Léa Salamé praat met Michel Houellebecq

In de plezierige uitzending van France2, On n'est pas couché (programma dat je vanzelfsprekend niet helemaal hoeft uit te zitten: de interessante stukken zijn al snel op het web gevonden), zagen we de mooie Léa Salamé die de lelijke Michel Houellebecq aan de tand voelde. Het ging over de politieke correctheid van de media. Mij viel op dat Léa vaak de term "weldenkend", of "weldenkendheid" in de mond nam. De bij ons beter bekende term "constructief" lijkt in Frankrijk nog niet te zijn ingeburgerd.

Léa Salamé: In uw gesprekken met Le Figaro deze week, of toch deze maand augustus, verklaarde u: “Ik ben nooit bang geweest voor de heersende ideologie.” Wat is dat vandaag, de heersende ideologie?
Michel Houellebecq: Dat is dezelfde gebleven.
Salamé: Welke is dat dan? Hoe kenschetst u die dominante ideologie?
Houellebecq: Oh, dat is centrum-links toch.
Salamé: Maar hebt u de indruk dat dit nog altijd overheerst?
Houellebecq: Ja.
Salamé: Omdat ik, als ik u nu hoor, Michel Houellebecq, als ik uw verkoopcijfers zie, als ik de verkoopcijfers zie van Alain Finkielkraut met L’identité malheureuse, of die van Éric Zemmour met Le suicide français, dan denk ik van niet. Dan denk ik dat de overheersende ideologie is ingewisseld, en dat het vandaag de antimodernen zijn die de strijd om de gemoederen hebben gewonnen.
Houellebecq: Ik denk dat de strijd… nee, nee het zit zo dat de meerderheid dezelfde is gebleven. En dat is trouwens een probleem, hé, want mensen die vijandig staan tegenover de heersende ideologie hebben ook nog wat anders te vertellen, maar toch moeten zij steeds weer hun tijd besteden aan het bestrijden ervan. Wat ik wil zeggen, je leest Onfray, Finkielkraut of Taguieff, weet ik veel: altijd zijn zij genoodzaakt rondjes te draaien en hetzelfde te herhalen. Ze hebben niet de tijd om iets anders te zeggen, want de heersende ideologie is nog altijd dezelfde.
Salamé: Maar dat is niet helemaal waar, want ze worden overal uitgenodigd, ze mogen overal aanschuiven.
Houellebecq: Toch blijven zij zeer minoritair.
Salamé: Maar waar minoritair dan?
Houellebecq: Minoritair in het totale volume van wat er verteld wordt.
Salamé: Hebt u niet de indruk dat de vooruitstrevendheid vandaag geen enkele stem nog heeft om haar te vertegenwoordigen? Dat alle progressieve stemmen zodanig zwak, lauw en bleekjes uitvallen, vergeleken bij…
Houellebecq: Ja, het klopt dat zij mediocre zijn, maar dominant blijven ze, het spijt me.
Salamé: U blijft volhouden dat zij dominant zijn.
Houellebecq: Wel ja, heel duidelijk. Als je kranten leest of koopt en een statistische telling doet, ja.
Salamé: En als je de verkoopcijfers van boeken ziet, van uw en van andere boeken?
Houellebecq: Goed, die verkoopcijfers dat is iets anders, ja.
Salamé: En vooral als je kijkt naar de stembusuitslagen. Als je de scores ziet van het Front National bij de laatste verkiezingen…
Houellebecq: Ja, maar ik had het over wat overheersend is in de media.
Salamé: Zeker, maar wat overheerst in de media is ook een kwestie van politiek, Michel. Wat ik bedoel is ook wat er zich in de stemhokjes afspeelt. Vandaag hebben we een land, en een continent, Europa, dat de weg van de verrechtsing opgaat. Bent u het daar niet mee eens?
Houellebecq: Natuurlijk wel, dat is overduidelijk.
Salamé: Maar toch… maar toch blijft weldenkend links overheersend. Is dat wat u zegt?
Houellebecq: Maar de media blijven in meerderheid links, terwijl het land naar rechts opschuift.
Salamé: En dat steekt je?
Houellebecq: Non, je m’en fous.
Salamé: Goed, maar het laat u toch niet helemaal koud, want nu bent u wat geïrriteerd…
Houellebecq: Nee, nee maar men…
Salamé: …met wat Le Monde doet, zit u een beetje verveeld? Want voor u zal dat misschien dé spreekbuis van zijn, of niet? Zit er niet ook iets in van... van Michel Houellebecq tegen Le Monde? Le Monde als vertegenwoordiger van de linkse weldenkendheid?
Houellebecq: Oh, bah, nee. Nee, het hangt ervan af. Bij Le Monde zitten er ook die niet kwaad zijn.

Léa Salamé: Vous avez déclaré dans vos entretiens au Figaro cette semaine, enfin ce, le mois d’août : «Je n’ai jamais eu peur de l’idéologie dominante.» Aujourd’hui c’est quoi l’idéologie dominante?
Michel Houellebecq: C’est la même.
Salamé: C’est laquelle? Comment vous la qualifiez, l’idéologie dominante?
Houellebecq: Oh, c’est centre-gauche quoi.
Salamé: Mais est-ce que vous avez l’impression qu’elle est toujours dominante?
Houellebecq: Oui.
Salamé: Parce que moi, quand je vous écoute aujourd’hui, Michel Houellebecq, quand je vois vos chiffres de vente, quand je vois les chiffres de vente d’Alain Finkielkraut avec L’identité malheureuse, ou d’Éric Zemmour avec le Suicide français, je me dis que non, que l’idéologie dominante a changé, et qu’aujourd’hui ce sont les antimodernes qui ont gagné la bataille des esprits.
Houellebecq: Je pense que la bataille… non, non c’est, la majorité reste la même. Eux, c’est… ce qui est un problème d’ailleurs, hein. Parce que les gens hostiles à l’idéologie dominante ont autre chose à dire mais ils sont quand-même obligé de passer leur temps à la combattre. Je veux dire, on lit, je ne sais pas, Onfray, Finkielkraut ou Taguieff: ils sont toujours obligés de répéter en boucle la même chose, ils n’ont pas le temps de dire autre chose, parce que l’idéologie dominante, c’est toujours la même.
Salamé: Mais c’est pas tout à fait vrai ça, parce que ils sont invités partout, ils ont table ouverte partout.
Houellebecq: Ils restent quand même très minoritaires.
Salamé: Mais minoritaires où?
Houellebecq: Minoritaires dans le volume de discours produits.
Salamé: Vous n’avez pas le sentiment que le, que le progressisme n’a plus aucune voix pour le représenter aujourd’hui? Que toutes les voix progressistes sont tellement faibles, tièdes, pâlottes par rapport à la…
Houellebecq: C'est vrai qu’ils sont médiocres, mais ils restent dominants. Je suis désolé.
Salamé: Vous continuez à penser que c’est dominant.
Houellebecq: Ah bien oui, ça clairement. Quand on lit ou on achète des journaux, on fait un décompte statistique, oui.
Salamé: Et quand on voit les chiffres de vente des livres heu… de vos livres et des autres livres?
Houellebecq: Bien, les chiffres de vente c’est autre chose, oui.
Salamé: Et quand on voit surtout les résultats dans les urnes. Quand on voit les scores du Front National aux dernières élections…
Houellebecq: Oui, mais là je parle de ce qui domine dans les médias.
Salamé: Oui mais oui, mais ce qui domine dans les média c’est aussi politique, Michel. Ce que je veux dire c’est aussi ce qui se passe dans les urnes. Il y a aujourd’hui un pays, et un continent, l’Europe, qui est en train de se droitiser. Vous n’êtes pas d’accord avec ça?
Houellebecq: Mais si, c’est évident.
Salamé: Mais la… mais ça reste majoritairement de gauche, bien-pensant. C’est ce que vous dites ?
Houellebecq: Mais les médias restent majoritairement de gauche, alors que le pays se droitise.
Salamé: Et ça vous chiffonne?
Houellebecq: Non, je m’en fous.
Salamé: Bien vous ne vous en foutez pas complètement, puisque là vous êtes taquiné…
Houellebecq: Non, non mais on…
Salamé: … ce que fait Le Monde, vous ennuie un peu? Qui est peut-être, dans votre esprit le représentant de cela, non? Est-ce qu’il n’y a pas aussi quelque chose de, de Michel Houellebecq contre Le Monde, Le Monde comme représentant de la bien-pensance de gauche?
Houellebecq: Oh, bof. Non, non, ça dépend. Il y a des gens pas mal au Monde.