Met kennis van zaken spreken

Enkele dagen vóór de grote stroomuitval in Spanje en Portugal, had Pascal Praud van CNews Anne Lauvergeon te gast, natuurkundige en ingénieure des mines. François Mitterrand benoemde haar als représentante personnelle, belast met de voorbereiding van internationale bijeenkomsten, genre G7. Zij werd zijn sherpa genoemd. Daarna werd Lauvergeon PDG van Areva, dat het Franse nucleaire park beheerde, en in de VS noemde men haar toen Atomic Anne. Als Lauvergeon het over fluctuerende stroombronnen heeft, in tegenstelling tot stabiele productie, dan weet zij waarover ze het heeft.

Anne Lauvergeon: Wat energievoorziening betreft zijn we totaal blind geweest, een verblinding teweeggebracht door met name de ecologisten. Daar kwam nog bij het Duitse model. Dat model heeft zijn glorietijd gehad, en toen heette het: de toekomst is aan de hernieuwbare energie. De Duitsers schoven de hernieuwbare energie naar voren, maar wat men minder zei, was dat daarachter steenkool en bruinkool zat, en weer daarachter het Russische gas. De Duitse industriëlen en energieleveranciers waren tégen het stopzetten van de kerncentrales,* maar in elk geval hebben ze dan Nordstream I en Nordstream II gemaakt voor de Russische leveranties.

Kijk, in Frankrijk hebben we naïefweg geloofd dat het Duitse model inderdaad het voorbeeld was, en dat onze atoomenergie, die ons wat energie betreft onafhankelijk had gemaakt, en de laagste elektriciteitsfactuur van Europa opleverde… wel, dat was ouwe koek. Dit gezegd: de druk was enorm. Die kwam van de grote NGO’s, Greenpeace, WWF, Les Amis de la Terre, Duitse stichtingen…

Pascal Praud: Maar dat u rechts was, wist ik niet!** Zodus ideologie, ecologisme en dwaasheid – en die drie woorden zijn synoniemen soms – die hebben ervoor gezorgd dat we vandaag in de problemen zitten. Tot 1981, toen Giscard aftrad, waren we, meen ik, totaal onafhankelijk wat energie betreft.

Anne Lauvergeon: Ah, dat was ook de bedoeling van Frankrijk. De Franse obsessie was juist die onafhankelijkheid, want men had in 1870-1914-1945 periodes gekend waarin we geen energie meer hadden…

Pascal Praud: We begrijpen elkaar, en u spreekt [in haar recente boek namelijk: Un secret si bien gardé] over de windturbines, en die interesseren mij, die turbines. De sterkst ontwikkelde discontinue energiebronnen zijn de zonnepanelen en deze turbines. De eersten produceren alleen als er zon is, dat spreekt, en de opbrengst wisselt, afhankelijk van de bewolking. Die turbines hebben wind nodig ...maar ook weer geen te stérke wind: tussen de vijf en de twintig meter per seconde, dus twintig à tachtig kilometer per uur.*** Per slot werken ze, zoals iedereen zelf kan zien, bij gunstig weer en aan land, twintig à vijfentwintig procent van de tijd op volle kracht. Op zee is dat zowat het dubbele. Dat is horribel, het kost waanzinnig veel geld en om ecologische redenen worden landschappen verwoest – ik kan niet zwijgen over de Baai van la Baule [Bretagne], bedorven door die turbines. Merci! Hoe is het toch mogelijk om zó dom te zijn!

Anne Lauvergeon: Wel, ik denk omdat we vandaag in een systeem zitten waar niet meer geluisterd wordt naar mensen met kennis van zaken. Merkwaardig is dat. Het komt hierop neer dat de fysica, de dagelijkse realiteit, zich moet gedragen naar hún wensen.

Wij hebben de mogelijkheid om zonder zware investeringen, zonder veel problemen, dertig à vijfendertig procent meer kernenergie te produceren mét het voorhanden zijnde arsenaal. Want niet alleen volstond het ontwikkelen van alternatieve middelen niet: lang en vaak hebben wij onze bestaande middelen minder laten werken. Waarom? ja, je moet toch ruimte laten voor de wáre energie, de nobele energie, de hernieuwbare! Nu heb ik niets tegen hernieuwbare bronnen, er bestaat trouwens een die formidabel werkt, de hydro-elektriciteit met grote dammen en goedkope energie. 

Maar wat je niét kunt maken, is je de hele tijd overleveren aan wisselvalligheden. Heel eenvoudig omdat je elektriciteit niet in grote hoeveelheden en goedkoop kunt opslaan.

Je kunt je wat behelpen, batterijen installeren, het water hoger laten stijgen achter de stuwdammen, maar dan nog kom je niet in de buurt! Neem nu Californië. Dat is dé plek op aarde waar het meest batterijen staan. Wel, wat betreft opslagcapaciteit komt dat overeen met zoiets als een honderdduizendste van wat Frankrijk nodig zou hebben op zo’n moment. En verder, batterijen, dat betekent zeldzame aardmetalen en nog een paar dingen.

Gedane zaken maken geen keer, en om ze te betreuren zit ik hier niet**** ...al moet men dit alles misschien wél onderzoeken, om te vermijden nog eens in hetzelfde euvel te vervallen.

Speciaal dan die Europese politiek die het Duitse model heeft overgenomen en het aan iedereen in Europa heeft opgelegd. Toen Ursula von der Leyen – ik moet het toch zeggen – bij haar eerste mandaat nogal verbazend uit de hoek kwam, met boetes voor de automobielconstructeurs die te weinig elektrische auto’s bouwden et cetera, en dan onder grote verstomming werd benoemd voor een tweede mandaat… dan denk je toch dat je droomt! En dan heeft zij een Spaanse vicevoorzitter aangeduid, Teresa Ribeira, uitgesproken tegen kernenergie, en belast met concurrentie en energie. Twee onderwerpen dus waar het hier over gaat.

Pascal Praud: Ik wist eigenlijk niet dat u heel rechts was.

______________

      * Angela Merkel besloot daartoe na de kernramp in Fukushima in 2011, waarbij niet één stralingsdode viel, en men ook na jaren geen meetbare stijging ziet van aan straling gerelateerde kankers. Door de tsunami zelf vielen er wél duizenden doden, en dat kan de kanselierster in paniek hebben gebracht (samen met eventueel electorale overwegingen, want Die Grünen snoepten stemmen van haar CDU af).

    ** Lauvergeon, alhoewel partijloos, heeft/had een PS-signatuur.

  *** Ze zijn gebouwd voor een bepaalde, veilige maximumspanning, en dat voltage is een derde macht van de draaisnelheid. Derde machten lopen aardig op: dubbele snelheid geeft een achtvoudig voltage.

**** Graag had ik 'pleurer sur le lait renversé' wat letterlijker vertaald, en in het Engels wel, maar in het Nederlands lukt dat niet. La Fontaine: La laitière et le pot au lait, Livre VII, fable 9.