Karel van het Reve en Martin van Amerongen

.
Is Kunst Elitair?

Deze vraag kwam aan bod in een vijf uur durend gesprek van Martin van Amerongen met Karel van het Reve (live! VPRO, 1986). Hieronder 2'44" uit dat gesprek: bijzonder grappig!

En helemaal onderaan nog een stukje (slot van het Tweede Uur) over Schillers Ode an die ...Freiheit !

MvA: Laten we maar eens even wat spreken over iets wat we nog nauwelijks hebben behandeld: de Schone Kunsten. Ook daar heb je...
KvhR: Vooruit!

Ook daar heb je...
Muziek hebben we al behandeld, of was dat buiten de tijd?

Nog niet zo uitputtend als mijzelf wel lief is.
Ah.... nou begin dan.

Kunst is elitair, zeg jij.
Nou ja, kunst is elitair …lui die het goed kunnen die komen weinig voor, die behoren tot een elite. Maar iedereen –ja, in zoverre is kunst helemaal niet elitair– iedereen doet wel iets aan kunst, al hangt ie maar een …een zonnebloempje van Van Gogh aan de muur, of een reekalfje van Poortvliet. Dus dat …doet iedereen aan kunst, iedereen versiert zichzelf en versiert zijn huis, en iedereen leest wel eens wat, of je hebt mensen die ook helemaal niet lezen, maar iedereen luistert wel eens naar iets, iedereen kijkt wel eens naar iets, dus wat dat betreft is kunst helemaal niet elitair.

Ja. Maar we praten natuurlijk niet over het reekalfje van Poortvliet, maar net over wat wij dan waarschijnlijk hooguit als echte kunst geneigd zijn te beschouwen.
Ja, ik maak geen verschil tussen echte kunst en Poortvliet. Dat wil zeggen, ik vind Rembrandt veel beter dan Poortvliet.

Hoor je wel vaker ja.
Maar ik vind niet dat Poortvliet geen tekenaar is, of geen kunstenaar. Waarom zou hij dat niet zijn? Een slecht mens is toch een …evengoed een mens? Waarom zou een slecht kunstenaar geen kunstenaar zijn?

Hm ja, laat ik zeggen, in cultuur-consumptief gedrag is er sprake van een zekere elitevorming.
Ja je hebt natuurlijk een zekere, hoe moet je dat zeggen, lui die graag tot een elite behoren en graag naar dingen kijken waar zij eigenlijk geen plezier in hebben. Vaak. Dus menigeen die naar een, een tentoonstelling van abstracte kunst gaat, die zou eigenlijk dolgraag zo’n, zo’n ...zo’n beestje van Poortvliet aan de muur willen hangen. Dat vindt hij eigenlijk pas mooi. Maar dat kan hij niet omdat ie ...dat zijn omgeving dat niet toelaat.

Ja.
Tenminste ik kom vaak – of kom vaak, maar je bent soms bij mensen ...daar hangt iets. En dan denk je: dat heb je daar gehangen omdat je denkt dat het mooi moet worden gevonden., en je probeert jezelf ervan te overtuigen dat je …terwijl als je Poortvliet ziet hangen, dan weet je dat die mensen dat echt mooi vinden.

Dat is waar ja. Dat is authentieker.
Hoe?

Het, het …bedoeld is: het consumptiegenot is dan authentieker dan...
Ja, dat geloof ik wel, dat geloof ik wel. Mensen die een kasteelroman lezen, die lezen dat omdat ze dat fijn vinden. En mensen die Opwaaiende Zomerjurken lezen laten we maar zeggen, die doen dat omdat …je moet dat gelezen hebben. Menige minister zit nu Opwaaiende Zomerjurken te lezen, omdat hij denkt, d’er kan mij door de VPRO gevraagd worden: Wat doe je aan de Nederlandse literatuur? en dan kan hij met die zomerjurken, terwijl hij de pest heeft aan die jurken…

Jaja...precies.
…er helemaal geen aardigheid in heeft.

Of hij moet naar het Hollands Dagboek. In de NRC Handelsblad van zaterdag, ja dan moet je toch wel een paar Franse studiën bij de hand hebben.
Dat heb ik niet gelezen.

Nee, maar zo gaat dat altijd. D’er wordt veel copieus geluncht in de Hollandse Dagboeken over het algemeen…
Ja, jaja.

…er wordt veels Franse studiën bestudeerd.
Aah.

.