12 februari 2008

Juffrouw, is het goed?

.
In Antwerpen hebben ze al geruime tijd een eigen universiteit, en daar is blijkbaar ook een vakgroep Geschiedenis aan verbonden. Ik weet dat uit De Standaard, omdat die gisteren een stuk hadden van ene Henk De Smaele, docent aldaar. De Standaard laat hem zijn zeg doen over het Barnard-vanIstendael-stuk dat zoveel ophef heeft gemaakt.
Henk De Smaele zal nog een jonge kerel zijn vermoed ik, en zoals dat gaat met jonge kerels: hij zoekt koortsachtig naar erkenning. Zo vraagt Henk, aan het eind van zijn stuk, zich af wat Mia Doornaert ervan zou denken:

Ik ben benieuwd welk etiket Doornaert voor mij zou bovenhalen.
In zijn zenuwen geeft hij aan Doornaert zelfs een paar suggesties. 'Postmoderne relativist' zou hem wel bevallen, liever dan 'Stalinist' of 'fascist'.
Ik ben Mia Doornaert niet, en het zal voor onze auteur bijgevolg maar een kleine geruststelling zijn, maar hij weet nu toch dat ik zijn stuk heb kunnen uitlezen. Terwijl zijn beginzinnen heel ongunstig waren:

Doe ik het wel? Doe ik het niet? Dat heb ik mij de laatste weken wel vaker afgevraagd bij het lezen van De Standaard. Kruip ik in mijn pen om te reageren, of doe ik er beter het zwijgen toe om de zinloze discussie niet eindeloos te rekken en niet meer aandacht dan nodig te laten gaan naar weinig doordachte artikels of opiniestukken? De afgelopen dagen heb ik het weer: moet ik als historicus (en docent van onder andere het vak 'Geschiedenis van de islam') proberen tussenbeide te komen in de rel rond de betekenis van de islam? Dit keer doe ik het omdat het debat zo oneerlijk wordt dat zwijgen toestemmen wordt.

Na zo’n begin vraagt de lezer zich af, en vroeg ik mij af –de krant even wegleggend voor een slok koffie, en onderwijl door het treinraam kijkend en mij de vraag stellend of ik wel goed wakker was– of er aan diezelfde Alma Mater waar deze docent doceert ook een afdeling Ontwikkelings-psychologie zou bestaan.
Voor mijn geestesoog namelijk doemde een persoonlijkheid op die nog niet tot volle wasdom was gekomen, nog niet goed áf was. Blijven steken in een soort narcisme misschien, iets waar elke jongeling door moet. De jongen blaast zich wat op, was mijn slotsom.

Tegelijk echter dacht ik ook aan de frêle schouders van De Smaele, die het tenslotte opneemt tegen twee gerenommeerde en al wat oudere afvalligen, die Essentialist zijn geworden. En tegen Vermeersch op de koop toe.
Dat hij dan wat verward raakt in terminologieën, of schermt met moeilijke woorden is heel goed te begrijpen. Ik wil daar niet te zwaar aan tillen, maar op vraag wil ik zijn stukje artikelsgewijs onder handen nemen, zelfs al wordt zoiets gauw vervelend.
Ik zou Henk dan preliminair zelf wel één vraagje willen stellen: komt in uw cursus “Geschiedenis van de islam” bijvoorbeeld de stad Mekka voor als “handelscentrum”, ten tijde van de veronderstelde profeet Mohammed?
Als ik dat antwoord ken, kunnen we verder praten, want er zijn nogal wat historici die daar eigenaardige gedachten over hebben, en zoals wij weten kan er geen archeologisch onderzoek worden verricht terplekke. Contingent bewijsmateriaal kun je beter mijden zeggen ze daar.
.

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Sorry, heb het weer niet gesnapt. Handelscentrum. Waarom is dit belangrijk?
Herman.

Anoniem zei

Ja, ook voor mij een intrigerende opmerking, er zijn echt wel graden in de kennis van de islam(ologie) :-)
Ben gaan zoeken in, wat anders, 'Islam en Europa' van De Ley. (Nooit begrepen waarom een atheïst en communist zich zo inzet voor een godsdienst, misschien trekt het dogmatisme hem aan.)
En daar vind ik, denk ik, wat je bedoelt, in het hoofdstuk 'De wortels van de islam'. Hij stelt de verklaring dat in het 'handelsrepubliekje' Mekka de kapitalistische ontwikkeling een ontvankelijk milieu zou hebben gecreëerd voor Mohammeds veroveringstocht tegenover die van Patricia Crone, die het niet nodig vindt om de handelsbelangen van Mekka als motivering voor Mohammeds veroveringsprediking te poneren: tribal states must conquer to survive, and the predatory tribesmen who make up their members are in general more inclined to fight than to abstain.
Een rond Allah gevormde centrale staat zou de aantrekkingskracht van Mohammeds prediking op de Arabieren hebben uitgemaakt.
De religieuze factor dus, niet de mercantiele.
Is het dat waar je op zinspeelt?

Marc Vanfraechem zei

Juist Hel Decker: voor het bestaan van een handelsstad Mekka in de zevende eeuw, toen de koran gedicteerd werd aan "Mohammed", is er geen enkel bewijs. Geen teksten, behalve dan uit latere eeuwen, toen de koran in zijn huidige vorm werd gegoten.
Mensen zoals Ramadan, Armstrong, en alle weldenkenden in hun spoor, nemen klakkelooos aan wat latere islamauteurs daarover beweren, maar bij Hans Jansen, Tilman Nagel e.a. kun je nalezen wat de wetenschappelijke waarde van die verhaaltjes is.
Er moést tenslotte een plaats én een gebeurtenis zijn waarmee het koranvertelsel kon beginnen: dat is een onontkoombare narratieve wet. Zoals Karel van het Reve dat grappig zei: elk verhaal moet een begin hebben.
In de echte sprookjes is dat vaak een onbestemd ver koninkrijk alwaar een mooie prinses wacht, maar ook de geschiedenis heeft behoefte aan een mooie verankering bij het begin van haar verhaal.
Dat kan een vondeling in een mandje zijn, zoals Mozes, of het kan ook een mythische stad zijn, of nog een Grote Vaderlandse Veldslag. KvhR noemt in dit verband de nooit gestreden "Slag bij het Manpad"(1304), die voor de ontluikende Nederlandse identiteit toch heel belangrijk is geweest.

Unknown zei

Het werkstuk van Henk wordt vandaag in De Standaard nog eens vernoemd door Marc Hooghe, zij het in de gunstige zin. Uiteraard.
Uit wat de professor schrijft valt af te leiden dat zijn "Kehre" nog niet direct voor morgen zal zijn.
Men leest in zijn bijdrage RECHT OP ERKENNING dat hij begrip toont voor de uitlatingen van Rowan Williams voor wat betreft opname van gedeelten van de sharia in de burgerlijke rechtspraak.
Maar toegegeven, de prof kan geestig uit de hoek komen. Of wat gedacht van deze : "In de meeste islamitische landen kunnen we niet echt spreken van een volwaardig democratisch politiek systeem." Schitterend voorbeeld van een understatement. Vooral dat "niet echt" ; subliem...

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html