Geloven is mooi, maar ik hou het bij Feuerbach

 

 De scholastiek leerde dat men geloofsartikelen zonder meer als waarheid moest aannemen. Articuli fidei zijn immers geopenbaard, in tegenstelling tot de menselijke, gebrekkige wetenschap.

Lijkt me een verdedigbaar standpunt, en de Vicarius Filii Dei, de Plaatsvervanger van de Zoon Gods zou mij hier zeker zijn bijgetreden, ware het niet dat hij op dit moment opgebaard ligt op het Sint-Pietersplein (dat van Rome, zeg ik erbij voor de Gentenaars).

Kan wetenschap dan géén waarheden verkondigen? Jawel, maar niet in absolute zin. In de menselijke, macroscopische wereld gelden de wetten van Newton en Maxwell nog steeds, en bijna iedereen gelooft, 'weet' dat de aarde rond is.

Maar als dan bijvoorbeeld een rector in spe van de Gentse Universiteit verklaart dat een zogenaamde transvrouw een vrouw IS,* dan lijkt me dat sterk op de afkondiging van een geopenbaarde waarheid, een geloofsartikel. Het staat iedereen vrij dit te geloven, zeker ook de betrokkene zelf, maar al zou de derisus infidelium, het hoongelach der ongelovigen hier misplaatst zijn, je kunt niemand verplichten zo'n geloof aan te nemen en eisen dat hij zijn woordenschat aanpast.

Ludwig Feuerbach legde uit waar de grens ligt:

Waarheid is de grens van de wetenschap. In dezelfde zin dat de vrijheid van de Duitse Rijnvaart jusqu' à la mer reikt, reikt de vrijheid van de Duitse wetenschap jusqu' à la vérité. Waar wetenschap tot waarheid komt, waarheid wordt, daar houdt ze op wetenschap te zijn, daar wordt ze een zaak van de politie – de politie is de grens tussen waarheid en wetenschap.

Ludwig Feuerbach

Vorrede zur zweiten Auflage (1843)

in: Das Wesen des Christentums

Nachwort von Karl Löwith

1969, Reclams Universal-Bibliotheek Nr. 4571

_____________________

* Men heeft daar blijkbaar ook een decaan die in de transsubstantiatie gelooft.