13 mei 2025

Sporen van spot en satire

 Wellicht, lezer, staan er ook in uw bibliotheek boeken die u maar ten dele gelezen hebt. Bij mij zijn dat vaak kronieken, dagboeken, cahiers en dergelijke. Bijvoorbeeld van Hugo, Stendhal, de Goncourts, Cioran, Renard en een paar anderen. Briefverzamelingen zitten daar ook bij, zoals die van Maistre, of encyclopedische geschriften zoals Burton met zijn Anatomy of Melancholy.

Uitzonderingen zijn er hier en daar wel: de hagiografie van Boswell over Dr. Johnson bijvoorbeeld, ook een soort dagboek, of zelfs die van Eckermann over Goethe kun je vlot lezen, zij het niet in één ruk.

In geen geval zou ik die soms amper gelezen boeken willen missen. Telkens als je ze openslaat, maakt niet uit op welke pagina, valt je oog op iets merkwaardigs of grappigs.

Nu had ik dat weer met die kladschriftjes van Georg Christoph Lichtenberg, zijn Sudelbücher. Daarin zegt hij iets over de esoterische filosoof Jacob Böhm, en Lichtenbergs commentaar, als mens van de Verlichting, lijkt me ‘sporen van spot of satire’ te vertonen, als ik die uitdrukking even mag lenen van een te onzent bekende senior writer

De onsterfelijke prozawerken van Jacob Böhm zijn een soort picknick waarbij de auteur de woorden (het geluid) levert en de lezer de betekenis. Wil hij dat niet, of kan hij dat niet, dan blijft dat maar zo. Voor zo’n kransje zijn er altijd wel mensen te vinden.

 


Georg Christoph Lichtenberg
Sudelbücher
Herausgegeben von Wolfgang Promies
München, 2005, Deutscher Taschenbuch Verlag


Geen opmerkingen:

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html