Bataclan: de juiste toon bij de herdenking

 Bij CNews pakte men de herdenking van de islamaanslagen tien jaar geleden in Parijs ietwat anders aan dan bij de goede media. Men ging zelfs in op de beweegredenen die hierbij speelden...  en ik 'vertaal' op een drafje, cursorisch laten we zeggen.

Christine Kelly: Valt een jihadist te déradicaliseren?
Mathieu Bock-Côté: Die vraag, hoe legitiem ook, zet ons op een verkeerd spoor. Ze laat verstaan dat de degenen die ons aanvallen en onze dood willen, ons naar het kerkhof wensen, de vijanden die ons de oorlog verklaren, niet goed weten wat ze doen.* Dat ze in zekere zin behekst zijn en dat het volstaat om hen uit die betovering te halen om hen te laten zeggen: Ach, waarom heb ik toch al die Fransen vermoord die avond? Als ik geweten had wat ik nu weet, was die gedachte niet bij mij opgekomen.

De hypothese hierbij is: ze verachten ons en willen ons doden want ze begrijpen ons niet. Ze haten ons en willen ons vermoorden want er heerst onbegrip tussen ons. Als we dat wederzijds onbegrip kunnen opheffen, vallen de oorzaken van het conflict weg en is het voorbij.
Men benadert de vijand dus niet meer vanuit een politiek standpunt, maar vanuit een psychologiserend kader. Tegenover de vijand moeten we geen soldaat zetten, een politieman desnoods, of waarom niet iemand die zijn ideologisch uitgangspunt tegenspreekt. Neen, wat we nodig hebben is een verzorger. Een verzorger die ze een voor een aanpakt en dan kunnen we hen transformeren tot mensen zoals wij.
Die hypothese diént ook ergens toe: we hoeven de botsing der beschavingen dan niet meer ernstig onder ogen te nemen. We moeten evenmin nog rekening houden met wat de islamisten over ons zeggen en wat ze voor ons wensen, namelijk onze dood.
Laten we alles depolitiseren, vertellen we onszelf, en heel die kwestie therapeutisch aanpakken.

Wel, dan denk ik dat we de oorlog die men tegen ons voert slecht begrijpen: als samenleving, als volk, als natie is dat niet onze zorg. Onze eerste zorg zou moeten zijn wat het vandaag betekent om echt oorlog te voeren tegen het islamisme.
Als een persoon, een slachtoffer, vergiffenis wenst te schenken is dat zijn zaak, maar het is niet de rol van de Staat om vergeving te schenken, om de aanvallers en de slachtoffers tot verzoening te brengen. Als ik dat mag zeggen: dat zie ik bijna als een soort perversie.
Mij lijkt het dat wij hen moeten behandelen voor wat ze zijn, hen behandelen als onverzettelijke vijanden. Dat betekent: de wet aanpassen. Want bij die geradicaliseerden speelt natuurlijk een sociologische achtergrond: het zijn vaak lui die juridisch de Franse nationaliteit wel hebben, maar existentieel iets minder. En hoe pak je hen dan aan? Hier moet de wet aangepast worden. We moeten het begrip verraad herontdekken, en de betekenis van het begrip vijand. We moeten ons ontdoen van de idee dat we eenvoudigweg met gestoorden te maken hebben: we staan voor vijanden.

_______________

* Lukas 23  ...vergeef het hun; want zij weten niet, wat zij doen.

Mooi, alles goed en wel, maar blijkbaar wil Bock-Côté niet de zon zien verduisteren en het voorhangsel des tempels middendoor zien scheuren.