Zie je wel dat ik gelijk heb!
Een roman die ik tegen mijn zin heb gelezen destijds, is Candide. Ik vond dat je dat boek moest gelezen hebben – dat is ook zo – maar het was wel stierlijk vervelend. De filosoof Theodor Dalrymple, die ik door omstandigheden ooit ontmoette, deelde mijn mening en raadde me aan om Rasselas van Samuel Johnson te lezen. Dat was in het genre veel beter zei hij, en ik las het gehoorzaam ...intussen ook een aantal jaren terug. Helaas was het al even vervelend. In beide boeken krijg je een boodschap voorgeschoteld. Het zijn allegorieën, en dat mag een roman niet zijn. Schrijf dan een traktaat, zeggen hieronder Milan Kundera, Graham Greene, Heinrich Heine en Jacques Vergès.
— Ce qu’Orwell nous dit aurait pu être dit aussi bien (ou plutôt beaucoup mieux) dans un essai ou dans un pamphlet.*
[…] le roman d’Orwell, malgré ses intentions, fait lui-même partie de l’esprit totalitaire, de l’esprit de propagande. Il réduit (et apprend à réduire) la vie d’une société haïe en la simple énumération de ses crimes.**
Et je pense à Soljenitsyne. Ce grand homme était-il un grand romancier? Comment pourrais-je le savoir? Je n’ai jamais ouvert aucun de ses livres. Ses retentissantes prises de position (dont j’applaudissais le courage) me faisaient croire que je connaissais d’avance tout ce qu’il avait à dire.***
— They were discussing George Orwell. I said that 1984 was a bad novel, like all his novels. It was only his essays which were good.****
— Das erste Kapitel desselben ist göttlich, die übrigen sind unerquicklich. Das Buch hat keine Haltung, keinen großen Mittelpunkt, keinen innern Kitt.
*° Wenn der Buchbinder die Blätter desselben willkürlich durcheinandergeschossen hätte, würde man es sicher nicht bemerkt haben. Die große Allegorie, worin am Ende alles zusammenfließt, hat mich nicht befriedigt. Mögen andre sich daran ergötzt haben; ich glaube, daß ein Roman keine Allegorie sein soll.**°— Comme artiste, la grande faiblesse de Sartre a été de vouloir faire des romans à thèse, des romans d’idées, ce qui est une espèce de forme bourgeoise du réalisme socialiste auquel je n’adhère pas non plus.**°°
___________
* Milan Kundera, L’Art du roman, 1re partie : « L’héritage décrié de Cervantès », Gallimard, coll. « Folio », 1986, p. 23.
** Milan Kundera, Les Testaments trahis:, 8e partie, « Les chemins dans le brouillard », Gallimard, coll. « Folio », 1993, p. 268-269.
*** Milan Kundera, Une rencontre, III : « Les listes noires ou divertimento en hommage à Anatole France », Gallimard, 2009, p. 69.
**** Graham Greene. A World of My Own, A Dream Diary. 1992, Penguin, p. 95.
*° Meister Floh, van E.T.A. Hoffmann, gecensureerd verschenen in 1822.
**° Heinrich Heine, Nachlese; Briefe aus Berlin (1822), Sämtliche Werke, Ernst Elster, Leipzig und Wien 1893, siebenter Band, S. 595.


Geen opmerkingen:
Een reactie posten