par cupidité. (p.23)

We mogen inderdaad aannemen dat hebzucht of winstbejag niet de beweegredenen zijn van een kat die muizen vangt.

Aan de menselijke, mannelijke roofdieren zeggen ze: La vie nous enseigne l’humilité, ce mot dérivé de l’humus, la terre. (p. 44)

Kunnen we inkomen. Het klinkt in elk geval minder naïef dan die aandoenlijke verontschuldiging.

Helaas is dit weer heel naïef: Réaffirmons l’égalité des religions et la liberté de croire.(p.49) Het zal de dames zwaar vallen om dit aan haar grotendeels muzelmaanse achterban uit te leggen.

De multiculturele samenleving wordt onverdeeld goedgekeurd: Une société monoculturelle est dangereuse. (p.52)

Laten we hierover Aristoteles aan het woord (Πολιτικά, Politica 1303a, 25-28): Immigratie is, bij gebrek aan etnische overeenstemming, een factor van burgeroorlog zolang de burgers er niet toe zijn gekomen om met één adem te ademen. Zoals evenmin een stad door een toevallige verzameling mensen tot stand komt, of op een willekeurig moment: daarom ook dat bij hen die tot nog toe vreemdelingen hebben aanvaard om samen met hen een stad op te richten, of om ze in de bestaande stad te integreren, de meeste burgeroorlogen hebben plaatsgehad.

Uit het boekje ademt een woke-geest en dus ook een zucht naar censuur: Certains mots, certaines attitudes ne doivent plus être admis. Dénonçons sans réserve les violences policières et institutionnelles, soutenons pleinement les lanceur·euse·s d’alerte. Se taire, faire avec, c’est contribuer. (p.51)

Dat in Frankrijk ook politiemensen sterven, soms gekeeld worden, is een onderwerp dat ze niet behandelen.

Tegen technische vooruitgang richten ze zich niet. Zo wordt de uitvinding van de gloeilamp toegejuicht: …il va nous falloir de l’audace. L’ampoule n’a pas été inventée à partir de la bougie. Les fabricants de bougies avaient bien trop a perdre dans cette aventure. On ne peut inventer qu’en s’affranchissant de la bougie, pour se focaliser sur la lumière. (p.61)

Een mooie zin die laatste, maar onvermeld blijft dat Thomas Edison een mannelijke ondernemer was.

Soms zijn de schrijfsters ook niet helemaal consequent in hun woordkeuze, want al is het boekje zoals gezegd een pamflet, toch komen er soms moeilijke woorden in voor. Twee ervan moest ik opzoeken: solastalgie en anfractuosité.