29 juni 2009

Een oude kwestie opgelost

.
Bij De Standaard hebben ze altijd mooie ingezonden stukjes. Vandaag hebben ze er eentje van een voormalige restauranthouder, die tussen de soep en de patatten ook socioloog moet geworden zijn. Dat eerste, van dat restaurant, weten we omdat de schrijver het ons zelf vertelt, en het tweede maak ik op uit het redactionele onderschrift bij zijn briefje: Hugo Van Assche is socioloog.
We hebben geloof ik een wet die zegt dat je geen café of restaurant mag houden, als je niet over het juiste brevet beschikt. Of sociologen ook iets dergelijks moeten bezitten weet ik niet. Wellicht niet, of anders gaat het om een loutere formaliteit. Een vak als logica bijvoorbeeld zal niet tot de propedeuse van de sociologie behoren, hoogstens er summier aan bod komen, want wat lezen wij bij de socioloog Hugo Van Assche?

Maar het dragen van de hoofddoek maakt ook deel uit van de godsdienstvrijheid en de identiteit van die meisjes. Dat verbieden getuigt van een gebrek aan respect voor hun identiteit en hun individuele keuze, zelfs al wordt die keuze hen opgedrongen. Onze wetten garanderen die meisjes dat ze later sowieso hun eigen keuzes kunnen maken. Laat het hun verdienste zijn, als zij later kiezen om niet meer toe te geven aan die groepsdruk.
Nu kun je over de vrije wil verschillend denken, en zo schreef bijvoorbeeld Erasmus van Rotterdam in 1524 zijn De Libero Arbitrio, waarin hij beweerde dat er wel degelijk zoiets als vrije wil bestaat. Luther dacht daar anders over en diende hem twee jaar later van antwoord in De Servo Arbitrio. Die twee zijn daar nooit goed uitgeraakt.
Maar de wetenschap staat niet stil, en nu zien wij, in dit korte lezersbriefje in De Standaard, dat je een vrije keuze ook aan iemand kunt opdringen! Moslimmeisjes kunnen dus eenvoudig gedwongen worden om vrij voor de hoofddoek te kiezen.
Hoe heeft het gezamenlijke, en toch niet geringe verstand van Luther, Erasmus en al diegenen die na hen kwamen, deze schitterende oplossing kunnen overzien?
___________


Noot van 30 juni: Luc Huyse, die vandaag in de krant de harde taak op zijn schouders nam om te bewijzen dat de kiezers in Vlaanderen niét nationalistisch hebben gestemd, en die alweer naar datzelfde "wetenschappelijke" (but it is only sociology, zoals de Harvard wiskundeprof Tom Lehrer lang geleden al zong) onderzoekje verwees, waar eerder Sinardet en Reynebeau al mee zwaaiden, lijkt hieronder ook een logische fout te maken, al kan in dit geval wel een lofwaardige onwetendheid omtrent het voetbalspel hebben gespeeld:

"De dag na 7 juni was te lezen en te horen dat de opiniepeilers weer eens de grootste verliezers waren. Maar is dat wel zo zeker? Natuurlijk heeft TNS-Media/Dimarso, de Madame Soleil van De Standaard en de VRT, serieuze missers gescoord."

8 opmerkingen:

Ziende mol zei

Het ergerlijke is dat de politieke correctheid heeft gemaakt dat we over dit soort redeneringen heen hebben (willen) leren lezen. Het is enkel Vanfraechem die de nieuwe kleren van de keizer maar niet wil zien. Er zijn verschillende waarheden, zei iemand mij ooit, en daarom kun je dus een individuele keuze opgedrongen krijgen. Het is zoiets als 'Chinese vrijwilliger', weet je?

Marc Vanfraechem zei

Bedankt Ziende mol,
zeker ook omdat u mij nog enige kinderlijke onbevangenheid toeschrijft! Dat is een groot compliment, ook al is het bovenstaande stukje niet meer dan een trap voor open doel, en zullen zelfs vele volwassenen, hoop ik toch, die bal voor zichzelf al gemaakt hebben.
Dat een eindredactie als die van DS toch zulke onnozelheden publiceert, wijst m.i. op een afgrijselijke armoede: wellicht krijgen zij maar twee-drie politiek-correcte briefjes per dag, misschien vier, en dan moet natuurlijk daaruit gekozen worden. Als je zulke ondankbare taak enige tijd moet vervullen, word je vanzelf toegeeflijk, en zelfs blind voor ergerlijke denkfouten.
Het begrip waarheid echter, wat u aanhaalt, is razend moeilijk. Daar zwijg ik liever over, maar het begrip geldigheid, het echte onderwerp van de logica, is enkel afhankelijk van de definities der grondbegrippen, en hoe die vervolgens gecombineerd worden.

Marc Vanfraechem zei

Korter samengevat bedoelde ik dit.

A. Griffon zei

Er bestaat helaas een zelfbenoemde elite die zich ook filosoof en socioloog noemt, maar in weze even dom en ongeschoold als de leerlingen van de Koranschool uit de Swat valei die al hun kennis en faam te danken hebben aan het acheterstevoren opzeggen van de koran ( bewust met k). De lectuur die u hier aanhaalt blijken ze nooit te hebben gelezen, en dat is de schuld van de sociale strekking en gedachte dat iedereen een universitair diploma moet kunnen halen, om het even de intellectuele capaciteiten van het individu. Als er maar genoeg emotionele intelligentie aanwezig is; tot behoud van de overwegend wordende sociale economie, die we dan kunnen exporteren en die onze pensioenen gaat betalen.
Nog een "progressief" voordeel, resultaat van nieuwe denkers, is dat we eindelijk hoogtechnologische legers hebben die alleen mogen en kunnen sensibiliseren, voedselbonnetjes uitdelen en losgeld bezorgen aan piraten... en politie die parkkerbonnen uitdeelt en flitspalen onderhoudt
Nu nog een artikel over migranten, slachtoffers van mensenhandel van de hand van dezelfde socioloog.
Dan kan ik hier wellicht nogmaals een neersabelend artikel komen lezen en eens goed lachen met al die domheid. Of zou ik nu misschien beter huilen?

Marc Vanfraechem zei

@Griffon: nee, dat huilen moet je aan Madonna overlaten.

Jan Verbeeren zei

Open vizier: ik ben socioloog. (Of objectiever: ik heb een diploma van licentiaat in de sociologie van de UGent.) Dat neemt niet weg dat ik veel van de kritiek op "de sociologie" kan onderschrijven.
Net als psychologie kent sociologie vele invalshoeken. Er zijn psychologen die zich - veelal vol adoratie - inspireren op Lacan, maar er zijn ook empirisch georiënteerde psychologen.
Zo zijn er ook sociologen die zich vooral laten inspireren door Marx (en zijn vele geestesgenoten) en anderen die Quetelet als de grondlegger van de sociologie beschouwen.
Maar er zijn ook biologen die zich laten inspireren door Marx, denk maar aan een Lewontin, Gould, Lysenko of Kamin. En ook economen, en filosofen en filologen en historici en architecten en ...
Het lijkt me dat we hier te maken hebben met een patroon van een ideologie die als deel van zowel haar strategie als haar leer de usurpatie van alle wetenschappen beoogt. Niets nieuws onder de zon: andere leerstelsels zijn haar hierin voorgegaan.
Bepaalde wetenschappen (en bepaalde wetenschappers) zijn echter vatbaarder dan andere voor deze verzoeking. De sociologie met als studieobect het gedrag van de abstracte mens in sociale verbanden is bij uitstek kwetsbaar voor simplifierende ideologiën.
Bovendien is de sociologie door haar studieobject erg "bruikbaar" voor ideologieën.
Komt daar bij dat jonge mensen met een roeping van wereldverbeteraar disproportioneel in de alfawetenschappen terecht komen, wat een zelfversterkend effect tot gevolg heeft.
Daarnaast mogen we echter niet vergeten dat er binnen de sociologie een strekking is die zeer empirisch geöriënteerd is èn zich van ideologische premissen distantieert. De strekking Quetelet zou ik ze noemen.
Jammer genoeg komt een socioloog met een politiek-ethisch correct verhaal makkelijker in de media. Maar wiens schuld is dat?

Marc Vanfraechem zei

Bedankt voor deze mooie reactie, en inderdaad beste Jan Verbeeren: de journalisten zijn de grote schuldigen, omdat zij, nog meer dan de sociologen, politicologen e.a. geneigd zijn om …doodgewoon aan politiek te doen. Van enige wetenschappelijke ijver is bij hen geen sprake, geen erg, hoeft ook niet, maar vaak staat hun politieke doel elke waarheidsliefde zelfs in de weg (cordon médiatique, zelfcensuur, groepsdenken).
Dat de sociologie in abstracto wel enige geldige uitspraken kan doen, inderdaad in navolging van Quetelet (aan wiens halfverdoken gedenkplaat op de Koornmarkt in Gent ik elke dag passeer), wil ik niet betwisten. Tenslotte, om eens een banaliteit te vertellen, mogen wij Aristoteles al een socioloog noemen.
Sociologische uitspraken zullen echter nooit zich een precisie aanmatigen, die aan een Huyse, Hooghe, Sinardet en anderen wel toelaat om te vertellen dat niet 37%, maar wel 11% van de kiezers “nationalistisch” heeft gestemd. Dat is om te lachen, en met hun cijfertjes mocht de wiskundige Tom Lehrer dus ook lachen.
De sociologie bestrijkt een uiterst breed veld (J’appelle sociologie toute science bien faite, schreef Marcel Mauss), en zij is daardoor bijzonder gevoelig voor politieke accaparatie, meer nog dan de biologie (wat Lewontin noch Gould heeft belet om waardevolle wetenschap af te leveren. Lysenko is natuurlijk een ander geval).
Het is dus op de momenten dat de politicologie, sociologie e.d. vér voorbijgaan aan wat Quetelet voor ogen stond (hij wilde dicht bij de exacte wetenschap aanleunen, in ieder geval in opzet, met meetbaarheid, repeteerbaarheid, controleerbaarheid &c), dat deze wetenschappen die naam niet waardig zijn.
Dat is helaas wat het grote publiek meestal als "wetenschappelijk" wordt voorgeschoteld door "de journalistiek" ...die van harde wetenschap, van statistiek of wiskunde, meestal geen énkel benul heeft.

Marc Vanfraechem zei

Strange
Is the change
They're trying to arrange
Today in sociology

Fanatics
In their attics
Are learning mathematics
Just for sociology

Persuasion
By equation
They all feel it's much more satisfactory
They, in an ivory steeple
Far away from all people
They do research in sociology

Guys
Who wrote lies
Now present them in disguise
A cinch in sociology

Attract
Quite abstract
Without one single fact
Disblended sociology

Birds
Who used words
Now all talk in terms of X and Y and Z
They can take one small matrix
And really do great tricks
All in the name of sociology

Joes
Who wrote prose
Now write algebra, who knows
It may be sociology

They're
Everywhere
Full of Sigma and Chi squared
And full of sociology

They consult
Sounding occult
Talking like a Mathematics PhD
They can snow all their clients
By calling it science
Although it's only sociology

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html