De ideologie van een infieme* minderheid

Minder en minder mensen nemen vandaag nog een woordenboek ter hand omdat iedereen alles per computer doet. Kent iemand bijvoorbeeld niet de betekenis van het woord “haver”, dan slaat hij zijn snelle elektronische Dikke van Dale open:

Haver: zelfstandig naamwoord • de [m (v)] • g.mv.
1. graangewas van het geslacht Avena uit de grassenfamilie
• in ’t bijzonder graansoort met grote, in pluimen verenigde aren, met als variëteiten o.a. dikke haver (of brouwhaver) en zwarte haver (Avena sativa)
• de vrucht, het graan van de haver als voedsel, m.n. voor paarden

Een bevredigende omschrijving, en de Duden en de Robert geven ongeveer hetzelfde.
Doctor Johnson pakte dat in 1755 in zijn A Dictionary of the English Language anders aan:

   
Onder meer op Schotten had Samuel Johnson het niet begrepen, en soms permitteerde hij zich tussen zijn duizenden serieuze definities een grapje. Maar een bevolkingsgroep op een dergelijke manier beledigen... dat komt hard binnen zoals gevoelige zielen vandaag zeggen.

Ook andere groepen gaf Johnson er soms van langs. Zijn uitspraak over vrouwelijke predikanten zou bij de makers van de genderinclusieve Dikke van Dale wellicht in slechte aarde vallen. We lezen die grappige opmerking in The Life of Doctor Johnson, van Boswell:

Ik zou zeggen: liever dan de nieuwe genderinclusieve van Dale te kopen, gedrukt of elektronisch, lees Boswell (geen verkorte uitgave!) én Johnson.

   

Bij hen zul je over 'm/v/x' geen onnozele uitspraken vinden als: 'Het woordenboek was op dat vlak nog niet mee.'

De Dikke is niet langer een beschrijvend woordenboek, het is een soort oefening in de deugd geworden, gefatsoeneerd door brave, fijngevoelige pastoors, niet door rechtgeaarde lexicografen.

______

* 'infiem' staat niet in de Dikke