Halfgoden staan boven de wet

 

Bij RT France presenteerde Frédéric Taddeï Interdit d'interdire, een programma met gasten vaak die je nergens anders zag. Maar dat programma bestaat niet meer om de goede reden dat heel de zender Russia Today in heel de EU is weggezuiverd.

De altijd onberispelijk gekapte Ursula von der Leyen, die mogen we aannemen veel verstandiger is dan wij allen, heeft daarvoor gezorgd mede ook omdat Emmanuel Macron, de Franse Jupiter daarop stond. Allebei weten zij feilloos wat domoren als u of ik nog net aankunnen, en wat ons petje te boven gaat.

Nu heet zo’n autocratische zuiveringsactie wel ‘censuur’ maar toch lees je er weinig over. Journalisten lijken weinig bezwaren te hebben, en op mijn tabblad heb ik nu een dood icoontje.

Maar er zijn uitzonderingen: hieronder vertaal ik een artikel van Marie Bénilde, journaliste bij Le Monde diplomatique (en ik hoop dat ze me dat daar niet kwalijk nemen).

« RT, dat is niet meer te harden »

Een nieuwszender die propaganda maakt voor een massaal militair offensief maar de burgerslachtoffers bij de bombardementen van de agressor buiten beschouwing laat? Een kanaal dat officiële desinformatie promoot om de invasie van een land beter te rechtvaardigen? Welkom dan bij i24 News en CNN. Tijdens de "beschietingen" in Gaza in 2014 was het Israëlische kanaal van [mediamagnaat] Patrick Drahi er trots op de "ijzeren koepel tegen de internationale pers" te zijn, verwijzend naar het Israëlische luchtverdedigingssysteem (Le nouvel Observateur, 14 augustus 2014). In 2003 maakt de Amerikaanse zender van de Time Warner-groep de officiële leugen over de aanwezigheid van massavernietigingswapens in Irak tot de zijne. Evenmin als CNN is i24 News in Frankrijk en Europa gecensureerd vanwege hun particuliere en verminkte visie op de waarheid. Ongehinderd verdeeld via het programma-aanbod en de decoderkastjes van de operators, werden ze ook op het internet ongemoeid gelaten.

Voor de Russische media daarentegen geldt een totaalverbod voor de hele Europese Unie. Zullen we maar aannemen dat het om een wettelijk gelegitimeerd besluit gaat, genomen door de regelgevende autoriteiten, vanwege de bevooroordeelde berichtgeving van deze opiniezenders tijdens de eerste dagen van de oorlog in Oekraïne? De realiteit is heel anders: de Raad van de EU, voorgezeten door Emmanuel Macron, gaf de regelgevende instantie voor audiovisuele en digitale communicatie (Arcom) geen tijd om mogelijke schendingen van de overeenkomst te onderzoeken, die met Arcom was afgesloten om een verbod op Russische media op te leggen. Emmanuel Macron zag meteen na zijn verkiezing in 2017 in RT en Sputnik “beïnvloedingsorganen die lasterlijke onwaarheden over [zijn] persoon hebben gespuid” tijdens de presidentiële campagne (AFP, 29 mei 2017). Met de steun van deze media en hun sociale netwerken voor de beweging van de "gele hesjes" was voor het staatshoofd de maat vol. In 2018 had de Hoge Raad voor de audiovisuele sector RT in gebreke gesteld voor een foutieve vertaling in verband met aanvallen met chemische wapens in Syrië. Maar nu was er meer nodig. Een paar uur na het begin van de invasie van Oekraïne, op 24 februari 2022, riep de LR-senator Laurent Lafon op tot de "schorsing" van RT. Volgens Le Canard enchaîné van 2 maart, liet Macron op 26 februari verstaan: “Ik zeg al maanden dat we moeten optreden tegen RT France en Sputnik, en elke keer legt men mij uit dat er dan juridische problemen rijzen. Deze keer is dit niet langer houdbaar.”

Deze keer inderdaad neemt de uitvoerende macht niet de moeite om haar beslissingen een wettelijke basis te geven. Heeft RT de nationale veiligheid of defensie geschaad? Tenzij men aanneemt dat de EU in staat van oorlog is, valt dat moeilijk vol te houden. Heeft het de bewoordingen van het Kremlin ("speciale militaire operatie") overgenomen en verkeerd geïnformeerd? Ongetwijfeld, als hun gasten de termen "genocide" gebruiken voor de Donbas en spreken over de noodzakelijke "denazificatie" van Oekraïne. Maar andere zenders berichtten over de woorden van Volodymyr Zelensky voor de Israëlische Knesset, toen die de oorlog in zijn land kwalificeerde als een "Endlösung", geïnitieerd door Moskou (20 maart).

Zodoende heeft de EU zich ertoe gebracht ten aanzien van RT censuurmethodes te gebruiken die zij in Rusland veroordeelt. In artikel 11 van haar handvest van grondrechten garandeert zij nochtans de "vrijheid om informatie of ideeën op te doen en door te geven, zonder enige inmenging van de overheid en ongeacht grenzen". Maar boven de wet gaf ze de voorkeur aan de oekaze, alsof het nodig was om een klein publiekje weg te houden van Russische invloeden die nu in de sociale media hun weg vinden.