Amnesie als journalistiek wapen

In 1997 schreef Pierre Bourdieu de inleiding bij het boekje “Les nouveaux chiens de garde” van de journalist Serge Halimi, dat hier vorige keer ter sprake kwam. Ik was vergeten dat Bourdieu de inleiding had geschreven, maar vond het boekje terug bij de – weinig succesvolle – herordening van mijn bibliotheek. 
En wat Bourdieu schrijft is interessant. Halimi had namelijk methodisch geregistreerd wat er, bijvoorbeeld op radio en tv, zoal verteld werd in nieuwsuitzendingen en dergelijke. Zulke mededelingen zijn heel vluchtig en verdwijnen makkelijk in het niets. Tegenwoordig is dat niet meer zo – alhoewel – omdat we nu veel kunnen herbekijken of beluisteren op het web, maar in 1997 moest er nog iemand gevonden worden die alles in een boekje bijeenbracht.
Dat zorgvuldige opschrijfwerk van Halimi, zegt Bourdieu, had als effect dat de journalistieke praktijk een van zijn onzichtbare steunpilaren was kwijtgeraakt: de amnesie namelijk, die bij journalisten niet minder groot is dan bij hun publiek. Door dit geheugenverlies valt het niet op dat er in hun vertellingen voortdurend inconsequenties en onsamenhangendheden voorkomen, en zo komen journalisten moeiteloos weg met elke ommezwaai of kazakdraaierij: « Ce travail d'archiviste a pour effet de ruiner un des supports invisibles de la pratique journalistique, l'amnésie qui n'est pas moins grande chez les journalistes que chez leurs lecteurs et qui autorise en permanence les inconséquences et les incohérences, voire les virevoltes et les volte-face. »
Maar waarom, vraagt Bourdieu, zouden ook journalisten niet eens ter verantwoording geroepen mogen worden voor wat ze allemaal vertellen en verteld hebben? Zij die zelf zo graag en zo vaak met morele veroordelingen klaar staan?
De tekst van Halimi zelf doorbladerde ik weer even, en hij is inderdaad bijzonder sterk, nog altijd, en vele oude affaires herinner ik me nu weer, maar wie weet nog wie Chazal, Ockrent, Elkabbach, Drucker, Poivre d’Arvor of Sinclair waren?